ความหมายของสัญลักษณ์มงคลจีนในภาพจิตรกรรมของศาลเจ้าปุงเถ่ากงจังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้ศึกษาความหมายของสัญลักษณ์มงคลจีนที่ปรากฏในภาพจิตรกรรมของศาลเจ้าปุงเถ่ากง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นศาลเจ้าจีนที่เก่าแก่ที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ โดยเป็นการศึกษาด้วยวิธีการเก็บข้อมูลจากสถานที่จริง โดยใช้วิธีการไปถ่ายรูปภาพจิตรกรรมภายในศาลเจ้าปุงเถ่ากงจังหวัดเชียงใหม่และใช้เอกสารอ้างอิง จากนั้นนำรูปภาพที่ถ่ายและข้อมูลที่ได้จากเอกสารอ้างอิงมาทำการวิเคราะห์ความหมาย แจกแจงและสรุปผล จากการศึกษาพบว่า สัญลักษณ์มงคลจีนที่ปรากฎในภาพจิตรกรรมของศาลเจ้าแห่งนี้สามารถแบ่งได้เป็น 5 ประเภท ได้แก่ ผลไม้ ดอกไม้ ต้นไม้ สัตว์และสิ่งของ สัญลักษณ์ผลไม้ส่วนใหญ่สอดคล้องกับความเป็นมงคลตามขนบดั้งเดิมของจีน มีเพียงสัญลักษณ์มะม่วง ที่สะท้อนการผสมผสานกับความเชื่อท้องถิ่น สัญลักษณ์ดอกไม้และต้นไม้ล้วนสอดคล้องกับความหมายมงคลตามวัฒนธรรมจีน สัญลักษณ์สัตว์ที่พบมีทั้งสัตว์ตามความเชื่อดั้งเดิมของจีน และสัตว์ที่สะท้อนความสัมพันธ์ร่วมสมัยระหว่างไทย-จีน เช่น หมีแพนด้า รวมถึงช้างที่มีความสำคัญทั้งในวัฒนธรรมจีนและล้านนา ส่วนสัญลักษณ์สิ่งของส่วนใหญ่เป็นอาวุธประจำกายของเทพเจ้าแปดเซียนตามความเชื่อของชาวจีน ผลการศึกษาสะท้อนให้เห็นว่าแม้ชาวจีนโพ้นทะเลจะยังคงรักษาความเชื่อและวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนไว้อย่างเหนียวแน่น ขณะเดียวกันมีการเปิดรับการผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่นเชียงใหม่ ดังจะเห็นได้จากการผสมผสานสัญลักษณ์มงคลในภาพจิตรกรรมของศาลเจ้าแห่งนี้ การศึกษานี้ทำให้เห็นความสำคัญและความแตกต่างของสองวัฒนธรรม และสามารถนำไปศึกษาต่อยอดงานลักษณะเดียวกันนี้ได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. ทัศนะและข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารนวัตกรรมสังคมและการเรียนรู้ตลอดชีวิตเป็นทัศนะของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยกับทัศนะเหล่านั้นและไม่ถือว่าเป็นความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
2. ความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความแต่ละบทเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงฝ่ายเดียว
3. ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นได้รับการสงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย การตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตโดยตรงจากผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นเป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กนกพร ศรีญาณลักษณ์. (2554). การสื่อความหมายของภาพมงคลจีน. วารสารจีนศึกษา, 4(4), 22-43. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/CSJ/article/view/55093/45739
ไกรวิสุทธิ์ รณขัณฑ์ทอสกุล. (2563). งานประเพณีทิ้งกระจาด: พื้นที่นำเสนออัตลักษณ์ของชาวไทยเชื้อสายจีน ตรอกเหล่าโจ๊ว จังหวัดเชียงใหม่. วารสารภาษาและวัฒนธรรม, 39(2), 47-64. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JLC/article/view/248683
คณะกรรมการบริหารศาลเจ้าปุงเถ่ากงจังหวัดเชียงใหม่. (มปป.). ศาลเจ้าปุงเถ่ากงเชียงใหม่. เชียงใหม่: โรงพิมพ์ปู้เป้.
ทัศนีย์วัลย์ ศรีมันตะ. (2565). ภาพแทนจิตรกรรมฝาผนังที่ปรากฏในศาลเจ้าปุงเถ่ากง-ม่า จังหวัดมหาสารคาม. วารสารสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 6(2), 82-91. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/soc-rmu/article/view/252907
นพพล จันทร์กระจ่างแจ้ง. (2561). การศึกษาเรื่องของไหว้เจ้าในเทศกาลสําคัญของชาวไทยเชื้อสายจีนในประเทศไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต, 13(2), 39-52. https://rsujournals.rsu.ac.th/index.php/jla/article/view/401
นุกูล ธรรมจง. (2556). บทบาททางเศรษฐกิจและสังคมศาลเจ้าจีนในเขตเทศบาลเมืองโพธาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรังสิต]. https://rsuir-library.rsu.ac.th/bitstream/123456789/1805/1/NUKUL%20THAMMACHONG.pdf
บุษยมาศ กุศลธนาพัฒน์ และ สมฤดี คงทน. (2554). การศึกษาความเชื่อส่วนบุคคลในการตั้งศาลพระภูมิของชาวบ้านในอำเภอปราณบุรีจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ (รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์). กรุงเทพฯ: คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปัทมาสน์ พิณนุกูล. (2564). การประยุกต์ใช้สัญญะรูปสัตว์มงคลจีนในการออกแบบเครื่องประดับ. วารสารวิชาการนานาชาติทางด้านสถาปัตยกรรม สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง, 33(2), 145-158. https://so04.tci- thaijo.org/index.php/archkmitl/article/view/252857
ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล. (2552). 108 สัญลักษณ์จีน. ซีเอ็ดยูเคชั่น.
พระปลัดพงศ์ศิริ พุทฺธิวํโส, พิงพร ศรีแก้ว และ ประพินท์ สังขา. (2563). ชื่อปีนักษัตรที่ปรากฏในตุงล้านนา. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(1), 78-94. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jg-mcukk/article/download/245154/166053/857533
เมธิพงศ์ รุจิระศิริกุล. (2554). ศาลเจ้าจีนในเมืองเชียงใหม่: รูปแบบและแนวคิดของงานศิลปกรรมทางความเชื่อของชาวจีนโพ้นทะเลในช่วงพทธศตวรรษที่ 25-ต้นพุทธศตวรรษที่ 26 (รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์). กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
รตพร ปัทมเจริญ. (2544). บทบาทของศาลเจ้าจีนในการธำรงอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ : ศึกษากรณีในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. สาขาวิชามานุษยวิทยา ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://cuir.car.chula.ac.th/bitstream/123456789/10674/1/Rataporn.pdf
สุภัทรา โยธินศิริกุล. (2561). สิริมงคลจีนกับความเชื่อตามศาสตร์ฮวงจุ้ย ของชาวไทยเชื้อสายจีนในชุมชนเยาวราช. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 38(5), 119-143. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/sujthai/article/view/152935
Chen Ye & Li Zhaoqing. (2019). Research on Chinese Rat Pattern in Costume Design. 4th International Conference on Contemporary Education, Social Sciences and Humanities. Advances in Social Science, Education and Humanities Research (pp. 878-882). https://doi.org/10.2991/iccessh-19.2019.197
Huo Xuanji 霍炫吉. (2014). 毛澤東崇拜現象的透視-評Daniel Leese, Mao Cult: Rhetoric and Ritual in China’s Cultural Revolution. 二十一世紀雙月, (145), 137. https://www.cuhk.edu.hk/ics/21c/media/articles/c145-201312042.pdf
Li Anzhu 李安竹. (2021). 中国古代大象的文化寓意. 重庆交通大学学报（社会科), 21(1), 48-53. http://xbskb.cqjtu.edu.cn/CN/Y2021/V21/I1/48
Li Tingyu 李婷玉. (2011). 汉语动植物词汇文化内涵浅析. 考试周刊, (19), 3. https://wenku.baidu.com/view/cc35fd5b77232f60ddcca162
Newman, J. M. (1996). Chinese Food Symbolism: Fruits (Part I). Flavor and Fortune, 3(1), 16. http://www.flavorandfortune.com/ffdataaccess/article.php?ID=27
Peng Wenqi 彭文琪, Duan Huiqiong 段惠琼. (2022). 概念隐喻视角下的中西动物词语文化内涵比较. 语言学, 4 (1), 120-133. https://www.sciscanpub.com/uploads/2022/04/21/lin20211046v3.pdf
