การตัดสินความน่าเชื่อถือของข้อมูลสุขภาพบนเฟซบุ๊ก: กรณีศึกษาจาก ผู้ใช้เฟซบุ๊กชาวไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ผู้ใช้เฟซบุ๊กทั่วโลกกำลังเผชิญกับปัญหาความน่าเชื่อถือของข้อมูลที่ปรากฏบนเฟซบุ๊ก การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษากระบวนการตัดสินความน่าเชื่อถือของข้อมูลที่ปรากฏบนเฟซบุ๊กของผู้ใช้เฟซบุ๊กในประเทศไทยโดยเลือกศึกษาข้อมูลสุขภาพเป็นการเฉพาะ ทั้งนี้ ผู้วิจัยอาศัยแนวคิดเชิงรวบรัดเป็นกรอบแนวทางในการศึกษา และใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกในการเก็บข้อมูลจากผู้ใช้งานเฟซบุ๊กชาวไทยจำนวน 50 คน ผลการศึกษาพบว่าผู้ใช้เฟซบุ๊กในประเทศไทยมีกระบวนการในการตัดสินความน่าเชื่อถือของข้อมูลสุขภาพที่ปรากฏบนเฟซบุ๊กสามลักษณะ และพบว่ามีการอ้างอิงตัวชี้นำแบบรวบรัดห้าลักษณะ อันได้แก่ ตัวชี้นำในกลุ่มความมีชื่อเสียงของผู้ให้ข้อมูล กลุ่มความมีอำนาจในการให้ข้อมูล กลุ่มความขัดแย้งกับความคาดหวังของผู้รับสาร กลุ่มความมุ่งมั่นในการโน้มน้าวใจ และกลุ่มกระแสของผู้อื่น ซึ่งได้นำเสนอในบทความชิ้นนี้ไปพร้อมกับการนำไปใช้และแนวทางในการศึกษาวิจัยในอนาคต
Article Details
บทความที่นำมาสมัครลงตีพิมพ์ในวารสารต้องไม่เคยได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่มาก่อน และไม่ส่งต้นฉบับบทความซ้ำซ้อนกับวารสารอื่น รวมทั้งผู้เขียนบทความต้องไม่ละเมิดหรือคัดลอกผลงานของผู้อื่น
เอกสารอ้างอิง
Begg, I. M., Anas, A., & Farinacci, S. (1992). Dissociation of processes in belief: Source recollection, statement familiarity, and the illusion of truth. Journal of Experimental Psychology, 121, 446-458. https://doi.org/10.1037/0096-3445.121.4.446
Bellur, S., & Sundar, S. S. (2014). How can we tell when a heuristic has been used? Design and analysis strategies for capturing the operation of heuristics. Communication Methods and Measures, 8, 116-137.
Burgoon, J. K., Bonito, J. A., Bengtsson, B., Cederberg, C., Lundeberg, M., & Allspack, L. (2000). Interactivity in human+computer interaction: A study of credibility, understanding, and influence. Computers in Human Behavior, 16(2000), 553-574.
Chinthanorm, K. (2008). Perception of importance of factors influencing the credibility of health-related websites. (Unpublished master’s thesis, Chulalongkorn University).
Chou, H-T. G., & Edge, N. (2012). “They are happier and having better lives than I am.”: The impact of using Facebook on perceptions of others’ lives. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(2), 117-121.
Cline, R. J. W., & Haynes, K. M. (2001). Consumer health information seeking on the internet: The state of the art. Health Education Research, 16(6), 671-692.
De Choudhury, M., Morris, M. R., & White, R. W. (2014). Seeking and sharing health information online: Comparing search engines and social media. CHI 2014 (pp.1365–1376). Toronto, Canada: ACM.
Derham, R., Cragg, P., & Morrish, S. (2011). Creating value: An SME and social media. In Proceedings of Pacific Asia Conference on Information Systems (PACIS) 2011 (pp.1-9). Australia: Queensland University of Technology.
Diviani, N., van der Putte, B., Meppelink, C. S., & van Weert, J. C. M. (2016). Exploring the role of health literacy in the evaluation of online health information: Insights from a mixed method study. Patient Education and Counseling, 99(2016), 1017-1025.
Dutta-Bergman, M. (2003). Trusted online source of health information: Differences in demographics, health belief, and health information orientation. Journal of Medical Internet Research, 5(3), e21.
Eastin, M. S. (2001). Credibility assessment of online health information: The effects of source expertise and knowledge of content. Journal of Computer-Mediated Communication, 6(4). doi.org/10.1111/j.1083-6101.2001.tb00126.x
Eysenbach, G., & Diepgen, T. L. (1999). Patients looking for information on the Internet and seeking teleadvice: Motivation, expectations, and misconceptions as expressed in e-mails sent to physicians. Archive of Dermatology, 135(2), 151-156.
Eysenbach, G., & Köhler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. British Medical Journal, 324, 573-577.
Fiske, S. T., & Taylor, S. E. (1991). Social cognition (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
Fogg, B. J., Soohoo, C., Danielson, D. R., Marable, L., Standford, J, & Tauber, E. R. (2003). How do
users evaluate the credibility of web sites? A study with over 2,500 participants. In Proceedings of the 2003 Conference on Designing for User Experiences (pp.1-15). New York: ACM. doi: 10.1145/997078.997097.
Fogg, B. J., & Tseng, S. (1999). The element of computer credibility. CHI’99, Pittsburgh, PA. USA: ACM Press.
Glaser, A. (2018). Why some Americans are cheering Germany for taking on Facebook’s policy that you need to use your real name. Retrieved June 30, 2018, from https://slate.com/technology/2018/02/why-some-americans-are-cheering-germany-for-taking-on-facebooks-real-name-policy.html
Hovland, C. I., & Weiss, W. (1951). The influence of source credibility on communication effectiveness. The Public Opinion Quarterly, 15(4), 635-650.
Kahneman, D. (2012). Thinking, fast and slow. London, UK: Penguin Books.
Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P., & Silvestr, B. S. (2011). Social media? Get serious! Understanding the functional building block of social media. Business Horizon, 54(3), 241-251.
Kim, S. U., & Syn, S. Y. (2016). Credibility and usefulness of health information on Facebook: A survey study with U.S. college student. Retrieved June 30, 2018, form http://InformationR.net/ir/21-4/paper727.html
Liao, Q. V., & Fu, W. (2014). Age differences in credibility judgements of online health information. ACM Transactions on Computer-Human Interaction, 21(1), 1-23.
Metzger, M. J. (2007). Making sense of credibility on the web: Models for evaluating online information and recommendations for future research. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13), 2078-2091.
Metzger, M. J., Flanagin, A. J., & Medders, R. B. (2010). Social and heuristic approaches to credibility evaluation online. Journal of Communication, 60(2010), 413-439.
Miller, L. M. S., & Bell, R. A. (2012). Online health information seeking: The influence of age, information trustworthiness, and search challenges. Journal of Aging and Health, 24(3), 524-541. doi: 10.1177/0898264311428167
Newman, M. W., Lauterbach, D., Munson, S. A., Resnick, P., & Morris, M. E. (2011). It’s not that I don’t have problems, I’m just not putting them on Facebook: Challenges and opportunities in using online social networks for health. In Proceedings of the ACM 2011 conference on Computer supported cooperative work (pp.341-350). Hangzhou, China: ACM.
Park, H., Rodger, S., & Stemmle, J. (2011). Health organizations’ use of Facebook for health advertising and promotion. Journal of Interactive Advertising, 12(1), 62-77.
Pew Research Center’s Internet & American life Project. (2011). The social life of health information, 2011. Retrieved February 24, 2014, from http://pewinternet.org/Reports/2011/Social-Life-of-Health-Infor.aspx.
Prybutok, G., & Ryan, S. (2015). Social media: The key to health information access for 18- to 30-year-old college students. Computers, Informatics, Nursing, 33(4), 132-141. doi: 10.1097/CIN.0000000000000147.
Self, C. C. (2009). Credibility. In D. W. Stacks, & M. B. Salwen (Eds.), An Integrated Approach to Communication Theory and Research, 2nd ed., (pp.435-456). NY: Routledge.
Statt, D. A. (1997). Understanding the consumer: A psychological approach. UK: McMillan Business.
Tseng, S., & Fogg, B. J. (1999). Credibility and computing technology. Communication of The ACM, 42(5), 39-44.
