อุ๊ยอาสา : การเพิ่มมูลค่าและพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อการพึ่งตนเอง โรงเรียนผู้สูงอายุบ้านใหม่เจริญมิตร อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย (Grandmom Volunteer: Adding Value to Products for Self-sufficiency, Banmai Charoenmit School of Elder, Phan District, Chiang Rai Province)

บทคัดย่อ

โรงเรียนผู้สูงอายุบ้านใหม่เจริญมิตร อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย มีจำนวนนักเรียนกว่า 30 คนต่อปีการศึกษาและเป็นผู้ที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไป โดยโรงเรียนจะมีการจัดการเรียนการสอนทุกวันอาทิตย์ หลักสูตรการสอนเน้นการปฏิบัติจริง ส่วนใหญ่วิชาเรียนผู้เรียนจะเป็นผู้กำหนดขึ้นเองในเรื่องที่มีต้องการความรู้และเรื่องที่ตนสนใจ ได้แก่ การดูแลสุขภาพ การฝึกอาชีพ การทำเกษตร งานช่างและงานฝีมือ หลังจากการเรียนและการฝึกหัดแล้วผู้สูงอายุสามารถนำไปปฏิบัติต่อที่บ้านได้ สามารถทำเป็นอาชีพเสริม โดยเฉพาะน้ำยาล้างจานที่มาจากการฝึกปฏิบัติในห้องเรียน นำมาต่อยอดผลิตใช้เองในบ้านและนำไปจำหน่ายที่ตลาดนัดชุมชน ภายหลังจากจำหน่ายในท้องตลาดพบว่ามีบรรจุภัณฑ์ไม่สวยงาม จึงต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์น้ำยาล้างจาน งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มมูลค่าและพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อการพึ่งตนเองของผู้สูงอายุ โรงเรียนผู้สูงอายุบ้านใหม่เจริญมิตร อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย โดยมีการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มเป้าหมายและประชุมกลุ่มย่อย ผลการศึกษาพบว่า 1) ผู้วิจัยและกลุ่มผู้สูงอายุได้ร่วมกันสร้างแบรนด์สินค้า ใช้ชื่อว่า “อุ๊ยอาสา” โดยมีที่มาจากการที่ผู้สูงอายุไปร่วมกิจกรรมงานบุญที่วัด ทำความสะอาดวัด และล้างจานจำนวนมากเมื่อมีงานวันสำคัญทางศาสนา ทำให้ต้องระดมจิตอาสาจากคณะศรัทธาซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ จึงเป็นที่มาของแบรนด์สินค้า 2) ผู้วิจัยและกลุ่มผู้สูงอายุได้ร่วมกันปรับเปลี่ยนโลโก้สินค้าจากเดิมใช้สัญลักษณ์ของโรงเรียนผู้สูงอายุ ภายหลังได้พัฒนาโลโก้ให้สอดคคล้องกับชื่อแบรนด์และเรื่องราวของสินค้า (story telling) 3) ผู้วิจัยและกลุ่มผู้สูงอายุได้ร่วมกันพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ในรูปแบบใหม่และเพิ่มการจำหน่ายในรูปแบบของชุดของขวัญ (gift set) และของที่ระลึก (souvenir)