แนวคิดการปรับตัวเชิงนิเวศในชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงินในยุคโลกาภิวัตน์เพื่อการดำรงชีพอย่างยั่งยืน: การทบทวนในเชิงทฤษฎี
คำสำคัญ:
ชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงิน, โลกาภิวัตน์, การปรับตัวเชิงนิเวศบทคัดย่อ
บทความเรื่อง แนวคิดการปรับตัวเชิงนิเวศในชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงิน ในยุคโลกาภิวัตน์ เพื่อการดำรงชีพอย่างยั่งยืน: ข้อเสนอในนัยยะเชิงทฤษฎี เป็นบทความที่พยายามนำเสนอแนวคิดเรื่องการปรับตัวเชิงนิเวศ ซึ่งเป็นแนวคิดที่สำคัญที่จะนำมาใช้ชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงิน ที่เป็นชุมชนชายฝั่งทะเล มีลักษณะเศรษฐกิจที่ต้องพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติทั้งบางบกและทะเล ในปัจจุบันกระแสโลกาภิวัตน์ได้นำพาระบบทุนนิยมและบริโภคนิยม เข้าไปในชุมชนส่งผลกระทบต่อการดำรงชีพ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้แนวคิดและทฤษฎีในการศึกษาที่มองหาทางเลือกใหม่ในการพัฒนาชุมชนซึ่งข้อเสนอจากงานเขียนในบทความนี้มุ่งเสนอแนวคิดในเรื่องของการปรับตัวเชิงนิเวศ ซึ่งเป็นแนวคิดที่เน้นการปรับตัวของชุมชน ที่อยู่บนฐานของความห่วงใยสิ่งแวดล้อม เน้นการทำงานจากล่างขึ้นบน การบริหารจัดการโดยชุมชน บนพื้นฐานของประชาธิปไตย รากหญ้า ผสมผสานกับหลักการแห่งความยั่งยืนของธรรมชาติ โดยมีข้อเสนอในการศึกษาชุมชนตามแนวคิด การปรับตัวในชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงิน เพื่อการดำรงชีพอย่างยั่งยืน คือ ค้นหาข้อมูล เกี่ยวกับระบบเศรษฐกิจและระบบนิเวศของ เศรษฐกิจเขียว-น้ำเงินในระดับชุมชน สังเคราะห์ปัญหาเศรษฐกิจ ระบบนิเวศ ที่ชุมชนได้รับผลกระทบและจะต้องทำการแก้ไข มองดูบริบททางการเมืองระดับรากหญ้าที่มีผลกระทบต่อการแก้ปัญหา ทำการวิเคราะห์วัฒนธรรมท้องถิ่น ภูมิปัญญาพื้นบ้าน ที่เชื่อมโยงกับวิถีการดำรงชีพของประชาชนในปัจจุบันวิเคราะห์ระบบการบริหารจัดการโดยชุมชน ในการแก้ปัญหาด้านเศรษฐกิจของชุมชน และนำเสนอแนวทางการปรับตัวของชุมชนเศรษฐกิจเขียว-น้ำเงิน ไปสู่การสร้างความมั่นคงทางการดำรงชีพอย่างยั่งยืนของชุมชน
เอกสารอ้างอิง
เอกสารภาษาไทย
กุลวดี แก่นสันติสุขมงคล. (2555). กลไกการขับเคลื่อนการปรับตัวของชุมชนต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ : กรณีศึกษาเปรียบเทียบเครือข่ายลุ่มน้ำปะเหลียน จังหวัดตรัง และเครือข่ายลุ่มน้ำประแส จังหวัดระยอง. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
คณะบริหารศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (2550). โครงการวิจัยประเมินผลโครงการแก้ไขปัญหาหนี้สินภาคประชาชนกลุ่มหนี้นอกระบบธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.). อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ชัยยนต์ ประดิษฐศิลป์. (2559). เอกสารประกอบการสอนวิชา ปฏิบัติการวิจัยทางสังคม. จันทบุรี: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎรำไพรรณี .
ประภาส ปิ่นตบแต่ง. (2558). การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจการเมืองในชุมชนชนบทและการปรับตัวของชาวนา. ใน เอกสารประกอบการประชุมวิชาการระดับชาติ เนื่องในวันคล้ายสถาปนาครบรอบ 49 ปี สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ ประจำปี 2558. กรุงเทพฯ: คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์. (2543ก). นิเวศเศรษฐศาสตร์และนิเวศวิทยาการเมือง. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
_______. (2543ข). สิ่งแวดล้อมกับการพัฒนา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
_______. (2557). เศรษฐศาสตร์การเมืองและทฤษฎีสังคมวิพากษ์. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
_______. (2558). สหวิทยาการเพื่อความยั่งยืนทางนิเวศและความยุติธรรมทางสังคม. ใน เอกสารประกอบการสัมมนาเผยแพร่แนวคิดหลักสูตรสหวิทยาการ วันศุกร์ที่ 24 เมษายน 2558 ณ หอประชุมมหาวทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ และคณะ. (2556). เศรษฐกิจสีเขียวของชุมชนภายใต้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ: กรณีศึกษาชุมชนในพื้นที่ภาคตะวันออก. กรุงเทพฯ: สำนักงานสนับสนุนการวิจัย.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ และชัยณรงค์ เครือนวน. (2558). เศรษฐกิจสีเขียวในชุมชนท้องถิ่นไทย: ศึกษาชุมชนท้องถิ่นแห่งหนึ่งในภาคตะวันออก. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมืองบูรพา, 3 (2): 85-102.
เรืองวิทย์ ลิ่มปนาท. (2546). ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจชายฝั่งทะเลตะวันออกก่อน พ.ศ. 2525. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
โอฬาร ถิ่นบางเตียว. (2559). จังหวัดระยอง: จากเศรษฐกิจชุมชนถึงทุนนิยมโลกาภิวัตน์. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมืองบูรพา, 2 (1): 47-71.
เอกสารภาษาต่างประเทศ
Reid, H. & et al. (eds.). (2013). Community based adaptation: Mainstreaming CBA into national and local planning. In Conference proceedings: 7th international conference, Dhaka, Bangladesh. London: IIED/BCAS.