แนวทางการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของประชาชนในเขต
เทศบาลนครเชียงราย 2) เพื่อหาแนวทางการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนในเขต
เทศบาลนครเชียงรายที่มีอายุระหว่าง 40 - 59 ปี จำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม ทำการ
วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าสถิติการแจกแจงความถี่ การแจกแจงร้อยละ และความแปรปรวนแบบจำแนก
ทางเดียว
ผลการวิจัยพบว่า ประชาชนส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุระหว่าง 55 - 59 ปี มีระดับการศึกษา
ต่ำกว่าปริญญาตรี สถานภาพสมรส เป็นครอบครัวเดี่ยว มีความเจ็บป่วยเล็กน้อย ไม่มีอาชีพเสริม มีรายรับ
พอกับรายจ่าย และมีเงินออม เมื่ออายุครบ 60 ปี วางแผนพักอาศัยอยู่กับคู่สมรส ประชาชนส่วนใหญ่มีความ
เห็นว่า ผู้สูงอายุเป็นผู้ที่ยังคงสามารถทำประโยชน์ให้แก่สังคมได้ วัยสูงอายุเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดในชีวิต ได้พัก
ผ่อนเต็มที่และมีความสุข แต่เมื่อถึงวัยสูงอายุมีความไม่แน่ใจว่าจะได้รับการยกย่องซึ่งเป็นสิ่งที่น่ารอคอย ฉะนั้น
ผู้สูงอายุควรได้รับการดูแลสุขภาพโดยการตรวจสุขภาพประจำปี จัดทำบัญชีค่าใช้จ่าย ควบคุมรายจ่าย
เพื่อให้มีเงินออม ส่งเสริมกิจกรรมสันทนาการระดับครอบครัวเพื่อให้มีชีวิตอยู่กับครอบครัวอย่างมีคุณภาพ
และต่อเนื่องจนวาระสุดท้ายของชีวิต ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ไม่คาดหวังกับการจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
สำหรับการเตรียมตัวเข้าสู่วัยสูงอายุ ประชาชนส่วนใหญ่มีการเตรียมความพร้อมด้านร่างกายมากที่สุด โดยมี
การออกกำลังกายอย่างเหมาะสม มีการจัดการปัญหาสุขภาพ รองลงมาเป็นการเตรียมพร้อมด้านจิตใจ คือ
การเตรียมใจไว้ว่าหลังจากเข้าสู่วัยสูงอายุบทบาทหน้าที่ในสังคมรวมทั้งการยอมรับนับถือจากผู้อื่นจะลดลง
ด้านเศรษฐกิจวางแผนการเตรียมเงินออมไว้ใช้สำหรับเวลาฉุกเฉิน ด้านที่อยู่อาศัยได้วางแผนมีบ้านเป็นของ
ตนเอง และมีการเตรียมพร้อมด้านการใช้เวลาน้อยที่สุด โดยได้วางแผนการใช้เวลาว่างหลังเข้าสู่วัยสูงอายุที่
เหมาะสม ปัญหาและอุปสรรคในการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุส่วนใหญ่เกิดจากการมีเงินออมไม่เพียงพอ
การขาดความรู้และความเข้าใจในการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุและการมีภาระเลี้ยงดูผู้อื่น ปัจจัยที่มีผลต่อ
การเตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชียงราย จังหวัดเชียงราย ได้แก่ อายุ
ภาวะเศรษฐกิจ ทัศนคติต่อการเป็นผู้สูงอายุ ความคาดหวังต่อบทบาทการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของ
กลุ่มบุคคลต่างๆ และระดับปัญหาและอุปสรรคต่อการเตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของประชาชน
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสำหรับการเตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุของประชาชนในเขตเทศบาล
นครเชียงราย จังหวัดเชียงราย
1. ประชาชนควรได้รับการดูแลสุขภาพของตนโดยการตรวจสุขภาพประจำปีและนำผลการตรวจ
มาดูแลตนเอง จัดทำบัญชีค่าใช้จ่าย ควบคุมรายจ่าย และวางแผนการใช้เงินเพื่อให้มีเงินออมอย่างเพียงพอ
ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมสันทนาการระดับครอบครัวเพื่อให้ผู้สูงอายุมีความอบอุ่นใจ กำหนด
วางแผนบุคคลที่จะพักอาศัยภายหลังเข้าสู่วัยสูงอายุ จัดสภาพภายในบ้านอย่างเหมาะสม และส่งเสริมให้มี
การศึกษาหาความรู้และความเข้าใจในการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุ
2. ส่งเสริมกิจกรรมระดับชุมชนให้เกิดการพูดคุยกับเพื่อนรุ่นเดียวกัน เน้นกิจกรรมการฝึกจิตใจ
และการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์รวมถึงรัฐบาลควรส่งเสริมสนับสนุนพัฒนากิจกรรมชมรมผู้สูงอายุและ
องค์กรเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง และให้ชุมชนจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเป็นประจำ
3. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมให้ประชาชนเห็นความสำคัญของการเตรียมพร้อมเข้าสู่วัย
สูงอายุ เน้นการมีส่วนร่วมทุกระดับ จัดรูปแบบกิจกรรมส่งเสริมความรู้ด้านการเตรียมตัวเข้าสู่วัยสูงอายุ
ที่สอดคล้องกับสถานการณ์และความเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย