ผู้หญิงกับสันติภาพ: คณะทำงานวาระผู้หญิง ชายแดนใต้ (PAOW) กับการขับเคลื่อนสันติภาพในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้

บทคัดย่อ

ความไม่สงบในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ระลอกใหม่ที่ประทุขึ้นตั้งแต่ปี 2547 นับจนถึงปีนี้ก็เป็นเวลา 15 ปี นอกจากจะสร้างความสูญเสียแก่ประชาชนในพื้นที่และในระดับประเทศทั้งทางตรงและทางอ้อมแล้ว อีกด้านหนึ่ง ความไม่สงบดังกล่าวกลับเป็นคุณูปการที่ทำให้สตรีผู้ทำงานภาคประชาสังคมมิติต่าง ๆ ที่มีฐานปฏิบัติการกระจัดกระจายอยู่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ตระหนักถึงความสำคัญของการรวมตัวเพื่อเรียกร้องและขับเคลื่อนประเด็นทางสังคมที่ส่งผลกระทบต่อการมีชีวิตปกติสุขของพวกเธอ โดยเฉพาะประเด็นเรื่องสันติภาพ ด้วยเหตุนี้ “คณะทำงานวาระผู้หญิงชายแดนใต้” จึงถือกำเนิดขึ้นในปี 2558 ในฐานะเวทีทำงาน (Platform) เชิงประเด็น คณะทำงานวาระผู้หญิงชายแดนใต้เกิดขึ้นจากการรวมกลุ่มของสตรีจาก 23 องค์กรเพื่อสร้างแรงกระเพื่อมและผลักดันข้อเสนอด้านสันติภาพที่สะท้อนการตระหนักถึงมิติหญิงชาย บทความชิ้นนี้มุ่งตอบคำถามสำคัญคือ กลุ่มคณะทำงานวาระผู้หญิงชายแดนใต้ (กลุ่ม PAOW) ดำเนินกิจกรรมเชิงสันติภาพอย่างไร วัตถุประสงค์ของบทความชิ้นนี้คือเพื่อทำความเข้าใจและอธิบาย 1) กระบวนการขับเคลื่อนการทำงานด้านสันติภาพของคณะทำงานวาระผู้หญิงชายแดนใต้ และ 2) เสียงสะท้อนจากการทำงานด้านสันติภาพของพวกเธอผ่านการพิจารณาด้วยแนวคิดมิติความสัมพันธ์หญิงชาย ผลการศึกษาสะท้อนว่า 1) การรวมกันเป็นเครือข่ายเปิดให้การทำงานของกลุ่มผู้หญิงก้าวจากประเด็นเย็นอย่างการเยียวยาไปสู่ประเด็นร้อนอย่างความมั่นคง 2) การทำงานเชิงเครือข่ายมีนัยยะของการสร้างพื้นที่ของกลุ่มผู้หญิงเพื่อแสดงบทบาทตั้งประเด็นสำคัญในกระบวนการสันติภาพ ซึ่งในที่นี้คือ ข้อเสนอพื้นที่สาธารณะปลอดภัย ที่เป็นที่รับรู้ทั้งในระดับสังคมโดยทั่วไปและระดับตัวแสดงหลักในพื้นที่ นั่นคือ รัฐไทยและฝ่ายผู้ก่อการ แต่กระนั้นข้อเรียกร้องของเธอที่ต้องการให้ผู้หญิงมีบทบาทที่ชัดเจนขึ้นในกระบวนการสันติภาพยังคงเป็นที่ถกเถียงและไม่ส่งผลในทางปฏิบัติ