นิราศขุนช้างขุนแผน : จากบทเสภาถึงบทนิราศ

บทคัดย่อ

นิราศเรื่องขุนช้างขุนแผน เป็นผลงานวรรณกรรมของ ฉันท์ ข�ำวิไล ซึ่งน�ำเนื้อหา
จากบทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผนมาน�ำเสนอใหม่ในรูปแบบของนิราศวรรณคดีโดยใช้ลักษณะ
ค�ำประพันธ์ประเภทกลอนนิราศมีความยาวรวมทั้งสิ้น 4,087 ค�ำกลอนซึ่งนับว่าเป็นนิราศ
วรรณคดีเรื่องที่มีความยาวมากที่สุดทั้งนี้ยังได้รับรางวัลชั้นที่ 1 ประเภทร้อยกรอง ในการ
ประกวดวรรณกรรมไทยของธนาคารกรุงเทพ จ�ำกัด ประจ�ำปีพุทธศักราช 2511 อีกด้วย
ความน่าสนใจของนิราศขุนช้างขุนแผน คือการสืบทอดขนบของนิราศที่มีมาแต่เดิม เช่น เนื้อหา
ที่กล่าวถึงการเดินทาง การชมธรรมชาติการครวญตลอดจนการสร้างสรรค์ลักษณะใหม่หรือ
นวลักษณ์เช่น การใช้มุมมองสรรพนามบุรุษที่หนึ่งในการเล่าเรื่องการใช้กลวิธี“ภาพย้อนหลัง”
เป็นต้น นอกจากนี้ยังปรากฏความสัมพันธ์ระหว่างนิราศขุนช้างขุนแผนกับวรรณกรรมต้นเรื่อง
ในลักษณะต่างๆ เช่นการตัดเหตุการณ์และรายละเอียดของเหตุการณ์เพื่อให้ด�ำเนินเรื่องได้
กระชับและมีเอกภาพ การเพิ่มบทชมธรรมชาติและบทครวญตามขนบของวรรณคดีนิราศ
การปรับเปลี่ยนรายละเอียดเพื่อให้เหมาะสมกับการด�ำเนินเรื่อง รวมถึงการแต่งเลียนเนื้อความ
ในส�ำนวนเดิมเพื่อสร้างความประทับใจให้แก่ผู้อ่านอีกด้วย