การพัวพันเชิงความหมายและการใช้คำลักษณนาม “เปิ่น” “เกิน” และ “จู” The Semantic Entanglement and Quantifier Usage of “Ben”, “Gen”, and “Zhu”

Main Article Content

ภาวเรศ ฟูน้อย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มุ่งศึกษาและวิเคราะห์การพัวพันเชิงความหมายที่เกี่ยวข้องกับ “รากต้นไม้” ของคำว่า “เปิ่น” “เกิน” และ “จู” ในภาษาจีนโบราณ และพบว่า “เปิ่น” “เกิน” และ “จู” มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกัน      ซึ่งความหมายดั้งเดิมของ “เปิ่น” ที่หมายถึง “รากต้นไม้” จะรวมถึงส่วนลำต้นที่อยู่ใกล้กับรากของต้นไม้ด้วย ต่อมาคำว่า “เกิน” หมายถึงส่วน “ลำต้น” ในพื้นดิน และ “จู” หมายถึงส่วน “ลำต้น” เหนือพื้นดิน แทนที่ความหมายส่วน “ลำต้น” ของ “เปิ่น” ซึ่งเดิมทีหมายถึงทั้ง “ราก” และ “ลำต้น” ส่งผลให้ความหมายของ “เปิ่น” เหลือเพียงส่วนที่เป็น “รากต้นไม้” เท่านั้น ช่วงเวลาต่อมา “จู” ได้เข้ามาแทนที่ความหมายส่วน “ลำต้น” ใต้พื้นดินของ “เกิน” อย่างสมบูรณ์ ส่วน “เกิน” เข้าแทนที่ความหมายของ “เปิ่น” นอกจากนี้ บทความยังอภิปรายถึงการใช้คำลักษณนาม “เปิ่น” “เกิน” “จู” “ชู่” และ “เคอ” โดยสืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูล พบว่าเริ่มแรก “เปิ่น” ถูกนำมาใช้เป็นลักษณนามของพืชสมุนไพรสมัยก่อนราชวงศ์ฉิน ต่อมา “สู้” มีบทบาทมากขึ้นในราชวงศ์ฮั่น เนื่องจากมีการปรากฏความหมายคำลักษณนามขึ้นหลังจากปรากฏความหมายคำนาม และถูกแทนที่ด้วย “จู” และ “เกิน” ในยุคหกราชวงศ์ ซึ่งในยุคดังกล่าว “จู” และ “เกิน”ถูกนำมาใช้เป็นลักษณนามของ พืชสมุนไพร และถูกแทนที่ด้วย “เคอ” ในเวลาต่อมา ซึ่ง “เคอ” ได้กลายเป็นคำลักษณนามสำคัญของต้นไม้ อีกทั้งมีบทบาทอย่างต่อเนื่องในภาษาจีนสมัยใหม่

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

曹瑞芳,李小平.(2022).晋语植物量词“本”的三种读音及用字问题.语言研究,42(1),56-61.

陈明富.(2013).古代涉“树根”义名词历时考察.山东理工大学学报:社会科学版,(6),53-57.

陈明富,张鹏丽.(2011).古代涉“树木”义名词历时考察.殷都学刊,(4),112-117.

陈亦文.(2010).名量词“棵”的历史变迁.汉语史研究集刊,(1),80-98.

陈祝琴 & 岳秀文.(2017).汉语方言量词“兜”的来源与形成.语言研究集刊,(2),279-297, 386-387.

丁福保.(1988).说文解字诂林.北京:中华书局.

崔尔胜.(2009).量词“棵”的发展模式分析.学语文,(5),41-42.

董树人.(1987).关于量词“棵”的出现时间.语言教学与研究,(3),127-127.

董为光.(2003).量词义语义源流三则.中国语文,(5),456-460.

董为光.(2004).汉语词义发展基本类型.武汉:华中科技大学出版社.

何建章.(1990).战国策注释.北京:中华书局.

黄金贵.(1995).古汉语文化词义集类辨考.上海:上海教育出版社.

李计伟.(2009).量词“窠”的产生、发展与量词“棵”的出现.语言科学,(4),431-439.

李计伟.(2010).论量词“根”的形成与其认知语义的多向发展.语文研究,(3),34-38.

李圃.(2002).古文字诂林.上海:上海教育出版社.

李小平.(2012).量词“窠”的产生、演变及其更替.云梦学刊,33(2),136-139.

刘世儒.(1965).魏晋南北朝量词研究.北京:中华书局.

刘彦哲.(2021).汉日源于植物的长条类量词比较研究.华中科技大学.

罗竹风主编.(1986).汉语大字典.北京:汉语大词典出版社.

孟繁杰.(2011).论量词“根”的演变.国际汉语学报,(2),137-146.

史天冠.(2016).现代汉语量词“根”的认知研究.辽宁教育行政学院学报,(4),104-106.

唐苗.(2007).量词“条”与“根”的比较研究.武汉理工大学学报:社会科学版,(4),562-564.

唐钺.(2001).尹文和尹文子.北京:北京大学出版社.

王力等编写.(2000).王力古汉语字典.北京:中华书局.

王念孙.(2004).广雅疏证(附索引).北京:中华书局.

汪维辉.(2000).东汉——隋常用词演变研究.南京:南京大学出版社.

汪小玲 & 李翩.(2009).个体量词的产生及其历史演变过程探析——以量词“本”为例.钦州学院

学报,(2),95-97,118.

王晓燕.(2022).量词“根”的词典释义探讨.辞书研究,(2),48-54.

詹卫东,郭锐,谌贻荣.(2021).北京大学中国语言学研究中心.CCL语料库,

http://ccl.pku.edu.cn:8080/ccl_corpus

许慎撰,徐铉校定.(2012).说文解字附检字.北京:中华书局.

张鹏丽,陈明富.(2012).古代“树木”个体量词历时考察.北方论丛,(1),59-63.