การศึกษาเปรียบเทียบดัชนีปริจเฉทภาษาจีนกับภาษาไทย

บทคัดย่อ

การใช้ภาษาในการติดต่อสื่อสารในชีวิตประจำวันมักพบรูปภาษาชนิดหนึ่ง โดยรูปภาษาชนิดนี้สามารถละหรือตัดออกไปได้ โดยไม่มีผลกระทบต่อโครงสร้างทางวากยสัมพันธ์ และต่อความเข้าใจในการสื่อความหมายของรูปประโยคนั้น แต่จะมีผลกระทบต่อความเชื่อมโยงของถ้อยคำ(Discourse) ผลสัมฤทธิ์ทางวัจนปฏิบัติศาสตร์ (Pragmatic effect) ความเชื่อมโยงของหน่วยถ้อย (Discourse Coherence) หรือไม่สามารถแสดงถึงเป้าหมายที่ผู้พูดต้องการสื่อสารได้ชัดเจน โดยรูปภาษานี้ปรากฏอยู่ทั้งในภาษาจีนและภาษาไทย เรียกว่า ดัชนีปริจเฉท (Discourse Markers) งานวิจัยชิ้นนี้ใช้ฐานข้อมูลภาษาที่สร้างขึ้นเอง และใช้วจนะวิเคราะห์มาวิเคราะห์ดัชนีปริจเฉทในภาษาจีนและภาษาไทย โดยมุ่งเน้นศึกษาด้านที่มา การเปลี่ยนรูปและเสียงทางภาษา (Language deviations) หน้าที่และจำนวนครั้งของการใช้ดัชนีปริจเฉทของเจ้าของภาษาทั้งในภาษาจีนและภาษาไทย เพื่อหาลักษณะเด่นของดัชนีปริจเฉท ผลการศึกษาพบว่า ที่มาของดัชนีปริจเฉทในภาษาจีนและภาษาไทยมีลักษณะสอดคล้องกัน กล่าวคือ มีที่มาจากคำสันธาน คำวิเศษณ์ คำเสริมแสดงน้ำเสียง คำสรรพนาม คำกริยา คำอุทาน และวลี โดยในภาษาจีนมีการปรากฏรูปดัชนีปริจเฉทที่มาจากคาอุทานและวลีมากที่สุด ในภาษาไทยปรากฏรูปดัชนีปริจเฉทที่มาจากคาแสดงน้ำเสียงมากที่สุด ด้านการเปลี่ยนรูปดัชนีปริจเฉทในภาษาจีนและภาษาไทยมีการเปลี่ยนรูปเสียงและโครงสร้างสัญลักษณ์ การเปลี่ยนแปลงรูปเสียง ปรากฏพบการเปลี่ยนของเสียงพยัญชนะ เสียงสระ และเสียงวรรณยุกต์ การเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างสัญลักษณ์ ปรากฏการเปลี่ยนแปลงโดยการละหรือการย่อ และการซ้ำรูป ด้านหน้าที่ งานวิจัยชิ้นนี้ใช้กรอบทฤษฎีของชิฟฟรีนในการศึกษาหน้าที่ของดัชนีปริจเฉท พบว่ารูปดัชนีปริจเฉทในภาษาไทยมีรูปดัชนีที่ทำหน้าที่แสดงความสุภาพและหน้าที่แสดงความสนิทสนมเป็นลักษณะเด่น และในภาษาจีนมีรูปภาษาที่แสดงถึงความเป็นตัวบุคคลเป็นลักษณะเด่น ด้านจำนวนการใช้ของเจ้าของภาษา งานวิจัยนี้ใช้การคำนวนจากฐานข้อมูลทุกหนึ่งพันตัวอักษรพบว่า ผู้ใช้ภาษาไทยเป็นภาษาแม่มีการใช้ดัชนีปริจเฉทภาษาไทยมากกว่า ผู้ใช้ภาษาจีนเป็นภาษาแม่ถึงสองเท่าด้วยกัน โดยผลการวิจัยนี้ผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเป็นประโยชน์ในการศึกษาวิจัยดัชนีปริจเฉท ทำให้เข้าใจในลักษณะเด่นของดัชนีปริจเฉทภาษาจีนและภาษาไทย และเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนภาษาจีนและภาษาไทย