ศึกษาเปรียบเทียบพิธีเถราภิเษกของชุมชนในเขตเทศบาลตำบลหอคำ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ กับพิธีเถราภิเษกของชุมชนบ้านน้ำโล้ แขวงบอลิคำไซ สปป.ลาว

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาของพิธีเถราภิเษกในอาณาจักรล้านช้าง
และเปรียบเทียบพิธีเถราภิเษกของชุมชนในเขตเทศบาลตำบลหอคำ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ กับ
พิธีเถราภิเษกของชุมชนบ้านน้ำโล้ แขวงบอลิคำไซ สปป.ลาว การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดย
ศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา เอกสารงานวิจัย และหนังสืออื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง พร้อมลง
พื้นที่สัมภาษณ์พระมหาเถระผู้ใหญ่และปราชญ์ชาวบ้านในแหล่งข้อมูลทั้งสองแห่ง

ผลการวิจัยพบว่า พิธีเถราภิเษกของล้านช้างได้รับอิทธิพลจากล้านนา เพราะล้านนากับล้านช้าง
มีความเชื่อมโยงกันทางประวัติศาสตร์ เนื่องจากมีกษัตริย์สืบเชื้อสายร่วมกัน ล้านช้างเรียกพิธีเถราภิเษ
กว่า ฮดสรง คือพิธีถวายสมณศักดิ์ให้แก่พระสงฆ์ที่ชาวบ้านเห็นว่ามีความประพฤติดีปฏิบัติชอบผ่านพิธี
รดน้ำตามคติความเชื่อของล้านช้าง พิธีฮดสรงมีมาในภาคอีสานตั้งแต่สมัยทวารวดี ซึ่งมีหลักฐานปรากฏ
อยู่ในหลาย ๆ จังหวัดของภาคอีสาน เทศบาลตำบลหอคำ อำเภอเมือง จังหวัดบึงกาฬ และบ้านน้ำโล้
แขวงบอลิคำไซ สปป.ลาว ตั้งอยู่คนละฟากฝั่งแม่น้ำโขง ทั้งสองชุมชนมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด มี
การนั่งเรือไปมาหาสู่กันเป็นประจำ มีประเพณีและวัฒนธรรมที่เหมือนกัน แม้พิธีฮดสรงของทั้งสองชุมชนก็มีความคล้ายคลึงกัน แต่ปัจจุบันเมื่อบริบททางสังคมและการปกครองของทั้งสองประเทศแตกต่างกัน
จึงทำให้พิธีฮดสรงของทั้งสองชุมชนมีความเหมือนและความแตกต่างกันหลายประการ