การศึกษาโลกทัศน์ของชาวจีนโพ้นทะเลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จากเรื่องเล่าพื้นบ้าน A Study of Worldview of Overseas Chinese in Southeast Asia Through Folk Narratives

Main Article Content

สุภชา ศรีรัตนบัลล์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโลกทัศน์ของชาวจีนโพ้นทะเลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จากเรื่องเล่าพื้นบ้าน  จากการวิเคราะห์เรื่องเล่าพื้นบ้านจำนวนทั้งหมด 115 เรื่อง พบว่าโลกทัศน์ของชาวจีนโพ้นทะเลที่ปรากฏในเรื่องเล่าพื้นบ้านสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ด้าน คือ 1) โลกทัศน์เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างชาวจีนกับชนพื้นถิ่น ได้แก่ “ชาวจีนมีการแต่งงานและปรับตัวเข้ากับวัฒนธรรมของชนพื้นถิ่น” “ชาวจีนสร้างความสัมพันธ์อันดีกับชนชั้นปกครองของชนพื้นถิ่น” “ชาวจีนถ่ายทอดความรู้และวิทยาการให้แก่ชนพื้นถิ่น” “ชาวจีนเป็นผู้สร้างหรือมีส่วนเกี่ยวข้องกับความเป็นมาของสิ่งต่าง ๆ ในท้องถิ่น” และ “ชาวจีนเป็นผู้พัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองการปกครองของท้องถิ่น”  2) โลกทัศน์เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างชาวจีนกับชาวตะวันตก ได้แก่ ชาวตะวันตกเป็นผู้กดขี่ข่มเห่งชาวจีน ชาวจีนร่วมมือกับชนพื้นถิ่น   ในการต่อสู้ขับไล่จักรวรรดินิยมตะวันตก  3) โลกทัศน์เกี่ยวกับคุณธรรมและค่านิยมที่ยึดถือ ได้แก่ ความรักชาติบ้านเกิด ความอุตสาหะและความขยันหมั่นเพียร ความประหยัดอดออม ความกตัญญู ความซื่อสัตย์สุจริต  4) โลกทัศน์เกี่ยวกับสิ่งที่กังวลและคาดหวัง ได้แก่ ความปลอดภัยในการเดินทางทางทะเล ความปลอดภัยของทรัพย์สิน การอยู่พร้อมหน้าพร้อมตากันของครอบครัว

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

เกรียงไกร กองเส็ง. (2561). “ผี” ในสำนวนจีน: โลกทัศน์ของชาวจีนต่อมนุษย์และธรรมชาติ. วารสารมังรายสาร, 6(2), 1-15.

ชิดหทัย ปุยะติ. (2554). พัฒนาการและลักษณะเด่นของวรรณกรรมจีนโพ้นทะเลในประเทศไทย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 7(2), 71-91.

ไพศาล กรุมรัมย์. (2556). รายงานการวิจัยเรื่องการศึกษาโลกทัศน์ในหนังสืออ่านนอกเวลาวิชาภาษาไทย ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ศิราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎีคติชนวิทยา: วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตำนาน-นิทานพื้นบ้าน (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สนิท ยืนศักดิ์, เยาวรัตน์ เม็งขาว, และ สุกัญญา เกาะวิวัฒนากุล. (2562). ความเชื่อและโลกทัศน์ของชุมชนแม่ใส ผ่านวรรณกรรมมุขปาฐะ. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 27(53), 181-202.

สุภาพร คงศิริรัตน์, วรารัชต์ มหามนตรี, วิไล ศิลปอาชา, ศิรพัชร์ ฌานเชาวน์วรรธน์, ศิริพร มณีชูเกตุ, สมบัติ เครือทอง, และ Myint Thandar Thein. (2557). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการโลกทัศน์ของอาเซียนจากภาษิต. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

สุรสิทธิ์ อมรวณิชศักดิ์. (2559). หานอี้ว์: “เจ้าเมือง” “เจ้าพ่อ” “เจ้าที่”. วารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 9(1), 1-49.

อุบล เทศทอง. (2548). โลกทัศน์ต่อชายหญิง: ภาพสะท้อนจากภาษิตเขมร. ดำรงวิชาการ, 4(2), 131-155.

เอื้อมพร จรนามล. (2556). ศึกษาโลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 1(3), 28-38.

Ou Man และ นันท์ชญา มหาขันธ์. (2561). ตำนานสร้างโลกของกลุ่มชนชาติไท-จ้วง: โลกทัศน์ ความเชื่อและพิธีกรรม. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26(52), 304-328.

Bascom, W. (1965). The forms of folklore: Prose narratives. Journal of American Folklore, 78(307), 3-20.

Brunvand, J.H. (1978). The study of American folklore: An introduction (2nd ed.). W.W. Norton & Company, Inc.

Dundes, A. (1971). Folk ideas as units of worldview. Journal of American Folklore, 84(331), 93-103.

Oring, E. (1986). Folk groups and folklore genres: An introduction. Utah State University Press.

Rae, I., & Witzel, M. (2008). The overseas Chinese of Southeast Asia: History, culture, business. Palgrave Macmillan.

Redfield, R. (1952). The primitive world view. Proceedings of the American Philosophical Society, 96(1), 30-36.

Chen, C., & Chen, X. 陈春陆,陈小民.(2010).海外华人传说故事选(增订本).泰国亚太文学.

Chen, J. 陈金文.(2013).中越“望夫”型传说之比较.文化遗产,(5),49-52.

Gao, W. 高伟光.(2011).泰华文学与泰国华人的身份认同.福建师范大学学报(哲学社会科学版),(1),89-93.

Gao, Z., & Jiang, T. 高志明,江涛.(2001).略论“诸葛亮现象”的美学成因.社科与经济信息,(8),71-74.

Guo, J. 郭靖.(2014).浅谈诸葛亮文化现象.南洋理工学院学报,6(2),126-128.

Li, E. 李恩涵.(2015).东南亚华人史.东方出版社.

Liu, S., & Chen, J. 刘守华,陈建宪.(2009).民间文学教程(二版).华中师范大学出版社.

Zhongguo Minjian Wenyi Yanjiuhui Fujian Fenhui 中国民间文艺研究会福建分会.(1986).侨乡民间故事集.海峡文艺出版社.

Zhu, J. 朱杰勤.(1990).东南亚华侨史.高等教育出版社.