ความสำคัญของเพชรบุรีต่อราชอาณาจักรไทยและบทบาทของชนชั้นนำจากรัฐส่วนกลางต่อเมืองเพชรบุรีในระบบกินเมือง

บทคัดย่อ

เพชรบุรีเป็นเมืองที่ชนชั้นนำไทย อันได้แก่ พระมหากษัตริย์ และขุนนางผู้มีอำนาจให้ความสำคัญและอยู่ในความสนใจในฐานะเมืองยุทธศาสตร์ของรัฐไทยมาโดยตลอดตั้งแต่สมัยอยุธยา เนื่องจากเมืองเพชรบุรีมีความพร้อมทั้งด้านการเมือง สังคม และเศรษฐกิจ หลังจากตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ เพชรบุรีได้รับความสนใจอย่างยิ่งจากชนชั้นนำจากรัฐส่วนกลาง ซึ่งเป็นศูนย์กลางอำนาจทั้งพระมหากษัตริย์และขุนนางกลุ่มสกุลบุนนาคที่มีอำนาจมากเนื่องจากทั้งสองกลุ่มของชนชั้นนำต้องการเข้ามามีบทบาทสำคัญใน      การกำกับทรัพยากรของเพชรบุรี ซึ่งเป็นแหล่งผลผลิตที่สำคัญในเชิงยุทธศาสตร์ อันได้แก่ ข้าว เกลือ และน้ำตาล รวมทั้งผลผลิตอื่น ๆ ทั้งทางการเกษตร ของป่าและทรัพยากรจากทะเล  บทบาทการเป็นโครงสร้างอำนาจของตระกูลขุนนางใดตระกูลหนึ่งโดยเฉพาะไม่เกิดขึ้นในเมืองเพชรบุรีกระทั่งถึงช่วงรัชสมัยของรัชกาลที่ 3 ขุนนางกลุ่มสกุลบุนนาคเริ่มเข้ามามีบทบาทเนื่องจากพบว่าเพชรบุรีเป็นแหล่งทรัพยากรสำคัญ และในสมัยรัชกาลที่ 4 ภายหลังการทำสนธิสัญญาบาวริ่งใน พ.ศ. 2398 ระบบเศรษฐกิจของรัฐไทยที่เปลี่ยนแปลงอย่างมาก ความอุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งผลิตที่สำคัญทำรายได้ให้รัฐจำนวนมาก เพชรบุรีจึงเป็นแหล่งผลประโยชน์ที่สำคัญและได้รับความสนใจจากชนชั้นนำโดยพระมหากษัตริย์คือ รัชกาลที่ 4  และรัชกาลที่ 5 เข้ามาสอดส่องและคานอำนาจการกำกับดูแลและปกครองเมืองเพชรบุรีของสกุลบุนนาคเพิ่มมากขึ้น