หลักการใหม่ในการดำเนินการทางวินัยแก่ข้าราชการพลเรือนสามัญผู้ที่ออกจากราชการไปแล้ว

บทคัดย่อ

การดำเนินการทางวินัยแก่ข้าราชการพลเรือนสามัญที่ออกจากราชการไปแล้ว เดิมมีหลักการบัญญัติไว้ในมาตรา 100 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 กล่าวคือ หากมีการกล่าวหาข้าราชการ
พลเรือนสามัญผู้ใดกระทำผิดวินัยอย่างร้ายแรงเป็นหนังสือต่อผู้บังคับบัญชาของผู้นั้น หรือต่อผู้มีหน้าที่สืบสวนสอบสวนหรือตรวจสอบตามกฎหมายหรือระเบียบของทางราชการ หรือเป็นการกล่าวหาโดยผู้บังคับบัญชาของ
ผู้นั้นก่อนที่จะออกจากราชการ แม้ผู้นั้นจะออกจากราชการไปแล้วก็สามารถดำเนินการทางวินัยได้ แต่ผู้บังคับบัญชาซึ่งมีอำนาจสั่งบรรจุตามมาตรา 57 ต้องดำเนินการสอบสวนวินัยอย่างร้ายแรงภายใน 180 วันนับแต่วันที่ผู้นั้นพ้น
จากราชการ  ในขณะเดียวกัน บทบัญญัติในเรื่องนี้สำหรับข้าราชการฝ่ายพลเรือนประเภทอื่นนอกจากข้าราชการ

พลเรือนสามัญ ได้แก่ ข้าราชการตำรวจ ข้าราชการรัฐสภา เป็นต้น กลับมีบทบัญญัติที่แตกต่างกันในรายละเอียดบางประการ อาทิ ข้าราชการตำรวจที่ออกจากราชการไปแล้ว พระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 บัญญัติให้ต้องสอบสวนให้เสร็จสิ้นภายใน 1 ปี นับแต่วันที่ผู้นั้นออกจากราชการ เป็นต้น ดังนั้น องค์กรกลางบริหารงานบุคคลต่าง ๆ ได้แก่ คณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ. ) คณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (ก.ตร.) คณะกรรมการครูและบุคลากรทางการศึกษา (ก.ค.ศ.) คณะกรรมการข้าราชการรัฐสภา (ก.ร.) และคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา (ก.พ.อ.) จึงได้มีการสัมมนาระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้และนำไปสู่การแก้ไขบทบัญญัติในเรื่องของการดำเนินการทางวินัยแก่ผู้ที่ออกจากราชการไปแล้วให้มีมาตรฐานเดียวกัน เพื่อ
มิให้เกิดการลักลั่นกันในทางปฏิบัติ โดยบทความนี้จะได้กล่าวโดยเฉพาะพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 ซึ่งได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 100 เดิมเสียใหม่ โดยมีหลักการสำคัญคือ กรณีที่มีผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดวินัยอย่างร้ายแรงต่อบุคคลตามที่กฎหมายกำหนดในขณะรับราชการอยู่ แม้ออกจากราชการไปแล้ว ส่วนราชการสังกัดเดิมก่อนออกจากราชการสามารถดำเนินการทางวินัยอย่างร้ายแรงแก่ผู้นั้นได้ แต่ต้องสั่งลงโทษภายใน 3 ปี และยังได้เพิ่มหลักการใหม่อีกว่า แม้ข้าราชการพลเรือนสามัญผู้ใดออกจากราชการไปแล้ว
อาจถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดวินัยอย่างร้ายแรงได้ภายหลังออกจากราชการไปแล้วไม่เกิน 1 ปี โดยต้องเริ่มดำเนินการสอบสวนภายใน 1 ปี นับแต่วันที่ผู้นั้นออกจากราชการ และหากจะสั่งลงโทษต้องกระทำภายใน 3 ปีเช่นเดียวกับกรณีที่มีการกล่าวหาอยู่ก่อนออกจากราชการ  อย่างไรก็ตาม หลักการดังกล่าวก็ยังมีข้อที่น่าสังเกตบางประการ
ในเรื่องเกี่ยวกับกรอบระยะเวลาในการดำเนินการทางวินัย