การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อศึกษาการถือครองที่ดินทางการเกษตร ของเกษตรกรบ้านแม่กลางหลวง อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่

Abstract

บ้านแม่กลางหลวง ตั้งอยู่หมู่ที่ 17 ต. บ้านหลวง อ. จอมทอง จ. เชียงใหม่ อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ มีระดับความสูง 1,080 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ภูเขาและมีความลาดชันสูง มีแม่น้ำแม่กลาง เป็นแหล่งน้ำสำคัญ โดยมีที่ราบเพียงเล็กน้อยอยู่บริเวณริมแม่น้ำเท่านั้น ทำให้เกษตรกรมีการปลูกข้าวนาดำแบบขั้นบันไดเป็นส่วนใหญ่ มีรูปแบบการเกษตรกรรมเพื่อการยังชีพ จากผลการสำรวจภาคสนามและการวิเคราะห์ข้อมูลแผนที่ถือครองที่ดินทางการเกษตรด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information Systems) ทำให้ทราบว่า ขอบเขตพื้นที่บ้านแม่กลางหลวง มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้น 7,169.50 ไร่ การใช้ประโยชน์ที่ดินแบ่งเป็นพื้นที่ป่าอนุรักษ์ 6,263.13 ไร่ พื้นที่เกษตรกรรม 779.97 ไร่ พื้นที่วัด 62.33 ไร่ พื้นที่ชุมชนและที่อยู่อาศัย 54.15 ไร่ และพื้นที่เพื่อการท่องเที่ยว 9.93 ไร่ สำหรับพื้นที่เกษตรกรรมทั้งหมดมีจำนวน 134 แปลง เนื้อที่เฉลี่ย 5.82 ไร่ต่อแปลง ถือครองโดยครัวเรือนเกษตรกร 97 ครัวเรือน แต่ละครัวเรือนถือครองที่ดินเฉลี่ย 8.04 ไร่ต่อครัวเรือน ครัวเรือนที่ถือครองที่ดินจำนวน 1 แปลงมีจำนวนมากที่สุด และครัวเรือนที่ถือครองที่ดินจำนวน 4 แปลงมีจำนวนน้อยที่สุด โดยขนาดที่ดินถือครองของครัวเรือนที่มีการถือครองที่ดิน 1 แปลง เนื้อที่เฉลี่ยของแปลงที่ดินจะมีขนาดใหญ่ และหากครัวเรือนเกษตรกรที่มีการถือครองที่ดินหลายแปลง เนื้อที่เฉลี่ยของแปลงที่ดินจะมีขนาดเล็กลง