กองทุนการออมแห่งชาติ : บทบาทการลดความเหลื่อมล้ำระบบบำนาญในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เสนอบทวิเคราะห์เพื่อตอบคำถามว่าการจัดตั้งกองทุนการออมแห่งชาติมีความสามารถในการลดความเหลื่อมล้ำของระบบบำนาญในประเทศไทยได้อย่างไร รวมไปถึงมีความสามารถในการเป็นหลักประกันสำหรับการดำรงชีพหลังเกษียณที่เพียงพอสำหรับแรงงานนอกระบบได้หรือไม่ โดยผู้เขียนใช้วิธีการศึกษาจากการทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้อง จากการศึกษาพบว่าเดิมระบบบำนาญในประเทศไทยยังขาดความครอบคลุมสำหรับแรงงานในทุกกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มที่เป็นแรงงานนอกระบบ ซึ่งถือเป็นกลุ่มที่มีความเปราะบาง นำไปสู่ความเหลื่อมล้ำและความไม่เท่าเทียมในการดูแลจากภาครัฐ การจัดตั้งกองทุนการออมแห่งชาติจึงเป็นนโยบายที่เข้ามาอุดช่องว่างความเหลื่อมล้ำของระบบบำนาญให้เกิดความเสมอภาคในการดูแลจากภาครัฐ นอกจากนี้ยังเป็นการกระตุ้นให้กลุ่มแรงงานนอกระบบตื่นตัวในเรื่องการวางแผนสำหรับการเกษียณมากยิ่งขึ้น เนื่องจากสมาชิกของกองทุนจะได้รับข้อมูลในการส่งเสริมวินัยการออมอย่างต่อเนื่อง แต่เมื่อพิจารณาถึงความเพียงพอสำหรับเป็นหลักประกันสำหรับการดำรงชีพหลังเกษียณพบว่าสิทธิประโยชน์ที่ได้รับยังต่ำกว่าเส้นความยากจนในปัจจุบัน กล่าวคือแม้ว่าจะมีการเริ่มออมตั้งแต่ช่วงทำงานยังคงมีโอกาสที่จะตกอยู่ในภาวะความเสี่ยงต่อความยากจนหลังเกษียณ นอกจากนี้ยังพบความซ้ำซ้อนกับประกันสังคมาตรา 40 ที่อาจเป็นผลมาจากประเด็นทางการเมือง ทำให้แรงงานนอกระบบต้องเสียประโยชน์จากความล่าช้าในการประกาศใช้นโยบาย ดังนั้นผู้เขียนมีความเห็นว่ารัฐบาลควรจัดรูปแบบการออมสำหรับแรงงานนอกระบบให้เป็นระบบเดียวเพื่อไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อน ซึ่งการจัดระบบเดียวจะลดค่าใช้จ่ายการบริหาร นอกจากนี้การออกแบบสวัสดิการสำหรับแรงงานนอกระบบควรคำนึงถึงความเพียงพอในการใช้หลังจากเกษียณอายุเพื่อสามารถเป็นหลักประกันหลังเกษียณได้อย่างแท้จริง