การพัฒนาตลาดชุมชนเพื่อรองรับสินค้าเกษตรปลอดภัย: กรณีศึกษาบ้านโทะ ตำบลเมืองหลวง อำเภอห้วยทับทัน จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของการผลิตสินค้าเกษตรปลอดภัยในพื้นที่ศึกษา 2) ศึกษาความต้องการของชุมชนในการนำสินค้าเกษตรปลอดภัยเข้าสู่ตลาด และ 3) กำหนดแนวทางการพัฒนาตลาดชุมชนเพื่อรองรับสินค้าเกษตรปลอดภัยที่เหมาะสมแก่พื้นที่ศึกษา การวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้ได้ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล 3 ขั้นตอน ได้แก่ การสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง การสนทนากลุ่ม และการระดมความคิดเห็น กับกลุ่มเป้าหมายและผู้ให้ข้อมูลสำคัญจาก 3 ภาคส่วนที่มีการคัดเลือกแบบเจาะจง คือ เกษตรกรบ้านโทะ หมู่ 8 ผู้ประกอบการที่รับซื้อสินค้าเกษตรปลอดภัย และหน่วยงานภาครัฐในอำเภอห้วยทับทัน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา นำเสนอข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา

ผลการศึกษาจำแนกได้เป็น 3 ประเด็น ได้แก่ 1) สภาพปัจจุบันของการผลิตสินค้าเกษตรปลอดภัย พบว่า พื้นที่ที่เป็นแหล่งผลิตพืชดั้งเดิมมากสุด 3 อันดับแรก คือ ผลไม้เขตร้อน สมุนไพร ผักพื้นบ้าน ส่วนพืชน้ำมันเป็นพืชเศรษฐกิจใหม่ที่กำลังได้รับความนิยม 2) ความต้องการของชุมชน มี 3 ระยะ คือ ระยะต้นน้ำ (ความต้องการปัจเจก) คือ ต้องการให้รัฐบาลเข้ามาสนับสนุนปัจจัยการผลิต พันธุ์พืช หาตลาด แก้ปัญหาน้ำ และพลังงานทดแทน ระยะกลางน้ำ (ความต้องการมีส่วนร่วม) คือ การเชื่อมโยงกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน เพื่อยกระดับเป็นวิสาหกิจเพื่อสังคม ระยะปลายน้ำ (ความต้องการมาตรฐาน) คือ การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) และการรับรองการค้าที่เป็นธรรม (Fair Trade) 3) แนวทางการพัฒนาตลาดชุมชน พบว่า ได้มีการกำหนดการบริหารจัดการ ออกเป็น 2 ส่วน คือ ฝ่ายบริหาร และฝ่ายดำเนินการ (สนับสนุน) ภายใต้ระเบียบการบริหารจัดการตลาด หรือธรรมนูญบ้านโทะ 10 ข้อ