การสร้างหลักประกันที่อยู่อาศัยที่สอดคล้องกับการดำรงชีพของคนจนเมืองของเครือข่ายบ้านมั่นคงเทศบาลนครอุดรธานี

Main Article Content

ธนศักดิ์ โพธิ์ศรีคุณ
นันทวัฒน์ พินิจพรม
เกรียงไกร ธุระพันธ์
สุวัฒ ดวงแสนพุด

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอผลลัพธ์ของกระบวนการในการจัดตั้ง “กองทุนรักษาดินรักษาบ้าน” โดยมีวัตถุประสงค์ ได้แก่ 1) เพื่อศึกษาบริบทของการดำรงชีพของคนจนเมืองอุดรธานี ก่อนการมีกองทุนรักษาดินรักษาบ้าน 2) เพื่อวิเคราะห์บทบาทของกองทุนฯ ต่อความมั่นคงของของที่อยู่ที่อาศัยของคนจนเมืองฯ และ 3) เพื่อวิเคราะห์บทเรียนจากการดำเนินงานของกองทุนฯ และนำไปพัฒนาต่อยอดในพื้นที่อื่น ๆ ข้อมูลในบทความนี้ ได้จากการสังเคราะห์ข้อมูลด้งกล่าวจากการจัดเวทีเพื่อระดมความคิดเห็นจากการสนทนากลุ่มจำนวน 8 คน และการสัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 3 คน จากเวทีจัดการความรู้กองทุนรักษาดินรักษาบ้าน เครือข่ายชุมชนเมืองในเขตเทศบาลนครอุดรธานี โดยใช้กรอบในการดำรงชีพ วิเคราะห์จะพบว่า การดำรงชีพของคนจนที่มีที่อยู่ที่อาศัยอยู่ในเขตชุมชนเมืองอุดรธานี มีความเปราะบางทั้ง 5 ด้าน ได้แก่ ทุนมนุษย์ ทุนกายภาพ ทุนการเงิน ทุนทางสังคม และทุนธรรมชาติ การสร้างบ้านมั่นคงให้กับคนจนเมืองถึงแม้จะเสริมทุนกายภาพ คือ ที่อยู่อาศัย แต่ความเสี่ยงจากความเจ็บป่วย หรืออุบัติเหตุในการทำงานประจำวันก็ยังทำให้ “บ้านมั่นคง” ยังมีความเปราะบางที่บ้านจะหลุดมือจากคนจนเมืองไป ดังนั้น ประสบการณ์จากเครือข่ายจึงเปรียบเสมือนบทเรียนทำให้เครือข่ายบ้านมั่นคงทั้งในระดับประเทศและระดับเมืองในการก่อตั้งกองทุนรักษาดินรักษาบ้าน นั่นคือ การสร้างทุนการเงิน พร้อม ๆ ไปกับการสร้างทุนสังคม โดยใช้กองทุนเป็นเครื่องมือพัฒนาความเข้มแข็งของเครือข่ายตั้งแต่ระดับเมืองจนถึงระดับชาติ เพื่อเสริมสร้างความมั่นคงให้กับบ้านของคนจนเมือง โดยปรับหลักเกณฑ์การดำเนินงานกองทุนให้เข้ากับบริบทของการดำรงชีพของแต่ละชุมชนฯ หลักประกันในที่นี้จึงหมายถึงความเป็นไปได้และผลลัพธ์แห่งการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนจนเมืองให้เป็นทุนมนุษย์ที่ชัดเจน และเป็นผลลัพธ์ของกองทุนรักษาดินรักษาบ้าน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โพธิ์ศรีคุณ ธ., พินิจพรม น., ธุระพันธ์ เ. ., & ดวงแสนพุด ส. . (2025). การสร้างหลักประกันที่อยู่อาศัยที่สอดคล้องกับการดำรงชีพของคนจนเมืองของเครือข่ายบ้านมั่นคงเทศบาลนครอุดรธานี. วารสารงานวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ, 12(1), 1–13. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/sskru-resarch/article/view/275943
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

เครือข่ายบ้านมั่นคงเทศบาลนครอุดรธานี. (2563). สไลด์การนำเสนอเครือข่ายบ้านมั่นคงเทศบาลนครอุดรธานี เวทีถอดบทเรียนกองทุนรักษาดินรักษาบ้าน ณ ที่ทำการเครือข่ายบ้านมั่นคงเทศบาลนครอุดรธานี วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2563 [สไลด์นำเสนอ]. เวทีถอดบทเรียนกองทุนรักษาดินรักษาบ้าน, 14 กุมภาพันธ์ 2563.

เครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองอุดรธานี. (2567).บันทึกเสวนากลุ่มตัวแทนสมาชิกบ้านมั่นคงเมืองอุดรธานี ณ สำนักงานเครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองอุดรธานี วันที่ 27 กรกฎาคม 2567 [เอกสารภายใน]. สำนักงานเครือข่ายบ้านมั่นคงเมืองอุดรธานี, 27 กรกฎาคม 2567.

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. In J. G. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for the sociology of education (pp. 241–258). Greenwood Press.

Bourdieu, P. (2020). Outline of a theory of practice. In A. Elliott (Ed.), The new social theory reader. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003060963-11

Chambers, R., & Conway, G. R. (1992). Sustainable rural livelihoods: Practical concepts for the 21st century (IDS Discussion Paper No. 296). Institute of Development Studies. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/775/Dp296.pdf

Lloyd-Evans, S., & Potter, R. B. (2009). Third world cities. In International encyclopedia of human geography (12). https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.01081-6

Scoones, I. (1998). Sustainable rural livelihoods: A framework for analysis (IDS Working Paper No. 72). Institute of Development Studies.

Treacy, M. (2022). Dependency theory and the critique of neodevelopmentalism in Latin America. Latin American Perspectives, 49(1). https://doi.org/10.1177/0094582X21106653

WCED. (1987). Our common future. Oxford University Press.

Yirga, B. (2021). The livelihood of urban poor households: A sustainable livelihood approach in urbanizing Ethiopia. The case of Gondar City, Amhara National State. Poverty & Public Policy, 13(2), 155–183. https://doi.org/10.1002/pop4.306