A กระบวนการถ่ายทอดองค์ความรู้ในรูปแบบมัจญลีส อัลอิลมีย์ในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณภาพชีวิตชาวไทยมุสลิมในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ : มัจญลีส อัลอิลมีย์ของมัสยิดอัตตันมียะฮฺ บ้านปารามีแต ตำบลบูดี อำเภอเมือง จังหวัดยะลา

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษา 1) ประวัติมัจญ์ลีส อัลอิลมีย์ของมัสยิดอัตตันมียะฮฺ บ้านปารามีแตอำเภอเมืองจังหวัดยะลาโดยสังเขป 2) รูปแบบการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมและคุณภาพชีวิตของผู้เรียนมัจญ์ลีส อัลอิลมีย์ 3) ทัศนคติต่อหลักสูตรที่สอดคล้องกับความต้องการของชาวไทยมุสลิมในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ ข้อมูลจากเอกสารและภาคสนาม กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 105 คนประกอบด้วยคณะกรรมการมัจญ์ลีส อัลอิลมีย์ 5  คน และบุคคลทั่วไปที่เข้าเรียนไม่ต่ำกว่า 5 ปี 100 คน เครื่องมือคือการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง การสังเกต การสนทนากลุ่มย่อยและแบบสอบถามจำนวน  100 ชุดโดยใช้วิธีการเลือกสุ่มแบบเจาะจง ( Purposive Random Sampling) 

          ผลการศึกษาพบว่า 1) มัสยิดอัตตันมียะฮฺตั้งอยู่ที่สถาบันภาษานานาชาติ ณ บ้านปารามีแต ตำบลบูดี อำเภอเมือง จังหวัดยะลาอยู่ภายใต้สังกัดการดูแลของสถาบันอัสสะลาม มหาวิทยาลัยฟาฏอนี วิทยากรหลักได้แก่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อับดุลฮิม อะห์มัด ไซซิง ทำการสอนวันอาทิตย์ประจำสัปดาห์ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อเป็นแหล่งทางด้านวิชาการอิสลามศึกษา  โดยมีหลักสูตรและใช้สื่อที่สมัยสอดคล้องความต้องการของผู้คนในพื้นที่ปัจจุบันมัจญ์ลีส อัลอิลมีย์ได้พัฒนาอย่างเป็นระบบอย่างรัดกุม  2) ผู้ที่เรียน ณ.แห่งนี้ ได้นำความรู้มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันครบทุกด้าน คือมีคุณธรรมจริยธรรมที่สง่างาม ได้พัฒนาคุณภาพชีวิตไปในทางที่ดีขึ้นส่งผลทำให้สุขภาพกายและจิตก็ดีขึ้นด้วย ซึ่งสามารถสร้างครอบและสังคมอย่างสันติสุขอย่างยืนและ 3) ผู้เรียนมีทัศนคติระดับมากที่สุดต่อวิชาตัฟสีร์ (90%) วิชาฟิกฮฺระดับมาก (62.2 %)  อัลอัคลาคปานกลางระดับ (25%) และอะกีดะฮฺระดับ (25%) วิชาที่ต้องการให้สอนรองลงมาคือ ประวัติศาสตร์ (50%) จากการสังเกต พบว่า ผู้เรียนมีความหลากหลายในทุกด้าน ผู้ชาย มักจะใส่เสื้อโตบสีขาวอยู่ในสภาพที่มีน้ำละหมาด หลังจากเรียนคาบแรก พิธีกรมักจะประกาศในขณะเดียวกันสตรีส่วนใหญ่จะออกไปซื้อของที่นัดนอกรั้วของมัสยิดเมื่อเสร็จต่างคนต่างก็ทยอยมานั่งเรียนตาม และบางครั้งมีการละหมาดศพของผู้ที่เสียชีวิตที่ประสงค์จะละหมาด ณ มัสยิดแห่งนี้ จากการสนทนากลุ่ม สรุปว่า เป้าหมายของการเรียนของชาวไทยมุสลิมประการแรกจะนำความรู้เหล่านั้นมาพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมอันสง่างามนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น อันนำมาซึ่งอยู่ในสังคมอย่างปกติสุข