วัฒนสังคมไทยกับค่านิยมการสมรสเท่าเทียมในยุคคนเจนเนอเรชั่นซี

ผู้แต่ง

  • ณัฐนิดา จบศรี -

คำสำคัญ:

วัฒนสังคมไทย ความหลากหลายทางเพศ สมรสเท่าเทียม คนเจนเนอเรชั่นซี

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มุ่งนำเสนอความต้องการสิทธิขั้นพื้นฐานความเป็นมนุษย์ของกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศ หรือกลุ่มคน LGBTQ ด้วยการเรียกร้องให้รัฐส่งเสริมศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ความเท่าเทียมกันระหว่างเพศชายและหญิง ซึ่งเกิดผลเชิงรูปธรรมในประเทศเนเธอร์แลนด์แห่งแรกของโลกที่ประกาศใช้กฎหมายรับรองสิทธิสมรสคนเพศเดียวกัน และดำเนินการตามในหลายประเทศ เช่นเดียวกับประเทศไทย ได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 24) พ.ศ. 2567  หรือกฎหมายสมรสเท่าเทียม มีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 22 มกราคม 2568 เจตนารมน์ของกฎหมายฉบับนี้ เป็นการรับรองสิทธิสมรสคนเพศเดียวกันในการจดทะเบียนสมรสได้ตามกฎหมาย เสมือนการสมรสชายกับหญิง และมีความเป็นไปได้ในอนาคตว่า รุ่นคน Gen Z จะเป็นคนปรับแต่งวิถีทางวัฒนสังคมไทยแบบพลวัตในการสมรสของกลุ่มคน LGBTQ อย่างเท่าเทียมทั้งทางกฎหมายและทางปฏิบัติ

เอกสารอ้างอิง

กรณ์กนก สาครสุขกิจ. (2565). ความสนใจของนักลงทุน Gen Z ต่อหุ้นยั่งยืน. SET Scholarship Project Paper 2021 -2022. JEL Classification: C83, G11.

กรณ์ภัสสรณ์ ไชกิจภิญโญ. (2560). การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมของหญิงไทย ที่แต่งงานกับชายชาวต่างชาติ ในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารสมาคมนักวิจัย, ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 (มกราคม-เมษายน 2560).

กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว. (2562). นิยามและประเภทครอบครัว. กรุงเทพฯ : กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว, กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์

กรมสุขภาพจิต. (2563). Gen Y/Gen Me กลุ่มผู้กุมชะตาโลก. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2567 จาก https://dmh.go.th/news/view.asp?id=1251

กรมองค์การระหว่างประเทศ. (2551). ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน. กรุงเทพฯ : กรมองค์การระหว่างประเทศ, กระทรวงการต่างประเทศ.

คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562). พัฒนาการของกฎหมายครอบครัวว่าด้วยเงื่อนไขการสมรส. รายงานผลกาวิจัย เสนอต่อ พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สถาบันพระปกเกล้า.

จรรยารักษ์ สุวพันธ์. (2566). การรับรองเพศสถานะกับการสมรสตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5. วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, ปีที่ 16 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2566).

ณัฐชนิดา กองขุนชาญ. (2564). การเปิดรับทัศนคติและพฤติกรรมในการรับชมวิดีโอเกมสตรีมมิง ของ Generation Y และ Generation Z. วิทยานิพนธ์ การบริหารสื่อสารมวลชน คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เดลินิวส์. (2567). เปิดไทม์ไลน์กฎหมาย “สมรสเท่าเทียม” ทั่วโลก. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://www.dailynews.co.th/news/3551584/

เดอะ สแตนดาร์ด. (2018). พลังคน Gen Z ต้องมา! Gucci ทำรีเสิร์ชกว่า 80 หน้า ประเด็น Gender Fluidity. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2567 จาก https://thestandard.co/gucci-releases-report-about-gender-fluidity-in-generation-z/

เดอะ สแตนดาร์ด. (2024). ทำไม Gen Z และ Gen Y จะเป็น ‘ผู้นำ’ ที่ดีที่สุดที่โลกเคยมีมา. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://thestandard.co/gen-z-gen-y-best-leader/

ธรรมนิติ. (2564). กฎหมายครอบครัว การหมั้น การสมรส. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.dharmniti.co.th/engagement-rule-family/

ธัญญาภัส ทองมุสิทธิ์. (2562). กฎหมายต้นแบบในการรับรองและคุ้มครองสิทธิการสมรสของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ. วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น. (2566). พัฒนาการการต่อสู้และความเท่าเทียมที่ยังไม่เท่ากัน. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://pridi.or.th/th/content/2023/01/1394

ไทยพีบีเอส. (2566). เผยตัวเลขคนไทยแต่ละเจเนอเรชัน ตัวแปรสำคัญเลือกตั้ง 2566. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://www.thaipbs.or.th/now/content/61

ไทยพีบีเอส. (2567ก). สำรวจสถานะ "กฎหมายสมรสเท่าเทียม" ทั่วโลก. Thai PBS. https://www.thaipbs.or.th/news/content/338520

ไทยพีบีเอส. (2567ข). สมรสเท่าเทียม’ ไม่ได้เปลี่ยนทัศนคติสังคมไทย ในพริบตา. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://theactive.thaipbs.or.th/news/gendersexuality-20240620

ไทยพีบีเอส. (2568). สิทธิ-หน้าที่ "คู่สมรส" 23 ม.ค. กฎหมายสมรสเท่าเทียมบังคับใช้. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/347985

บีบีซีไทย. (2562). LGBT: สภาไต้หวันผ่านกฎหมายแต่งงานเพศเดียวกันครั้งแรกในเอเชีย. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://www.bbc.com/thai/international-48307052

บุษกร สุริยสาร. (2557). อัตลักษณและวิถีทางเพศในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: องคการแรงงานระหวางประเทศ.

ประชาชาติธุรกิจ. (2562). รู้ทันปัญหา Gen Z เป็นเรื่องง่าย ๆ แค่เข้าใจ. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://www.prachachat.net/csr-hr/news-382415

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์. บรรพ 5 หมวดที่ 2 เงื่อนไขแห่งการสมรส.

ประสพสุข บุญเดช. (2553). กฎหมายครอบครัว. (พิมพ์ครั้งที่ 12) กรุงเทพฯ : วิญญูชน.

พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ 24) พ.ศ. 2567. (2567). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 141 ตอนที่ 58 ก ลงวันที่ 24 กันยายน 2567.

พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2499. (2499). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 73 ตอนที่ 95 ฉบับพิเศษ หน้า 1 ลงวันที่ 15 พฤศจิกายน 2499.

พิจิตร พงษ์เกษ. (2563). รูปแบบการครองเรือนที่พึ่งประสงค์ตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา จังหวัดอุบลราชธานี. Journal of Modern Learning Development, ปีที่ 5 ฉบับที่ 3 (พฤษภาคม–มิถุนายน 2563).

พิสิฐ หรรษไพบูลย์. (2562). การศึกษาเปรียบเทียบความแตกต่างของสิทธิในการสมรสเพศสภาพเดียวกันในเนเธอร์แลนด์ โปแลนด์ และอิตาลี. วารสารยุโรปศึกษา, ปีที่ 25 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2562).

แพรภัทรา เขียวชอุ่ม. (2565). พลเมืองที่เข้มแข็ง. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://pws.npru.ac.th/praepat/system/20220804121352_4381f55005434384eb4edcecc2c4751b.pdf

ภรัณยา ฆารสินธุ์. (2560). การจำแนกความแตกต่างระหว่างกลุ่ม Gen-Y และ กลุ่ม Gen-Z โดยใช้ ความต้องการส่วนประสมการค้าปลีกธุรกิจ ร้านอีฟแอนบอย ในเขตกรุงเทพมหานคร. การ ค้นคว้าอิสระบริหารธุรกิจบัณฑิต, มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย.

มติชนออนไลน์. (2567). ราชกิจจานุเบกษา ประกาศแล้ว พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://www.matichon.co.th/politics/news_4809657

มูลนิธิเพื่อนรัก. (2567). พ.ร.บ. สมรสเท่าเทียม ประกาศในราชกิจจาฯ แล้ว มาอ่านสรุปเนื้อหาสำคัญ. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://lovefoundation.or.th /พ-ร-บ-สมรสเท่าเทียม-ประกา/

มาร์เก็ตเธียร์ ออนไลน์. (2567). 5 เทรนด์สำหรับนักการตลาดที่ต้องการเข้าถึง Gen Z. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://marketeeronline.co/archives/372681?fbclid= IwY2xjawHxOAdleHRuA2FlbQIxMAABHXmjtgi7w-5xICnA2PzteCcYdd2k_ EFSs2WF1zK75VaRneLUCLWVlr4CFQ_aem_uMdMUaB5W02rb5CuV4-SZQ

มาร์เค็ทติ้ง อุ๊ปส์. (2563). เทรนด์ใหม่ที่มองข้ามไม่ได้! เข้าใจพลัง Gen Z ยุค ‘Genderless’ ในวันที่โลกต้องปรับ ลบกลยุทธ์ ‘Gender tax’. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2567 จาก https://www.marketingoops.com/exclusive/trending-exclusive/understanding-gen-z-new-target-genderless-trend-2021/

มาร์เก็ตพลัส. (2020). GEN Z เจนเปลี่ยนโลก ที่ใช้แรงบันดาลใจและ PASSION เป็นพลังในการขับเคลื่อน. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.marketplus.in.th/content/detail.php?id=5065

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560. (2560). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 40 ก ลงวันที่ 6 เมษายน 2560.

วุฒิชัย เอียดเหลือ. (2565). การเตรีรยมความพร้อมของศาลเยาวชนและครอบครัวในการบังคับใช้กฎหมายครอบครัวของคู่ชีวิต. รายงานการฝึกอบรมหลักสูตรผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 22 วิทยาลัยข้าราชการตุลาการศาลยุติธรรม สถาบันพัฒนาข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม.

ศรินทร์ เกรย์, อุมาภรณ์ ภัทรวาณิชย์, อักษราภัค หลักทอง และเจตพล แสงกล้า. (2559). คุณภาพชีวิตต่างวัยของผู้มีงานทำ. กรุงเทพฯ : เดือนตุลา.

ศูนย์บริการข้อมูลภาครัฐเพื่อประชาชน. (2024). การสมรสที่ถูกต้องตามกฎหมาย. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://www.gcc.go.th/2024/04/26/การสมรสที่ถูกต้องตามกฎหมาย/

สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเวียนนา. (2563). การจดทะเบียนสมรส. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.thaiembassy.at/th/2015-11-24-08-08-19/2015-12-24-08-45-00.html

สภาการสื่อสารมวลชนแห่งชาติ. (2567). หนุนทุกฝ่ายร่วมมือสร้างความเข้าใจกฎหมายสมรสเท่าเทียมฉบับใหม่. สืบค้นเมื่อ 25 ธันวาคม 2567 จาก https://www.presscouncil.or.th/10757

สำนักงานเลขานุการกรมการปกครอง. (2562). การได้มาซึ่งสัญชาติไทย. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://multi.dopa.go.th/secofdopa/news/cate10/view184

สุนทรีย์ สองเมือง. (2566). พฤติกรรมผู้บริโภคกลุ่มเจนเนอเรชัน Z และกลยุทธ์การตลาดดิจิทัล 4.0 ที่ส่งผลต่อกระบวนการตัดสินใจซื้อสินค้าในจังหวัดนนทบุรี. วารสารการบัญชีและการจัดการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, ปีที่ 15 ฉบับที่ 1 (ม.ค.- มี.ค. 2566).

สุประวีณ์ อาสนศักดิ์. (2565). กลไกกฎหมายไปสู่สมรสเท่าเทียม: ถอดบทเรียนจากคำวินิจฉัยรัฐธรรมนูญต่างประเทศ. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.sdgmove.com/2022/01/08/sdg-insights-constitutional-court-ruling-legal-mechanisms-to-recognize-marriage-equality/

สุภาวดี ขุนทองจันทร์. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างโลกาภิวัตน์กับค่านิยมพื้นฐานในสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, ปีที่ 7 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2559).

องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน ประจำประเทศไทย. (2563). ความเท่าเทียมทางเพศ. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.thai-german-cooperation.info/th/ gender- equality/

อนุพร อรุณรัตน์. (2567). ข้อมูล คำอธิบาย และเหตุผล. เอกสาร (เตรียม) ชี้แจงการสงวนคำแปรญัตติของผู้แปรญัตติลำดับที่ 1. คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ...., วุฒิสภา.

อภิกริช บุญยัง. (2567). เจาะลึก Gen Z พร้อม 7 กลยุทธ์การตลาดให้เข้าถึงหัวใจของคนรุ่นใหม่. . สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://theomelet.co/เจาะลึก-gen-z-พร้อม-7-กลยุทธ์กา/

อารยา สุขสม. (2565). แนวทางการรับรองสิทธิในอัตลักษณ์ทางเพศของประเทศไทย ผ่านมุมมองของกฎหมายต่างประเทศ. วารสารกฎหมายสงขลานครินทร์, ปีที่ 5 ฉบับที่ 1, (กรกฎาคม-ธันวาคม, 2565).

เอกสิทธิ์ ไชยปิน. (2566). พฤติกรรมการใช้ชีวิต การตีตราและการกีดกันทางสังคม และความพึงพอใจในชีวิตต่อการเปิดเผยอัตลักษณ์ทางเพศของนักศึกษาชายรักชายในภาคเหนือ. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 31(2) :106-120.

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ไทยแลนด์. (2564). เรียนประวัติศาสตร์ LGBTQ+ แบบสนุกและล้ำ ผ่าน AR กับ Stonewall Foreve. สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2568, จาก https://www.amnesty.or.th/about-us/

เอสดีจี มูฟ. (2565). Discrimination – การเลือกปฏิบัติ. สืบค้นเมื่อ 10 มกราคม 2568, จาก https://www.sdgmove.com/2021/07/15/sdg-vocab-33-discrimination/

เอ็กซิม อี-นิวส์. (2562). Gen Z กับทิศทางตลาดอาหารโลก. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2568, จาก https://www.exim.go.th/eximinter/e-news/7253/enews_april2019_ trend.html

Haviland, William A.; Prins, Harald E. L.; McBride, Bunny; Walrath, Dana (2011). Cultural Anthropology: The Human Challenge (13th ed.). Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81178-7.

Ritchie, H., and Roser, M. (2020). Urbanization. Retrieved on 26 December, 2024 from: https://ourworldindata.org/urbanization.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-30

รูปแบบการอ้างอิง

จบศรี ณ. (2025). วัฒนสังคมไทยกับค่านิยมการสมรสเท่าเทียมในยุคคนเจนเนอเรชั่นซี. วารสารเอเชียตะวันออกและอาเซียนศึกษา, 25(2), 34–48. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/eascramJ/article/view/278731