ความสัมพันธ์ของคู่สนทนากับการใช้คำเรียกขานภาษาจีน ในสมัยปัจจุบัน The Relationship of Interlocutors and the Use of Address terms in Modern Chinese
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอความสัมพันธ์ของคู่สนทนากับการใช้คำเรียกขานภาษาจีนในสมัยปัจจุบัน ดำเนินการวิจัยคำเรียกขานภาษาจีนผ่านมุมมองทฤษฎีวัจนปฏิบัติศาสตร์ที่เชื่อว่ามนุษย์ใช้ภาษาเพื่อกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ดังนั้นภาษาที่ใช้จึงแตกต่างกันออกไปตามสถานการณ์ งานวิจัยชิ้นนี้จึงทำการวิเคราะห์เปรียบเทียบการใช้คำเรียกขานภาษาจีนจากความสัมพันธ์ของคู่สนทนา 3 ด้าน คือเพศ ความใกล้ชิดกับฐานะ และอารมณ์ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลคำเรียกขานภาษาจีนจากละครโทรทัศน์จีนผ่านแอปพลิเคชัน WeTV (พ.ศ.2561-2564) จำนวน 18 เรื่อง จากการศึกษาพบว่า 1) เพศมีผลต่อโครงสร้างและการเลือกใช้คำเรียกขานภาษาจีน 2) ความใกล้ชิดระหว่างบุคคลและฐานะส่งผลต่อการใช้คำเรียกขานภาษาจีน ผู้เรียกที่มีความสนิทสนมและมีฐานะสูงหรือเท่ากันกับผู้ที่ถูกเรียกมักใช้ “ชื่อ” เป็นคำเรียกขาน แต่เมื่อผู้เรียกที่มีฐานะต่ำกว่าผู้ที่ถูกเรียกมักจะใช้คำเรียกขานภาษาจีนรูปแบบ “ตำแหน่ง/ฐานะ/อาชีพ” หรือ “คำเรียกเพศชาย/หญิง” 3) อารมณ์มีผลต่อการใช้คำเรียกขานภาษาจีน กล่าวคือในสถานการณ์ที่ผู้เรียกอยู่ในอารมณ์ปกติ อารมณ์เศร้า หรืออารมณ์กลัวจะมีการใช้คำเรียกขานรูปแบบคล้ายคลึงกัน แต่เมื่อผู้เรียกอยู่ในอารมณ์ร่าเริงหรืออารมณ์โกรธ จะปรากฏการใช้ “คำนามอื่นๆ” เพิ่มเข้ามา
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานทางวิชาการที่ลงตีพิมพ์ในวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เขียนหรือผู้แปลผลงานนั้น หากนำลงในวารสารจีนศึกษาเป็นครั้งแรก เจ้าของผลงานสามารถนำไปตีพิมพ์ซ้ำในวารสารหรือหนังสืออื่นได้โดยมิต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า แต่หากผลงานที่ได้รับพิจารณานำลงในวารสารจีนศึกษา เป็นผลงานที่เคยตีพิมพ์ที่อื่นมาก่อนเจ้าของผลงานต้องจัดการเรื่องปัญหาลิขสิทธิ์กับแหล่งพิมพ์แรกเอง หากเกิดปัญหาทางกฎหมาย ถือว่าไม่อยู่ในความรับผิดชอบของวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทั้งนี้ ความคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่เกี่ยวกับกองบรรณาธิการวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
กัลยา ติงศภัทิย์, ม.ร.ว. และ อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2531). การใช้คำเรียกขานในภาษาไทยสมัยกรุงรัตนโกสินทร์: รายงานผลการวิจัย. โครงการเผยแพร่ผลงานวิจัย ฝ่ายวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จันทิมา อังคพณิชกิจ. (2557). การวิเคราะห์ข้อความ. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ดียู ศรีนราวัฒน์. (2559). ภาษาและภาษาศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่2). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ติง เจี๋ยเฟิน. (2548). การเปรียบเทียบการใช้คำเรียกขานในภาษาไทยกับภาษาจีน [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]. The central library of Srinakharinwirot University. http://search.swu.ac.th/permalink /f/1hfhn9m/ALEPH_MONO000083409
เธียรชัย เอี่ยมวรเมธ. (2563). พจนานุกรมจีน-ไทย ฉบับใหม่. อมรการพิมพ์.
นันธิกานต์ จันทร์อภิบาล. (2554). การใช้คำเรียกขานคู่สนทนาที่ไม่คุ้นเคย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]. The central library of Srinakharinwirot University. http://search.swu.ac.th/permalink/f/ 1hfhn9m/ALEPH_MONO000331872
ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง หลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาจีนและภาษาฮินดู พ.ศ.2550. (2549, 22 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 124 ตอนพิเศษ 2 ง. หน้า 1.
เมชฌ สอดส่องกฤษ. (2553). วัฒนธรรมการใช้ภาษาไทยและภาษาจีน: ระบบคำเรียกขาน.โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น.
陈芝芳. （2014）. 从权势与等同关系看称谓中的“老/小”+姓， 语文学刊, 2014（13）， 17-18，28.
马宏基、常庆丰. （1998）.称谓语. 新华出版社.
孟昭兰. （2005）.情绪心理学. 北京大学出版社.
齐会杰. （2020）. 浅析汉语称谓语的演变.文化产业, 2020（18）， 114-115.
秦旭. （2001）. 称谓言语行为的语用方式、功能及语境制约. 扬州教育 学院学报，2001（1）， 23-27.
任娟娟. （2019）. 语用身份视角下汉语称呼语泛化现象研究. 浙江外国语 学院学报，2019（5）， 60-67.
吴晓君. （2006）. “姓+称呼语”一类结构研究 [硕士学位论文, 湖南师范大学]. China National Knowledge Infrastructure （CNKI）.
易正中. （2013）. “小+姓氏+哥/姐” 一种值得推广的面称方式.
现代语文（语言研究版）， 2013（01）， 73-75.
张丽静. （2020）. 认知语言学视角下的英汉称谓语对比研究. 产业与科技论坛 ，2020（16）， 183-184.
张少华. （2008）. 情绪心理学. 暨南大学出版社.
中国社会科学院语言研究所词典编辑室编. （2016）. 现代汉语词典 （第七版）. 商务印书馆.
Austin, J.L. (1962). How to Do Things with Words. Oxford University press.
Coates, J. (1992). Address. In William Bright (Ed.), International Encyclopedia of Linguistics. (pp.23-24). Oxford University press.
Yang, X. (2010). Address Forms of English: Rules and Variations. The Journal of Language Teaching and Research, 5(1), 743-745.
