การเปลี่ยนแปลงของตำแหน่งที่ตั้งและการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีจีนที่ปรากฏในศาลเจ้าจีน : กรณีศึกษาศาลเจ้าจีนในอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี Location changes and Inheritance of Chinese culture in Chinese shrines: Case Studies of Chinese shrines in Mueang Surat Thani District

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาประวัติ การเปลี่ยนแปลงของตำแหน่งที่ตั้งของศาลเจ้าจีน รวมถึงการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีจีนและบทบาทสังคมสงเคราะห์ในสังคมเมืองสุราษฎร์ธานี ผลการวิจัยพบว่า จากอดีตถึงปัจจุบันศาลเจ้าจีนในอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี มีการที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ไม่ว่าจะเป็นจำนวนศาลเจ้า จุดที่ตั้ง ลักษณะตัวอาคารศาลเจ้าที่ผ่านการบูรณะ สามารถแบ่งประวัติและพัฒนาการเป็น 2 ช่วง คือ ช่วงก่อนปี พ.ศ. 2500 และช่วงตั้งแต่ปี         พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา และแบ่งช่วงสมัยการก่อสร้างตามช่วงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์เป็น 3 ช่วง คือ สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลาง และสมัยรัตนโกสินทร์ปัจจุบัน ในปัจจุบันอำเภอเมืองสุราษฎร์ธานีปรากฏศาลเจ้าจีนจำนวน      13 แห่ง แบ่งออกเป็น 10 แห่ง ที่เปิดให้เข้าเคารพสักการะและเยี่ยมชมได้ และ 3 แห่ง ที่มีสภาพขาดการดูแลและไม่เปิดให้บริการทางด้านสาธารณกุศล ซึ่งในจำนวนศาลเจ้าจีนทั้ง 13 แห่งนี้ เป็นศาลเจ้าจีนที่จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติลักษณะการปกครองท้องที่ พ.ศ. 2475 และตั้งอยู่ที่ตั้งเดิมจำนวน 3 แห่ง ย้ายที่ตั้งใหม่ด้วยสาเหตุการเวนคืนที่ดินของทางราชการ และการจัดซื้อที่ดินรวมถึงการได้รับบริจาคที่ดิน จำนวน 3 แห่ง และก่อตั้งขึ้นใหม่ในช่วงปี พ.ศ. 2543-2557 จำนวน 7 แห่ง จุดที่ตั้งในปัจจุบันเป็นลักษณะกระจุกอยู่ในชุมชนย่านเมืองเก่า สะดวกต่อการเดินทางเพื่อเข้าเคารพสักการะ        การประกอบศาสนพิธีและกิจกรรมวัฒนธรรมประเพณีจีน ศาลเจ้าจีนนอกจากจะเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวไทย         เชื้อสายจีนแล้ว ยังเป็นสัญลักษณ์ทางศิลปะด้านสถาปัตยกรรมจีน และศูนย์กลางในการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีจีน รวมถึงศูนย์รวมความช่วยเหลือสังคมอีกด้วย