ประสบการณ์และความคิดเห็นต่อเครื่องแบบนักเรียนเพื่อสะท้อนปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ำ: วิเคราะห์จากแนวคิดความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์
คำสำคัญ:
ประสบการณ์และความคิดเห็น, เครื่องแบบนักเรียน, ความยากจนและความเหลื่อมล้ำ, ความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์บทคัดย่อ
“เครื่องแบบนักเรียนคือสาเหตุของความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์ที่ส่งผลต่อปัญหาความยากจนและความเหลื่อมล้ำของสังคมไทย ?” เป็นคำถามสำหรับการวิจัยนี้ ข้อมูลถูกเก็บรวบรวมจากการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้องโดยตรงว่ามีความคิดเห็นและประสบการณ์อย่างไรต่อเครื่องแบบนักเรียน ได้แก่ ครูและผู้บริหารโรงเรียน 3 ราย ผู้ปกครอง 7 ราย และนักเรียน 3 ราย ผลการศึกษาพบว่า 1) ผู้ปกครอง ครูและผู้บริหารโรงเรียนส่วนใหญ่สนับสนุนเครื่องแบบนักเรียน 2) เครื่องแบบนักเรียนขาดแคลนในกลุ่มคนยากจน 3) เงินอุดหนุนรายหัวจากภาครัฐที่มีอยู่ไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่ายจริงของชุดนักเรียน 4) ครู ผู้บริหารโรงเรียนและผู้ปกครองส่วนใหญ่เชื่อว่าเครื่องแบบนักเรียนมีประโยชน์และความจำเป็น 5) กลุ่มผู้ปกครองที่สนับสนุนชุดนักเรียนกลัวการเปลี่ยนแปลงและกังวลว่าบุตรจะใช้เงินซื้อเสื้อผ้ามากเกินไป 6) ผู้ปกครองคนเมืองกังวลว่าบุตรจะไม่เป็นที่ยอมรับในสังคม ถ้าอนุญาตให้แต่งชุดสุภาพไปโรงเรียน 7) เครื่องแบบนักเรียนไม่เพียงช่วยอำพรางความเหลื่อมล้ำ แต่ยังสร้างความเหลื่อมล้ำ 8) เครื่องแบบนักเรียนคือต้นเหตุของ ความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์ และเป็นเครื่องมือใน “ยุทธศาสตร์กำจัดผู้แข่งขัน” ซึ่งถูกใช้เพื่อขัดขวางเด็กยากจนไม่ให้เข้าถึงโอกาสทางการศึกษา แนวทางการแก้ไขที่สำคัญ คือ “รัฐสวัสดิการเครื่องแบบนักเรียนฟรี” ที่ควรครอบคลุมต่อค่าใช้จ่ายจริงทั้งหมด
เอกสารอ้างอิง
รายการอ้างอิง
ภาษาไทย
กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. (2563). ส่องตัวเลขจาก Big Data ที่เผยความเหลื่อมล้ำทาง การศึกษาที่คุณอาจไม่เคยเห็น. กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. วันที่ค้นข้อมูล 6 สิงหาคม 2565, เข้าถึงได้จาก https://www.eef.or.th/infographic-06-08-10/
ไทยพับลิก้า. (2565). ถอดแก่นคิดโรงเรียนสาธิตธรรมศาสตร์ ปั้นเด็กปั้นอนาคตไทย (1). วันที่ค้นข้อมูล 17 กุมภาพันธ์ 2565, เข้าถึงได้จาก https://thaipublica.org/2022/02/thammasat-secondary- school01/
ธนดล ภูธนะศิริ. (2556). การพัฒนาทุนในตัวมนุษย์สู่ความเป็นชนชั้นนำในสถาบันอุดมศึกษาของไทย และสถาบันอุดมศึกษาของฝรั่งเศส: วิเคราะห์ตามแนวคิดทุนของบูร์ดิเออ. ดุษฎีนิพนธ์ปริญญา ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น.
ธนดล ภูธนะศิริ. (2564). ชุดนักเรียน: เครื่องมืออำพรางความเหลื่อมล้ำของสังคมไทย. วารสารรัฐศาสตร์ สารมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 42(3), 1-24.
เนชั่นออนไลน์. (2560). โรงเรียนนี้ไม่มียูนิฟอร์ม สาธิตฯ มธ. วันที่ค้นข้อมูล 6 กันยายน 2564, เข้าถึงได้ จาก https://www.nationtv.tv/news/378567231
ปราย พันแสง. (2564). ค่าเทอมน้องพิมพ์กาญจน์. วันที่ค้นข้อมูล 30 สิงหาคม 2564, เข้าถึงได้จาก https://www.facebook.com/prypansang/posts/395555585262843
มติชนสุดสัปดาห์. (2564, 31 มีนาคม). ครูญี่ปุ่นล่ารายชื่อส่ง กระทรวงศึกษาฯ ยกเลิกบังคับชุดนร.
มุ่งแก้ปัญหาสังคม. วันที่ค้นข้อมูล 31 มีนาคม 2564, เข้าถึงได้จาก https://www.matichonweekly.com/hot-news/article_414233
มติชนออนไลน์. (2563ก). แม่ขโมยชุดนักเรียนในห้าง เอาให้ลูกใส่ไปโรงเรียนพรุ่งนี้. วันที่ค้นข้อมูล 30 มิถุนายน 2564, เข้าถึงได้จาก https://www.matichon.co.th/news-monitor/ news_2249540
มติชนออนไลน์. (2563ข). ผู้อ่านส่วนใหญ่คิดว่าชุดนักเรียนไม่จำเป็นแล้วสำหรับการศึกษาในตอนนี้.
วันที่ค้นข้อมูล 1 กรกฎาคม 2564, เข้าถึงได้จาก https://www.matichon.co.th/ matichon- poll/news_2250925
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. (2565). เครื่องแบบนักเรียน จะเอาอย่างไร?. วันที่ค้นข้อมูล 17 มกราคม 2564, เข้าถึงได้จาก https://nidapoll.nida.ac.th/survey_detail?survey_id=459
สุภางค์ จันทวานิช. (2551). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2552). การดำเนินงานนโยบายเรียน
ฟรี 15 ปี อย่างมีคุณภาพ. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
ภาษาอังกฤษ
Cinoglu, M. (2014). Evaluation of school uniform policy in Turkey: A case study. International journal of progressive education, 10(3), 97-108.
Haggard, S. (2016). Reflections on inequality in Asia. Global Asia, 11(2), 8-13.
Imangie Burundi-Terimbere Foundation. (2022). School uniform & little sun solar lamp.
Imangie Burundi-Terimbere Foundation. Retrieved March 20, 2021, from http://imagine-burundi-terimbere.com/contact/school-uniform-and-little-sun.html
ProCon.org. (2021, May 3). History of School Uniforms. Retrieved March 20, 2021, from https://school-uniforms.procon.org/history-of-school-uniforms
Reidy, J. (2021). Reviewing school uniform through a public health lens: Evidence about the
impacts of school uniform on education and health. Public Health Reviews, 42, 1-17.
Robbins, S. P., & Coulter, M. (2018). Management (14th ed.). London: Pearson.
Sabic-El-Rayess, A., Mansur, N. N., Batkhuyag, B., & Otgonlkhagva, S. (2019). School uniform
policy’s adverse impact on equity and access to schooling. Compare: A journal of comparative and international education, 50(8), 1-18.
Vopat, M. C. (2010). Mandatory school uniforms and freedom of expression. Ethics and
Education, 5(3), 203-215.
Wilkinson, R., & Pickett, K. (2010). The spirit level: Why equality is better for everyone.
London: Penguin Books.
ภาษาฝรั่งเศส
Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (1970). La Reproduction.Éléments pour une théorie du
système d’enseignement. Paris, France: Minuit.
Bourdieu, P. (1989). La Noblesse d’État. Grandes écoles et esprit de corps. Paris, France: Minuit.
Bourdieu, P. (1993). La Misère du monde. Paris, France: Seuil.
Bourdieu, P. (1994). Raisons pratiques. Sur la théorie de l’action. Paris, France: Seuil.
Dortier, J. F. (2009). Max Weber, Sociologue de la modernité. dans Molénat, X. (Éd),
La Sociologie. Histoire, idées, courants. Auxerre, France: Sciences Humaines Éditions.
Encyclopædia Universalis. (2021). Violence symbolique. Retrieved March 20, 2021, from https://www.universalis.fr/encyclopedie/violence-symbolique/
