การเปรียบเทียบยุทธวิธีและนวัตกรรมการเคลื่อนไหวด้วยสื่อสังคมออนไลน์ ของขบวนการเคลื่อนไหว “The Umbrella Movement” กับ “คณะประชาชนปลดแอก”
คำสำคัญ:
ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม, นวัตกรรม, สื่อสังคมบทคัดย่อ
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษายุทธวิธีการต่อสู้และศึกษาเปรียบเทียบนวัตกรรมการเคลื่อนไหวด้วยสื่อสังคมออนไลน์ ของขบวนการ The Umbrella Movement เขตปกครองพิเศษฮ่องกง กับ คณะประชาชนปลดแอกประเทศไทย โดยการใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ซึ่งการวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบพหุกรณี (Multiple Case Study) ที่ศึกษาเปรียบเทียบข้อมูลตั้งแต่ 2 กรณีขึ้นไป โดยจะเก็บข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์แบบเฉพาะเจาะจง จากการวิจัยพบว่า ทั้งสองขบวนการมีการใช้รูปแบบสื่อสังคมออนไลน์ที่คล้ายคลึงกัน แต่การใช้สื่อสังคมออนไลน์นั้นมีการใช้ยุทธวิธีที่แตกต่างกัน โดยขบวนการ The Umbrella Movement ส่วนใหญ่แล้วจะกระจายข่าวสารผ่าน Facebook และติดต่อสื่อสารกันผ่าน FireChat, Wechat, WhatsApp ในขณะที่คณะประชาชนปลดแอกจะกระจายข่าวสารทั้งทาง Facebook และ Twitter รวมถึงการแลกเปลี่ยนแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ ทั้งนี้ ขบวนการเคลื่อนไหว The Umbrella Movement และคณะประชาชนปลดแอก ถึงแม้ว่าจะมีการใช้ยุทธวิธีที่ต่างกันแต่กลับมีจุดมุ่งหมายเดียวกันในการเรียกร้องสิทธิ และเสรีภาพ
เอกสารอ้างอิง
กนกรัตน์ เลิศชูสกุล. (2564). สงครามเย็น (ใน) ระหว่างโบว์ขาว. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
ชำนาญ จันทร์เรือง. (2557). Umbrella Movement. กรุงเทพธุรกิจ. วันที่ค้นข้อมูล 3 กุมภาพันธ์ 2565,
เข้าถึงได้จาก https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/107679
ทรงชัย ปานทอง. (2560). ยุทธวิธีในการเคลื่อนไหวทางสังคมของ “กลุ่มไม่เอาเขื่อนแก่งเสือเต้น”. วารสาร
สำนักบัณฑิตอาสาสมัคร, 13(2), 52
ธนากรณ์ อินทร. (2564). สื่อสังคมออนไลน์กับการประท้วงรูปแบบใหม่: กรณีขบวนการเคลื่อนไหวทางการ
เมืองไทย 2563. วารสารรัฐศาสตร์พิจาร, 8(16), 50-74.
ประชาไท. (2563, 1 สิงหาคม). 'เยาวชนปลดแอก' ประกาศจัดตั้ง 'คณะประชาชนปลดแอก'. ประชาไท.
วันที่ค้นข้อมูล 3 กุมภาพันธ์ 2565, เข้าถึงได้จาก https://prachatai.com/journal/2020/08/ 88859
ประชา บูรพาวิถี. (2564, 9 สิงหาคม). ล้วงลึก ‘FreeYouth’ เมื่อ ‘ซ้ายใหม่’ ไร้ยุทธศาสตร์. กรุงเทพธุรกิจ.
วันที่ค้นข้อมูล 13 มกราคม 2565, เข้าถึงได้จาก https://www.bangkokbiznews.com/politics/ 953568
ประภาส ปิ่นตบแต่ง. (2552). กรอบการวิเคราะห์การเมืองแบบทฤษฎีขบวนการทางสังคม. เชียงใหม่:
สำนักพิมพ์ มูลนิธิไฮน์ริค เบิลล์ สำนักงานภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้.
วราพร ดำจับ. (2562). โซเชียลมีเดียเพื่อการสอนและการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารศิลปศาสตร์
มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 7(2), 143-159.
วุฒิพร ลิ้มวราภัส. (2562). กระบวนการมีส่วนร่วมทางการเมืองผ่านสื่อออนไลน์ กรณีศึกษา โพสต์ทูเดย์
และแนว. หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาการเมืองและยุทธศาสตร์การพัฒนา,
คณะพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม, สถาบันบัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร์.
วรารัตน์ ทักษิณวราจาร. (2554). การสื่อสารทางการเมืองบนเครือข่ายสังคมออนไลน์. วารสารนักบริหาร,
(2), 217-222.
ศรุตา ทิพย์แสง. (2564, 15 เมษายน). นวัตกรรมเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรกับเทคโนโลยี. คลังความรู้
SciMath. วันที่ค้นข้อมูล 13 มกราคม 2565, เข้าถึงได้จาก https://www.scimath.org/article- technology/item/11658-2020-
สมนึก เอื้อจิระพงษ์พันธ์ และคณะ. (2553). นวัตกรรม: ความหมาย ประเภท และความสำคัญต่อการเป็น
ผู้ประกอบการ. วารสารบริหารธุรกิจ, 33(128), 49-65.
สุภางค์ จันทวานิช. (2559). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 23). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย.
สุวิมล วงศ์สิงห์ทอง. (2559). พฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์กระจายข้อมูลในกลุ่มเยาวชน. วารสาร
ร่มพฤกษ์มหาวิทยาลัยเกริก, 34(2), 12-30.
เสถียร เชยประทับ. (2551). การสื่อสาร การเมือง และประชาธิปไตยในสังคมพัฒนาแล้ว. กรุงเทพฯ :
สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. (2561). กลยุทธ์การประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อสังคม
ออนไลน์ด้วยการใช้เฟสบุ๊ค (Facebook). วันที่ค้นข้อมูล 13 มกราคม 2565, เข้าถึงได้จาก
https://borc.anamai.moph.go.th/web-upload/24xe82d9421a764bd38b31a4171 c44f37a6/filecenter/KPI64/F1/Level1/F1-1-15.pdf
Wang, D. J., & Soule, S. A. (2016). Tactical Innovation in Social Movements: The Effects of
Peripheral and Multi-Issue Protest. American Sociological Review, 1-32.
Mcadam, D. (1983). Tactical Innovation and the Pace of Insurgency. American Sociological
Review, 48(6), 736-752.
Henderson, N. (2016, 22 September). 3 Ways to Start an Innovation Movement. WHAT IF.
Retrieved February 3, 2022, from https://whatifinnovation.com/3-ways-to-start-an- innovation-movement/?fbclid=
