เอกลักษณ์วัฒนธรรมลายผ้าของชาวล้านนาสมัยพระราชชายาเจ้าดารารัศมี

Main Article Content

ศุศราภรณ์ แต่งตั้งลำ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลายผ้าของชาวล้านนา ผ่านการใช้ภาพแทนตัวตนของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี แนวคิดในการศึกษาสัมพันธ์กับการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นและประวัติศาสตร์ ท้องถิ่น โดยใช้วิธีวิทยาทางประวัติศาสตร์ ศึกษาจากเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องซึ่งเป็นหลักฐาน ชั้นปฐมภูมิและหลักฐานทุติยภูมิ วัตถุประสงค์ในการศึกษาลายผ้าของชาวล้านนาสมัยพระราชชายาเจ้าดารารัศมี การศึกษาจุดเริ่มต้นของชุดผ้าเมืองและอิทธิพลทางความคิด เมืองจากเชียงใหม่  “ผ้าทอพื้นถิ่นล้านนา” เป็นเรื่องราวที่กล่าวถึงการทอผ้าที่มีมาแต่โบราณ ซึ่งถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาของคนล้านนา เริ่มจากเจ้าดารารัศมีได้ถ่ายทอดวิชาการทอผ้าให้กับประชาชนที่สนใจ โดยสมัยก่อนชาวบ้านปลูกฝ้ายเพื่อใช้เท่านั้น ต่อมาเมื่อได้รับการถ่ายทอดจากเจ้าดารารัศมีแล้ว ได้มีการพัฒนาเป็นผ้าทอลายต่างๆ เช่น จังหวัดลำพูน ทอผ้าลายยกดอก ลายดอกพิกุล จังหวัดน่าน ทอผ้าลายน้ำไหล ซึ่งถ่ายทอดมาจากไทลื้อ จังหวัดแพร่ มีผ้าหม้อห้อม จังหวัดแม่ฮ่องสอน ทอผ้าลายงู อำเภอแม่แจ่ม ทอผ้าลายตีนจก และยังมีลายอื่นๆอีกมากมาย เช่น ลายสร้อยดอกพร้าว สร้อยดอกหมาก ลายราชวัตร ลายเกร็ดเต่า เป็นต้น

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (2532). สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นภาคเหนือ. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2525). วัดทั่วประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา.

ระบบสารสนเทศศูนย์อนุรักษ์ผ้าไหม. (2556). ประวัติความเป็นมาของหัตถกรรมผ้าทอพื้นเมืองจังหวัดเชียงใหม่. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ชาญณรงค์ ศรีสุวรรณ. (2557). ล้านนาคดีศึกษา. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ทรงศักดิ์ ปรางค์วัฒนากุล. (2551). มรดกวัฒนธรรมผ้าทอไทลื้อ = Cultural heritage of Tai Lue extiles. เชียงใหม่: ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ทัศนีย์ ศรีมงคล. (2535). ผ้าเมืองเหนือ. เชียงใหม่: คณะศึกษาศาสตร์และศูนย์ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

รจนา ชื่นศิริกุลชัย. (2542). การศึกษาผู้ไหมยกดอกลําพูน [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่].