แนวทางในการปรับปรุงกฎหมายเพื่อการฟื้นฟูเยียวยาสิ่งแวดล้อมกับความรับผิดของผู้ก่อมลพิษในทางกฎหมายสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย

บทคัดย่อ

ดุษฎีนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษา เรื่องการฟื้นฟูเยียวยาสิ่งแวดล้อมที่สูญเสียไปกับความรับผิดที่ผู้ก่อมลพิษควรรับผิดชอบต่อผู้เสียหายและต่อสังคม โดยผู้เสียหายในคดีสิ่งแวดล้อมควรได้รับการเยียวยาอย่างเหมาะสม สะดวก รวดเร็วและเป็นธรรม เพราะปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งที่ต้องรีบแก้ไข                 ไม่ว่าตัวผู้เสียหายเองหรือสิ่งแวดล้อม แต่ด้วยพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ(ฉบับที่2) พ.ศ.2561 ใช้อยู่ในปัจจุบันยังไม่สามารถที่จะแก้ไขเยียวยาผู้เสียหาย รวมถึงการแก้ไขฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมภายใต้บทบัญญัติของกฎหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

               การศึกษาเรื่องนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเป็นการวิจัยเอกสารเป็นหลัก ซึ่งศึกษาจากตำรา บทความ รายงาน และวิจัยต่างๆ โดยเฉพาะศึกษาเปรียบเทียบหลักเกณฑ์มาตรฐานขั้นต่ำขององค์การสหประชาชาติ การพัฒนาสิ่งแวดล้อมในระดับระหว่างประเทศ กฎเกณฑ์การฟื้นฟูเยียวยาสิ่งแวดล้อมประเทศสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย ฟินแลนด์ และญี่ปุ่น มาเป็นตัวอย่างในการพิจารณาปรับปรุงแก้ไขพระราชบัญญัติฉบับนี้

ผลการศึกษาพบว่ากฎหมายสิ่งแวดล้อมยังมีช่องว่างในเรื่องต่างๆมากมาย ทั้งเรื่องการกำหนดค่าเสียหาย แนวทางปฏิบัติในกระบวนการยุติธรรมในคดีสิ่งแวดล้อม อำนาจของศาลในการพิพากษาหรือสั่งในคดีสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับบทลงโทษในทางแพ่ง ทางอาญา และมาตรการทางปกครองเพื่อให้ผู้กระทำผิดเกิดความเกรงกลัวและสำนึกผิดด้วยการทำให้สิ่งแวดล้อมที่สูญเสียไปกลับคืนมา

ดังนั้นดุษฎีนิพนธ์นี้จึงเห็นควรแก้ไขปรับปรุงพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมแห่งชาติฯ โดยควรกำหนดให้ศาลมีอำนาจพิพากษาหรือสั่งเกินไปกว่าที่ปรากฏในคำฟ้องหรือคำขอบังคับเพื่อการกำหนดค่าเสียหายที่ผู้ก่อมลพิษต้องชดใช้ค่าเสียหายตามมูลค่าความเสียหายที่แท้จริง การสั่งให้แก้ไขเยียวยาและการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติที่เสียไป  รวมทั้งแนวทางปฏิบัติในกระบวนการยุติธรรมในคดีสิ่งแวดล้อมให้มีความสะดวกรวดเร็ว ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ต่อกระบวนการยุติธรรมและประเทศชาติโดยรวมต่อไป