การตรวจสอบการใช้อำนาจของกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร ตามพระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. 2551
คำสำคัญ:
กอ.รมน., การตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ, กฎหมายการรักษาความมั่นคงภายในบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศึกษาอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบของกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) ทั้งในยามปกติและในยามที่ก่อให้เกิดเหตุการณ์ที่มีผลต่อความมั่นคงภายในประเทศ ภายใต้พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. 2551 2) ศึกษากลไกการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐจากตัวบทกฎหมายทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศ และ 3) จัดทำข้อเสนอแนะในการแก้ไขบทบัญญัติอำนาจหน้าที่ของ กอ.รมน. และเพิ่มกลไกการตรวจสอบการใช้อำนาจของ กอ.รมน. ให้มีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นในเรื่องหลักเกณฑ์ในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ และหน่วยงานที่ตรวจสอบและการถูกตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ตามกฎหมายดังกล่าว รวมถึงคำสั่ง ข้อบังคับของ กอ.รมน.ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งการวิจัยในครั้งนี้เป็นการศึกษาวิจัยเอกสารเป็นหลัก จากผลการศึกษาพบว่า กรณีในสถานการณ์ปกติ กอ.รมน. จำเป็นต้องถูกตรวจสอบการใช้อำนาจจากองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ ปี 2560 เช่น ผู้ตรวจราชการแผ่นดิน ตามมาตรา 230 และมาตรา 231 คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ตามมาตรา 234 (2) หรือคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ตามมาตรา 240 (5) เป็นต้น กรณีในสถานการณ์ไม่ปกติ ในการออกคำสั่งของ กอ.รมน. ควรมีการตรวจสอบให้มีการใช้อำนาจเท่าที่จำเป็น หากพบว่ามีการใช้อำนาจเกินกว่าเหตุ ควรนำพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 และพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาบังคับใช้ และให้ศาลปกครองเป็นผู้มีอำนาจในการวินิจฉัยคำสั่งทางปกครองที่อาจเข้าข่ายมิชอบด้วยกฎหมายของ กอ.รมน.
โดยผู้วิจัยเสนอแนะแนวทางเพิ่มเติมในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล ดังนี้ 1) ยกเลิกคำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่ 51/2560 2) เพิ่มเติมบทบัญญัติเพื่อกำหนดบทลงโทษสำหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐตามพระราชบัญญัตินี้ 3) ควรให้มีการพิจารณาคดีทางปกครองในกรณีที่เจ้าหน้าที่ กอ.รมน. ใช้ดุลยพินิจในการดำเนินการตามคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายอันเป็นผลทำให้เกิดความเสียหายแก่ประชาชนผู้บริสุทธิ์ เพื่อให้ศาลปกครองวินิจฉัยความถูกต้อง เหมาะสม และจำเป็นของการใช้คำสั่งนั้น และ 4) ให้องค์กรตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 เข้าไปตรวจสอบการปฏิบัติหน้าที่ของ กอ.รมน. โดยใช้มาตรฐานเช่นเดียวกับการตรวจสอบส่วนราชการอื่นๆ และให้มีรายงานเผยแพร่ผลการตรวจสอบดังกล่าวให้ประชาชนรับทราบอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงการเพิ่มบทบาทให้กับรัฐสภาในการรับรองและพิจารณาทบทวนอำนาจหน้าที่ภายในหมวด 2 โดยการเข้าไปตรวจสอบการปฏิบัติหน้าที่ของ กอ.รมน. ผ่านกลไกของกรรมาธิการ
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
จิตราภรณ์ จิตรธร. กฎหมายความมั่นคง: ศึกษาเปรียบเทียบการบังคับใช้ของไทยกับต่างประเทศ
Security Law: A Comparative Study of Enforcement Between Thailand and Foreign
Countries. พิมพ์ครั้งที่ 1. ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ, 2554.
ท.ทหารดอทคอม. “กฎอัยการศึก (Martia Law) กฎหมายที่แม้แต่สหรัฐยังใช้เพื่อการปกป้องประเทศชาติ
และประชาชน” http://www.taharn.net/war/48e06.html, 22 มิถุนายน 2565.
นิยม รัฐอมฤต และปธาน สุวรรณมงคล. “พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย. สถาบันพระปกเกล้า.”
http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย, ม.ป.ป.
ปาลีรัฐ ศรีวรรณพฤกษ์. “สถานการณ์ไม่ปกติ (Les Circonstances Exceptionelles) ในระบบกฎหมาย
ฝรั่งเศส.” http://www.pub-law.net/publaw/view.aspx?id=1816, 26 พฤศจิกายน 2565.
ประวัติความเป็นมา. “กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร Internal Security
Operations Command: ISOC.” https://www.isoc.go.th/about.php, 26 พฤศจิกายน 2565.
วรพชร จันทร์ขันตี. “กระบวนการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2540 และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550.” วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต
คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2551.
วสันต์ ชมภูศรี. “การบังคับใช้พระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548
กับการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน.” วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2559.
วัชรินทร์ ปัจเจกวิญญูสกุล. “การควบคุมฝ่ายบริหาร.” วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย, 2520.
วิชัย ชูเชิด. “การวิเคราะห์และประเมินค่าความมั่นคงแห่งชาติ.”
https://www.geocities.ws/wichai_chucherd/securityassessment.html,
พฤศจิกายน 2565.
วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร. คู่มือเรื่องความมั่นคงแห่งชาติใช้เป็นแนวทางในการศึกษาตามหลักสูตร
การป้องกันราชอาณาจักร (วปอ.) และหลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักรภาครัฐร่วมเอกชน (ปรอ.)
ประจำปีการศึกษาพุทธศักราช 2552 - 2553. (2552).
วุฒิชัย จิตตานุ. “การบังคับใช้หลักการสัดส่วน (Principle of Proportionality) ในการคุ้มครองสิทธิปัจเจก
บุคคล.” วารสารศาลรัฐธรรมนูญ. เล่ม 8. ปีที่ 22. (2549): 41 – 68.
สิทธิพันธ์ พุทธหุน. ทฤษฎีการเมืองและจริยธรรม 3. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย
รามคำแหง, 2540.
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. “คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด คดีหมายเลขแดง ที่ ฟ.5/2549
วันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2549.” จุลนิติ. เล่ม 3. ปีที่ 3. (2549): 86 – 98.
สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. “การเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไววางใจ
นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี. Academic Focus, 2560(-), 33 – 36.”
https://www.parliament.go.th › ewt › ewt_dl_link., 2560.
สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ. คำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี ที่ 206/2549 เรื่อง นโยบายเสริมสร้างสันติสุข
ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี ที่ 207/2549 เรื่อง การบริหารราชการ
ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ (30 ตุลาคม 2549).
อรณิช รุ่งธิปานนท์. รัฐสภาสหราชอาณาจักร: สภาสามัญ สภาขุนนาง หน่วยงานสนับสนุน. พิมพ์ครั้งที่ 1.
กรุงเทพมหานคร: สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร, 2553.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Pridi Banomyong Law Journal Dhurakij Pundit University
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
