ข้อพิจารณาทางกฎหมายเกี่ยวกับลิขสิทธิ์งานแพร่เสียงแพร่ภาพในกิจการโทรทัศน์: ศึกษาเฉพาะการกำหนดค่าเสียหายในคดีละเมิดลิขสิทธิ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์หัวข้อ “ข้อพิจารณาทางกฎหมายเกี่ยวกับลิขสิทธิ์งานแพร่เสียงแพร่ภาพในกิจการโทรทัศน์:ศึกษาเฉพาะการกำหนดค่าเสียหายในคดีละเมิดลิขสิทธิ์” มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาและวิจัยถึงค่าเสียหายประเภทต่าง ๆ อันอาจเกิดขึ้นจากการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานแพร่เสียงแพร่ภาพในกิจการโทรทัศน์ ซึ่งมีความสำคัญทางเศรษฐกิจและสังคม กล่าวคือ กิจการโทรทัศน์เป็นผู้ให้ข้อมูลข่าวสารและความบันเทิงแก่สังคม อีกทั้งมีมูลค่าทางเศรษฐกิจหลายหมื่นล้านบาท และด้วยปัจจุบัน เทคโนโลยีด้านการสื่อสารได้พัฒนาและก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว ทำให้การละเมิดลิขสิทธิ์งานแพร่เสียงแพร่ภาพในกิจการโทรทัศน์เกิดขึ้นได้ง่าย รวดเร็ว และครอบคลุมพื้นที่ทั่วโลก อาทิ การนำสัญญาณไปแพร่เสียงแพร่ภาพต่อ หรือแพร่เสียงแพร่ภาพซ้ำในระบบอินเทอร์เน็ต เป็นต้น

จากการศึกษา มาตรา 64 แห่งพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537  ผู้วิจัย พบว่าหลักเกณฑ์และแนวทางของมาตรา 64 ยังไม่มีความชัดเจน ไม่สามารถใช้เป็นบรรทัดฐานในการกำหนดค่าเสียหายจากการละเมิดลิขสิทธิ์ในประเทศไทยได้  ในขณะที่กฎหมายของประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา และเยอรมนี มีบทบัญญัติและแนวปฏิบัติที่ชัดเจนกว่ากฎหมายไทย เช่น หลักการกำหนดค่าเสียหายจากผลกำไรของผู้กระทำละเมิด ค่าเสียหายที่กฎหมายกำหนด  ค่าเสียหายเชิงลงโทษ รวมถึง การกำหนดภาระการนำสืบ ให้จำเลยมีภาระการนำสืบพิสูจน์หักล้างในบางกรณี เป็นต้น 

จากการวิจัย ผู้วิจัยเสนอให้มีการแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 64 แห่งพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537  รวมถึงได้เสนอให้มีการออกแนวทางการพิจารณากำหนดค่าเสียหายในคดีละเมิดลิขสิทธิ์เฉพาะกรณีการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานแพร่เสียงแพร่ภาพในกิจการโทรทัศน์ไว้ในกฎกระทรวง โดยให้นำปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับรายการโทรทัศน์ อาทิ ช่องทางและพื้นที่ในการละเมิด, ประเภทของรายการโทรทัศน์, ความเก่า-ใหม่, จำนวนตอน, อัตราความนิยม(เรตติ้ง)ในรายการโทรทัศน์,ราคาขายและจำนวนนาทีในการโฆษณา, จำนวนผู้รับชมและเข้าถึงงาน  และมูลค่าชื่อเสียงทางการค้า  มาใช้ประกอบการพิจารณากำหนดค่าเสียหายด้วย