การบริหารจัดการระบบคลังปัญญาท้องถิ่น สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพปัญหาการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ในพื้นที่สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ (2) สร้างระบบคลังปัญญาท้องถิ่น สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ (3) ประเมินความเหมาะสมของระบบคลังปัญญาท้องถิ่น สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ ศึกษาจากประชากร คือ ครู กศน.ตำบล จำนวน 67 คน ในพื้นที่ 67 ตำบล 9 อำเภอของจังหวัดอุตรดิตถ์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสำรวจ และแบบประเมินความเหมาะสม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาของการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ในพื้นที่สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ อยู่ในระดับมากที่สุด (μ=4.10) คือ ด้านผลงาน องค์ความรู้ ความสามารถของบุคลากรหรือภูมิปัญญาของสถาบันหรือองค์กร อยู่ในระดับรองลงมา (μ=4.08) คือ ด้านการใช้ประโยชน์ และอยู่ในระดับน้อยที่สุด (μ=3.92) คือ ด้านคลังจัดเก็บ/คลังทรัพยากร การสร้างระบบคลังปัญญาท้องถิ่น สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ พบว่า มีข้อมูลคลังปัญญาท้องถิ่น จำนวน 67 คน แบ่งเป็น 8 ด้าน ดังต่อไปนี้ ด้านการแพทย์และสาธารณสุข จำนวน 5 คน ด้านเกษตร จำนวน 8 คน ด้านพัฒนาสังคม จำนวน 2 คน ด้านการเมืองการปกครอง จำนวน 1 คน ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี จำนวน 7 คน ด้านพาณิชย์และบริการ จำนวน 4 คน ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม จำนวน 39 คน และด้านภาษา วรรณศิลป์ จำนวน 1 คน การประเมินระบบคลังปัญญาท้องถิ่น สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดอุตรดิตถ์ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. ทัศนะและข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารนวัตกรรมสังคมและการเรียนรู้ตลอดชีวิตเป็นทัศนะของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยกับทัศนะเหล่านั้นและไม่ถือว่าเป็นความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
2. ความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความแต่ละบทเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงฝ่ายเดียว
3. ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นได้รับการสงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย การตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตโดยตรงจากผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นเป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2555). ภูมิปัญญาไทยในการจัดการศึกษา. https://www.moe.go.th/ภูมิปัญญาไทยในการจัดการศึกษา
กศน.อำเภอเชียงคาน. (2564). แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น. https://anyflip.com/ptua/ibze/
กษมาพร ทองเอื้อ. (2563). การบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
จุฑามาศ ถึงนาค, นพดล เอกผาชัยสวัสดิ์, สุนิศา รอดจินดา และ ดารารัตน์ จุฬาพันธุ์. (2561). การพัฒนาและ การจัดการคลังปัญญาดิจิทัล มหาวิทยาลัยศิลปากร (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยศิลปากร.
จุฑามาศ ถึงนาค, นพดล เอกผาชัยสวัสดิ์, สุนิศา รอดจินดา และ ดารารัตน์ จุฬาพันธุ์. (2562). การพัฒนาและการจัดการคลังปัญญาดิจิทัล. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 12(1), 603 - 619. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/147919
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2566). คลังปัญญาจุฬาฯ. https://www.chula.ac.th/research-and-innovation/cuir/
ชลพงษ์ ทองอุดม. (2564). แนวทางการบริหารงานงบประมาณของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา].
ฐิติยา เนตรวงษ์. (2563). แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการความรู้ด้วยไอซีที : จากห้องเรียนสู่ชุมชน. วารสารวิชาการครุศาสตร์อุตสาหกรรม พระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 11(2), 221 - 229. http://journal.fte.kmutnb.ac.th/download/v11n2/journalFTE-Fulltext-2020-11-2-22.pdf
ดาวรถา วีระพันธ์, ศศมล ผาสุข, ปัณณ์รภัส ถกลภักดี, และ ธิดารัตน์ กุลณัฐวงศ์. (2564). ศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางส่งเสริมการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในเชิงวิทยาศาสตร์ ของผลิตภัณฑ์อาหารชุมชนในเขตภาคกลางตอนบน. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 13(1), 156 -168. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/irdssru/article/view/250276
นรรชนภ ทาสุวรรณ และ อติเทพ แจ้ดนาลาว. (2565). การออกแบบเนื้อหาสำหรับสื่อปฏิสัมพันธ์เพื่อถ่ายทอดคลังปัญญาผู้สูงอายุ. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 7(3), 121 – 142. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/download/257598/174715/997086
บัลลังก์ โรหิตเสถียร. (2566). ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ พ.ร.บ.ส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. 2566 ยกระดับ กศน.เป็นกรมส่งเสริมการเรียนรู้. https://moe360.blog/2023/03/19/department-of-learning-promotion/
รสนันท์ มานะสุข และ เพ็ญพิศุทธิ์ ใจสนิท. (2564). รูปแบบการถ่ายทอดคลังปัญญาผู้สูงอายุในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในจังหวัดเชียงราย. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์, 16(1), 83 – 93. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/RDIBRU/article/view/250479
รังสรรค์ นัยพรม และ สาคร ฉลวยศรี. (2566). การพัฒนาภูมิปัญญาผ้าทอพื้นบ้านสู่นวัตกรรมชุมชนในชุมชนชายแดนจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารนานาชาติ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 13(2), 108 – 133. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/KKUIJ/article/download/261363/180755/1053126
รัชพล เที่ยงดี. (2563). การศึกษาการบริหารระบบดูแลช่วยเหลือ นักเรียนของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 18 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี].
วันทนีย์ ใจเฉพาะ. (2562). การบริหารจัดการศึกษาแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของตำบลวัดเกต อำเภอ เมืองจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัยในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลนครเชียงใหม่ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่].
ศิริพิมพ์ เอกพันธ์ชัยเดช. (2563). การศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่การสร้างสรรค์ประสบการณ์เพื่อส่งเสริมการสร้างคุณค่าทางวัฒนธรรม กรณีศึกษา: คลองบางประทุน [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
สำนักงาน กศน. (2565). นโยบายและจุดเน้นการดําเนินงาน สํานักงาน กศน. ประจําปีงบประมาณ พ.ศ. 2565. https://www.moe.go.th/360policy-and-operational-focus-nfe/
สุภรัชต์ อินทรเทพ, สุวารีย์ ศรีปูณะ, และ ผมหอม เชิดโกทา. (2560). สภาพปัญหาและแนวทางพัฒนาการถ่ายทอดภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรพื้นบ้านในการดำรงชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมในชุมชน จังหวัด สระแก้ว. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมป์, 12(2), 275 - 285. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/vrurdihsjournal/article/view/97835
Bertalanffy L. Von. (1968). General System Theory: Foundations, development, applications. New York: George Braziller. https://monoskop.org/File:Von_Bertalanffy_Ludwig_General_System_Theory_1968.pdf