บทบาท บทบาทรัฐกับการพัฒนาเศรษฐกิจอุตสาหกรรมของประเทศสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ค.ศ. 1976 – 2020: บทวิเคราะห์ในเชิงเศรษฐศาสตร์การเมือง
คำสำคัญ:
รัฐกับตลาด, การพัฒนา, อุตสาหกรรม, เวียดนาม, เศรษฐศาสตร์การเมืองบทคัดย่อ
บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายการพัฒนาเศรษฐกิจอุตสาหกรรมของเวียดนามตั้งแต่ ค.ศ. 1976 จนถึง ค.ศ. 2020 รวมทั้งวิเคราะห์ให้เห็นถึงบทบาทของรัฐสังคมนิยมที่มีต่อการพัฒนาเศรษฐกิจอุตสาหกรรมภายใต้ระบบเศรษฐกิจต่างๆ ในแต่ละช่วงเวลา โดยพบว่า รัฐบาลเวียดนามได้ปรับเปลี่ยนการพัฒนาเศรษฐกิจอุตสาหกรรมให้เหมาะสมตามบริบทเงื่อนไขภายในประเทศและบริบทโลกเพื่อผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของประเทศ การปรับเปลี่ยนดังกล่าวส่งผลให้รัฐได้ปรับเปลี่ยนบทบาทจากผู้มีบทบาทหลักในการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมและจัดการระบบเศรษฐกิจภายใต้ระบบเศรษฐกิจแบบวางแผนโดยส่วนกลางภายหลังการรวมประเทศไปสู่บทบาทการเป็นผู้สนับสนุนและอำนวยความสะดวกภายใต้การพัฒนาอุตสาหกรรมการผลิตแบบตลาดในช่วงหลังการปฏิรูปโด่ยเหมย นอกจากนี้ ยังได้ปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร์การพัฒนาอุตสาหรรมจากการทำให้เป็นอุตสาหกรรมสังคมนิยมไปสู่การทำให้เป็นอุตสาหกรรมและทันสมัยอีกด้วย
References
ภาษาไทย
เขียน ธีระวิทย์. (2542). เวียดนาม : สังคม เศรษฐกิจ ความมั่นคง การเมือง และการต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาฯ.
จิรายุทธ์ สีม่วง และภัสสรา บุญญฤทธิ์. (2565). สภาวะอาณานิคมภายในของเวียดนามสมัยอาณา นิคมฝรั่งเศสปี ค.ศ. 1885 - 1939: บทวิเคราะห์จากทฤษฎีพึ่งพิงพึ่งพาของอังเดรกุน เดอร์ แฟรงค์. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมืองบูรพา 10 (1), 30-54.
ธัญญาทิพย์ ศรีพนา. (2541). แนวโน้มการลงทุนของญี่ปุ่นและกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมใหม่ใน เวียดนาม. กรุงเทพฯ; สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประสิทธิเดช วิชิตสรสาคร. (2521). ความสัมพันธ์ระหว่างเวียดนามกับสหภาพโซเวียต: ปัจจัย ภายในและปัจจัยภายนอกของเวียดนามที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั้งสอง (สารนิพนธ์รัฐศาสตร์มหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุด จอนเจิดสิน. (2544). ประวัติศาสตร์เวียดนามตั้งแต่สมัยอาณานิคมฝรั่งเศสถึงปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
The Standard. (2565, 7 ตุลาคม). KEY MESSAGES #46: เศรษฐกิจเวียดนามโตแรงแซงไทย ขึ้นแท่นว่าที่เสือตัวใหม่แห่งเอเชีย. เข้าถึงวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2566 จาก https:// www.youtube.com/watch?v=8iJBpIfFres
ภาษาอังกฤษ
Tuan, N. A., Thang, P. H. & Hua, H. V. (1994). Foreign Investment in Vietnam: Jurdical Bases – Present State – Opporturity – Prospective. Hanoi: The Gioi.
Rowley, K. & Evans, G. (1990). Red Brotherhood at War Vietnam Cambodia and Laos Since 1975. New York: Verso Books.
World Bank. (2015). GDP growth (annual %) – Vietnam. Retrieved 20 December 2022, from https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?locations=VN
ภาษาเวียดนาม
Bộ Công Thương (MOIT). (2022). Công nghiệp hóa ở Việt Nam và quá trình phát triển kinh tế xã hội. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2023, từ https://moit.gov.vn/tin-tuc/phat-trien-cong-nghiep/cong-nghiep-hoa-o-viet- nam-va-qua-trinh-phat-trien-kinh-te-xa-hoi.html
Bộ Công Thương (MOIT). (n.d. a). Các Thời Kỳ Phát Triển Giai Đoạn 1975 – 1985. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2016, từ https://bit.ly/3boqsNK
Bộ Công Thương (MOIT). (n.d. b). Các Thời Kỳ Phát Triển: Giai Đoạn 1986 – 2006. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2016, https://bit.ly/2Swf75E
Bộ Công Thương (MOIT). (n.d. c). Các Thời Kỳ Phát Triển: Giai đoạn 1996 – 2001. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2016, https://bit.ly/2OKfdp1
Cổng Thông tin Điện tử Bộ Tài chính. (2017, 22 tháng 9). Việt Nam đang dẫn đầu Đông Nam Á về chi tiêu cho phát triển hạ tầng. Truy cập, ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ https://mof.gov.vn/webcenter/portal/ttpltc/pages_r/l/chi-tiet-tin- ttpltc?dDocName=MOFUCM111478
Cổng Thông tin Điện tử Bộ Tài chính chính. (2012, 17 tháng 1).Đổi mới đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ https://mof.gov. vn/webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/chi-tiet-tin?dDocName=BTC264316
Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ. (2003). Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ https://shorturl.asia/Uhe5X.
Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ. (2021, 1 tháng 7). Tổng quan về quá trình hình thành các vùng kinh tế trọng điểm. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2023, từ http://chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/noidungvungkinhtetro ngdiemquocgia?articleId=10000721
Công Văn Đi. (2008). Chuyển dịch cơ cấu kinh tế Việt Nam. Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế 336, 40-45.
Đặng Phong. (2008). Tư duy Kinh tế Việt Nam-Chặng đường Gian nan và Ngoạn mục 1975-1989. Hà Nội: Nhà xuất bản Tri thức.
Đặng Phong. (2004). Kinh tế Miền Nam Việt Nam: Thời kỳ 1955-1975 Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội.
Đặng Phong. (1991). 21 Năm Viện trợ Mỹ ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Viện Nghiên cứu Khoa học
Hạnh Nguyễn. (2020). GDP của Việt Nam tăng 2,91%, thuộc nhóm tăng trưởng cao nhất thế giới. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2023, từ https://mof.gov.vn /webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/chi-tiet-tin?dDocName=MOFUCM187 987
Hồ Trung Nghĩa. (2015). Liên Xô Đã Giúp Việt Nam Cho Đến Khi “Lực kiệt” Như Thế nào? Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2023, từ https://infonet.vietnamnet.vn /lien-xo-da-giup-viet-nam-cho-den-khi-luc-kiet-nhu-the-nao-post194380.info
Industrialvietnam.net. (2023, 9 tháng 11). Số lượng và phân bổ các khu công nghiệp ở Việt Nam sẽ như thế nào trong 10 năm tới. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2023, từ https://industrialvietnam.net/tin-tuc/d373/so-luong- va-phan-bo-cac-khu-cong-nghiep-o-viet-nam-se-nhu-the-nao-trong-nam-toi/
Minh Ngọc. (2014). Cơ cấu Thành phần Kinh tế Sau 30 Năm Đổi mới. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ http://baochinhphu.vn/Utilities/PrintView.aspx? distributionid=208182.
Minh Tiến. (2022, 1 tháng 11). Địa phương có khu kinh tế cửa khẩu lớn nhất cả nước. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ https://cafef.vn/dia-phuong- co-khu-kinh-te-cua-khau-lon-nhat-ca-nuoc-20221101135454993.chn
Nguyễn Đình Chúc, Trần Duy Đông, Bùi Việt Cường, Trần Minh, Nguyễn Thị Thực, Trịnh Thị Tuyết Dung, Phan Thị Song Hương, Nguyễn Hồng Anh. (2020). Phát Triển Khu Công Nghiệp Ở Việt Nam Theo Lý Thuyết Sinh Thái Học Công Nghiệp. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.
Nguyễn Huy. (1972). Hiện tình kinh tế Việt Nam – Quyển I. Hà Nội: NXB: Lửa Thiêng.
Nguyễn Mại. (2017). 30 Năm Đầu tư Nước ngoài: Nhìn lại Để hướng. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2023, từ https://viettimes.vn/30-nam-dau-tu-nuoc-ngoai- nhin-lai-de-huong-toi-105064.html
Trâm Anh. (2023, 4 tháng 10). Có 21% doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% vốn lỗ luỹ kế gần 70 nghìn tỷ. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2023, từ https://vneconomy.vn/co-21-doanh-nghiep-nha-nuoc-nam-giu-tren-50-von- lo-luy-ke-gan-70-nghin-ty-dong.htm
Trung tâm Tư liệu và Dịch vụ Thống kê - Tổng Cục Thống kê. (2022). Các Báo cáo Phân Tích và Dự báo Thống kê Năm 2021. Hà Nội: Trung tâm Tư liệu và Dịch vụ Thống kê - Tổng Cục Thống kê.
Trung tâm Tư liệu và Dịch vụ Thống kê - Tổng Cục Thống kê. (2011). Cơ cấu tổng sản phẩm trong nước theo giá thực tế phân theo thành phần kinh tế và phân theo ngành kinh tế. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2016, từ https://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=388&idmid=3&ItemID=12958
Downloads
เผยแพร่แล้ว
Versions
- 2024-07-01 (5)
- 2024-07-01 (4)
- 2024-07-01 (3)
- 2024-07-01 (2)
- 2024-06-28 (1)
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารเอเชียตะวันออกและอาเซียนศึกษา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ตีพิมพ์ได้ผ่านการพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิ ทัศนะและข้อคิดเห็นจาก บทความในวารสารเป็นของผู้เขียน ไม่ถือเป็นความรับผิดชอบของคณะผู้จัดทำและศูนย์การเมือง สังคม และอาณาบริเวณศึกษา การนำบทความในวารสารไปตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตจาก กองบรรณาธิการ