ความสอดคล้องของกฎหมายไทยว่าด้วยการห้ามนำเข้าและการใช้สารคลอร์ไพริฟอส พาราควอต และไกลโฟเซตเพื่อใช้ในการเกษตรภายใต้พันธกรณีของความตกลงว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (SPS) และความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า (GATT)

บทคัดย่อ

การบริโภคสินค้าเกษตรที่อาจปนเปื้อนสารเคมีกำจัดศัตรูพืช และวัชพืชนั้น ล้วนแล้วแต่เป็นความเสี่ยงต่อชีวิตและสุขภาพของผู้บริโภค ซึ่งรัฐบาลไทยมีความต้องการที่จะปกป้องประชาชนจากการบริโภคสินค้าดังกล่าว จึงมีการออกกฎหมายห้ามนำเข้าและใช้สารเคมีคลอร์ไพริฟอส และพาราควอต รวมทั้งจำกัดการใช้สารเคมีไกลโฟเซต โดยสารเคมีดังกล่าวเป็นสารเคมีที่ใช้ในการกำจัดศัตรูพืช และวัชพืช ซึ่งส่งผลต่อชีวิต และสุขภาพของประชาชน ดังนั้นทางรัฐบาลไทยจึงได้ให้มีการออกกฎหมายเพื่อกำหนดมาตราการการควบคุมปริมาณสารพิษตกค้างสูงสุดที่อาจปนเปื้อนในสารเคมีทั้งสามชนิด แต่ซึ่งมาตรการดังกล่าวเป็นมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการค้าระหว่างประเทศ ส่งผลกระทบต่อการนำเข้าสินค้าเกษตรมาจำหน่ายยังประเทศไทย ในช่วงก่อน และระหว่างประกาศกฎหมายฉบับนี้มีผลบังคับใช้ รัฐคู่ค้าของประเทศไทยเช่น สหรัฐอเมริกา และ สหพันธ์สาธารณรัฐบราซิลได้มีการเรียกร้องให้ประเทศไทยทบทวนการออกมาตรการดังกล่าว โดยอ้างว่ามาตรการของประเทศไทยเป็นมาตรการที่มีผลกระทบและก่อให้เกิดความเสียหายต่อการค้าระหว่างประเทศ เพื่อป้องกันการยื่นข้อเรียกร้องต่อองค์การการค้าโลกอันเกี่ยวกับมาตรการของไทยซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสียหายต่อการค้าของประเทศไทยในอนาคต

งานวิจัยฉบับนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการการห้ามใช้คลอร์ไพริฟอส และ พาราควอต รวมทั้งการจำกัดการใช้ไกลโฟเซตภายใต้กฎหมายไทย และวิเคราะห์ความสอดคล้องภายใต้พันธกรณีขององค์การการค้าโลก จากความตกลงทั่วไปว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures หรือความตกลง SPS) และ ความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า (General Agreement on Tariffs and Trade หรือ ความตกลง GATT) เพื่อจัดทำข้อเสนอแนะเป็นแนวทาง และป้องกันการยื่นข้อพิพาทจากประเทศคู่ค้าของประเทศไทย

การจัดบทความฉบับนี้มีวิธีการดำเนินการศึกษาเชิงวิจัยเอกสาร (Documentary Research) โดยอาศัยการศึกษาค้นคว้า วิเคราะห์ และรวบรวมข้อมูลจากหนังสือ บทความวิชาการ วิทยานิพนธ์ สื่อ และสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมถึงบทความอิเล็กทรอนิกส์ ข้อมูลทางเครือข่ายอินเตอร์เน็ตทั้งที่เป็นหน่วยงานภาครัฐ และข้อมูลของหน่วยงานเอกสารรวมถึงการศึกษาความตกลงระหว่างประเทศภายใต้กรอบองค์การการค้าโลกเพื่อวิเคราะห์ความสอดคล้องของมาตรการการห้ามใช้สารเคมีซึ่งประกอบไปด้วย ความตกลงว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures) หรือ SPS ความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า (General Agreement Tariff and Tariff) หรือ GATT พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ.2522

ผลลัพธ์การวิจัย แม้ประเทศไทยจะมีมาตรการการห้ามใช้คลอร์ไพริฟอส พาราควอตและการจำกัดการใช้ไกลโฟเซต เพื่อการบริโภคสินค้าเกษตรอย่างปลอดภัย ซึ่งเป็นผลดีต่อสุขภาพต่อประชาชนแต่กฎหมายหรือข้อกำหนดดังกล่าวอาจขัดต่อพันธกรณีของการค้าระหว่างประเทศ ภายใต้องค์การการค้าโลก (WTO) ซึ่งไม่เข้าเงื่อนไขทั่วไปในการอ้างใช้มาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืชภายใต้ความตกลงว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures) และไม่เข้าหลักเกณฑ์ตามมาตรา XX ภายใต้ความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า (GATT)

คำสำคัญ: คลอร์ไพริฟอส, พาราควอต, ไกลโฟเซต, ความตกลงทั่วไปว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช, ความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า