เครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองในสลากกินแบ่งรัฐบาลไทย

บทคัดย่อ

ปัญหาสลากกินแบ่งรัฐบาลราคาแพง มีสาเหตุสำคัญมาจากเครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมือง ทั้งนี้ระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองในสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลฝังรากลึกมาตั้งแต่ครั้งรัฐบาลเผด็จการทหารในอดีต ระบบดังกล่าวยังคงปรากฏอยู่ และได้รับการพัฒนาถึงในยุครัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ภายใต้เครือข่ายและระบบอุปถัมภ์ทางการเมืองนี้ “ค่าเทคอม” เป็นค่าเช่าทางเศรษฐกิจที่สำคัญที่ใช้ตอบแทนเพื่อให้ได้มาซึ่ง “โควตาสลาก” ทั้งโควตาสลากและค่าเทคอมนี้เป็นหัวใจสำคัญในการยึดเหนี่ยวส่วนต่าง ๆ ในเครือข่ายระบบอุปถัมภ์ให้ธำรงอยู่ ซึ่งเครือข่ายดังกล่าวประกอบด้วย นักการเมือง สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล มูลนิธิ องค์กรการกุศล และเสือกองสลาก  เครือข่ายดังกล่าวเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้การแก้ไขปัญหาสลาก ฯ ราคาแพงทำได้ยาก เว้นแต่จะขจัดระบบ “โควตา” และการ “เทคอม” ลง และปฏิรูประบบการจัดจำหน่ายใหม่