“ผู้คือต้นกระแสธาร ผู้คือปรัชญาจารย์ คือปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ ผู้วางรากฐานให้เศรษฐศาสตร์การเมืองไทย: ว่าด้วยแนวความคิดทางเศรษฐศาสตร์การเมืองของ ดร.ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์”
คำสำคัญ:
เศรษฐศาสตร์การเมือง, ความคิดทางเศรษฐศาสตร์การเมือง, ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์บทคัดย่อ
เศรษฐศาสตร์การเมืองถือเป็นสาขาวิชาใหม่สำหรับสังคมไทย เมื่อเปรียบเทียบกับสาขาวิชาอื่น ๆ เช่น รัฐศาสตร์ นิติศาสตร์ โดยการศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมืองไทยมีสองลักษณะคือ ในอดีตจะอยู่นอกสถาบันการศึกษาเป็นศาสตร์ที่ได้รับความสนใจเฉพาะในหมู่ปัญญาชนเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากเศรษฐศาสตร์การเมืองมีพื้นฐานการทำความเข้าใจโลกและสังคมบนรากฐานทางวิชาการ มีการวิพากษ์อย่างสร้างสรรค์เพื่อชี้นำสังคมไปสู่การเปลี่ยนแปลง จึงส่งผลให้ไม่ถูกใจผู้ที่มีอำนาจในช่วงที่สังคมไทยตกอยู่ภายใต้บรรยากาศของการปกครองแบบเผด็จการ แต่เมื่อบรรยากาศทางการเมืองคลี่คลายไปสู่ความเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น การศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมืองก็เข้าสู่รั้วมหาวิทยาลัย โดยมีการบรรยายวิชาเศรษฐศาสตร์การเมืองสำหรับนักศึกษาครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2519 ที่คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ แต่สิ่งที่ทำให้เศรษฐศาสตร์การเมืองเป็นที่รู้จักของสังคมคือ การก่อตั้งกลุ่มเศรษฐศาสตร์การเมืองขึ้นที่ คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อปี พ.ศ. 2522 ซึ่งเป็นสำนักคิดที่สำคัญ กระทั่งปัจจุบันมีการจัดการศึกษาตั้งแต่ระดับปริญญาตรีถึงระดับปริญญาเอก ที่คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา หนึ่งในผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการ ก่อตั้ง วางรากฐาน เผยแพร่ความคิด ทางเศรษฐศาสตร์การเมืองของประเทศไทยคือ ดร.ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ จึงเป็นที่มาสำคัญของบทความนี้โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวความคิดทางเศรษฐศาสตร์การเมืองของ ดร.ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ ซึ่งถือเป็นนักคิดทางเศรษฐศาสตร์การเมืองที่สำคัญคนหนึ่งของประเทศไทย
เอกสารอ้างอิง
กนกศักดิ์ แก้วเทพ. (2549a). กำเนิดและพัฒนาการของสำนักเศรษฐศาสตร์การเมืองจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ใน สำนักสำนักเศรษฐศาสตร์การเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิธีการศึกษาสังคมไทย (4). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
_______. (2549b). ปรัชญาและแนวคิดเศรษฐศาสตร์การเมืองของอาจารย์ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์ ใน สำนักสำนักเศรษฐศาสตร์การเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.วิธีการศึกษาสังคมไทย (4). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กาญจนา แก้วเทพ และสมสุข หินวิมาน. (2553). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองกับสื่อสารศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เกษียร เตชะพีระ. (2553). จิตร ภูมิศักดิ์นักวิชาการนอกคอก ใน จิตร ภูมิศักดิ์ปัญญาชนนอกคอก บันทึกคำอภิปราย “สัมมนา 72 ปี จิตร ภูมิศักดิ์” วันที่ 27 กันยายน 2545 ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2545). ความรวย ความจน ทำบุญกุศลหรือสวัสดิการสังคม .ใน เศรษฐศาสตร์การเมือง (เพื่อชุมชน) คนจนไทยในมิติทางสังคม ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และศิริพร ยอดกมลศาสตร์. (2543). แนวคิดเศรษฐกิจแห่งชาติกับการพัฒนาเศรษฐกิจไทย. ใน เศรษฐศาสตร์การเมือง (เพื่อชุมชน)ฉบับที่ 15 . กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ฉัตรทิพย์ นาถสุภา. (2551). ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2554). 100ปีแห่งการปฏิรูประบบราชการวิวัฒนาการของอำนาจรัฐและอำนาจการเมือง. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2544). รัฐศาสตร์แนววิพากษ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์. (2547). ธรรมศาสตร์การเมืองไทย จากปฏิวัติ 2475 ถึง 14 ตุลา 2516-6 ตุลา 2519. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
_______. (2549). รัฐ-ชาติกับ (ความไร้) ระเบียบโลกชุดใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิภาษา.
ทักษ์ เฉลิมเตียรณ. (2552). การเมืองระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ. กรุงเทพฯ: โครงการตำรามนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สาน. (2543). นิเวศเศรษฐศาสตร์และนิเวศวิทยาการเมือง. กรุงเทพฯ: โครงการพัฒนาตำรา ศูนย์บริการเอกสารวิชาการ คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
_______. (2545). เศรษฐศาสตร์แห่งความมืด ความมืดของเศรษฐศาสตร์: เดินทางไกลไปสู่ postmodern economics ใน เศรษฐศาสตร์การเมือง (เพื่อชุมชน)14 วิกฤติรอบด้านรัฐบาลอุดจาด. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต. (2557). ปรัชญาสังคมศาสตร์: การอธิบายทางสังคม รากฐานสำหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ยศ สันตสมบัติ. (2556). มนุษย์กับวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2546). กระบวนการกำหนดนโยบายเศรษฐกิจในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.
ลักษณวัต ปาละรัตน์. (2553). ญาณวิทยา (ทฤษฎีความรู้). กรุงเทพฯ: ภาควิชาปรัชญา คณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ลิขิต ธีรเวคิน. (2550). วิวัฒนาการการเมืองการปกครองไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิทยากร เชียงกูล. (2542). เศรษฐศาสตร์มิติใหม่. กรุงเทพฯ: โครงการวิถีทรรศน์.
สมเกียรติ วันทะนะ. (2551). อุดมการณ์ทางการเมืองร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: โครงการส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาประชาธิปไตยและการเมืองภาคพลเมือง สมาคมรัฐศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สมพงศ์ ชูมาก. (2555). ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศยุคปัจจุบัน (ทศวรรษ1990สู่ทศวรรษแรกแห่งศตวรรษที่ 21). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภางค์ จันทวานิช. (2553). ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรพงษ์ ชัยนาม. (2548). ทฤษฎีการปฎิวัติสังคม ใน เอกสารการสอนชุดวิชาปรัชญาการเมือง.มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สุรพงษ์ โสธนะเสถียร. (2556). การแสวงหาความรู้แบบหลังนวสมัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ระเบียงทอง.
อมร รักษาสัตย์. (2543). ประชาธิปไตยในเยอรมนี ใน ประชาธิปไตย อุดมการณ์ หลักการ และแบบอย่างการปกครองหลายประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2555). การเปลี่ยนแปลงโลกทัศน์ของชนชั้นนำไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่4 ถึงพุทธศักราช 2475. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2553). ทฤษฎีและวิธีวิทยาการวิจัยวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อมรินทร์.