การเสริมสร้างศักยภาพและความเข้มแข็งของชุมชนท่องเที่ยวโอทอปนวัตวิถีบ้านหนองบัว อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน ตามแนวทางโมเดลเศรษฐกิจ BCG สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้วัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทและศักยภาพของชุมชนท่องเที่ยวโอทอปนวัตวิถีบ้านหนองบัว 2) พัฒนาบุคลากรในชุมชนให้เป็นนักคิดเชิงระบบตามแนวทางโมเดลเศรษฐกิจ BCG และ 3) เสนอแนวทางการพัฒนาศักยภาพของชุมชนเพื่อสร้างความเข้มแข็งของชุมชนท่องเที่ยวโอทอปนวัตวิถีบ้านหนองบัว งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 50 คน คัดเลือกแบบเจาะจง เทคนิคการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่มย่อย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) หมู่บ้านหนองบัว เป็นพื้นที่ราบลุ่มมีแม่น้ำน่านไหลผ่าน อาชีพหลัก คือ การทำนา และปลูกพืชไร่ มีเชื้อสายไทยลื้อจากสิบสองปันนา มีเอกลักษณ์ ด้านจิตรกรรมฝาผนังวัดหนองบัว ผ้าทอไทลื้อ ที่พักโฮมสเตย์ และผลิตภัณฑ์จากสาหร่ายน้ำจืดหรือ “ไก” ศักยภาพชุมชนมีการจัดตั้งกลุ่มบริหารการท่องเที่ยว 2) การอบรมพัฒนาทักษะที่จำเป็นต่าง ๆ และการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนในทุกขั้นตอน และ 3) การบูรณาการแนวทางโมเดลเศรษฐกิจ BCG ปรากฏในกิจกรรมจัดการขยะ การใช้วัตถุดิบท้องถิ่น และพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยว แนวทางพัฒนาอย่างยั่งยืน ได้แก่ การส่งเสริมคนในชุมชนให้มีทักษะดิจิทัล การวางแผนการตลาดร่วมกับภาครัฐ และการอนุรักษ์อัตลักษณ์กับภูมิปัญญาท้องถิ่นควบคู่การสร้างรายได้ เพื่อเสริมความเข้มแข็งและความยั่งยืนของชุมชน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. ทัศนะและข้อคิดเห็นใดๆ ในวารสารนวัตกรรมสังคมและการเรียนรู้ตลอดชีวิตเป็นทัศนะของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วยกับทัศนะเหล่านั้นและไม่ถือว่าเป็นความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
2. ความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความแต่ละบทเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนแต่เพียงฝ่ายเดียว
3. ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นได้รับการสงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย การตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตโดยตรงจากผู้เขียนและมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์นเป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
กรมการพัฒนาชุมชน. (2561). คู่มือบริหารโครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี. กรุงเทพฯ: กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย.
กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม. (2564). ยุทธศาสตร์ การขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ
ไทยด้วยเศรษฐกิจ BCG พ.ศ. 2564 – 2569. https://www.bcg.in.th/news/bcg-strategy-2564-2569/
กัมพล เพชรล้อมทอง, สุรภา เอสกุล, และ ธนัสถา โรจนตระกูล. (2564). กระบวนการสร้างความเข้มแข็งอย่างยั่งยืนแบบพึ่งพาตน. วารสารร้อยแก่นสารวิชาการ, 6(12), 354-368. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JRKSA/article/view/249961/170799
โกวิทย์ พวงงาม. (2562). การจัดการตนเองของชุมชนและท้องถิ่น. (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: ธรรมสาร.
จิดาภา สุวรรณฤกษ์. (2567). การพัฒนาศักยภาพนวัตกรชุมชนผ่านนวัตกรรมอัตลักษณ์ท้องถิ่นเพื่อการจัดการท่องเที่ยวชุมชนอย่างยั่งยืนตามแนวทางโมเดลเศรษฐกิจ BCG พื้นที่ตำบลท่าหมอไทร อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา. วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย, 6(1), 53-62. https://so10.tci-thaijo.org/index.php/paatj/article/view/1126/788
เฉลิมพร วรพันธกิจ, เอกพล วงศ์เสรี, พรรณวดี กิตติอุดมรัตน์, วนิดา หาญเจริญ, และ กมลวรรณ กิตติอุดมรัตน์. (2567). การพัฒนาชุมชนสร้างสรรค์แบบครบวงจรเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและชุมชนเข้มแข็ง: กรณีศึกษาชุมชนบ้านลิพอนใต้ อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต. วารสารวิจัยการบริหารการพัฒนา, 14 (3), 968-988. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/JDAR/article/ view/276276/177945
ดารณี ดวงพรม, ชลิดา ศรีสุนทร, อรรณพ ต.ศรีวงษ์ และ วสุธา อุยพิตัง. (2565). แนวทางการเพิ่มศักยภาพชุมชนท่องเที่ยวโอทอปนวัตวิถีบ้านทุ่งยั้ง จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิจัยการบริหารการพัฒนาพื้นที่, 12(3), 500-510. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/JDAR/article/view/262118/171650
ธัญญารัตน์ ลิ้นฤาษี, นุชจรี ทียะบุญ, ทิพย์วรรณ์ ทนันไชย, สันต์ฤทัย เจนสมบูรณ์, รวิปรียา จิระนันทราพร, และ อิสรีย์ ติยะพิพัฒน์. (2568). การพัฒนาทักษะผู้ประกอบการชุมชนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ตำบลทาสบเส้า อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน. วารสารนวัตกรรมสังคมและการเรียนรู้ตลอดชีวิต, 19 (1), 59-75. https://so01.tcithaijo.org/index.php/FEU/article/view/276905/ 179568
นิตยา โพธิ์นอก และ รัชวดี แสงมหะหมัด. (2560). การเสริมสร้างศักยภาพชุมชนเพื่อใช้สิทธิในการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาชุมชนลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 5(2), 70-93. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/kpi_journal/article/view/244104
ปพน บุษยมาลย์, ศรินทร์ญา จังจริง, สุวิมล แซ่ก่อง, อิสยัส มะเก็ง, มะพาริ กะมูนิง, สุวิมล อิสระธนาชัยกุล, และ มุบดี อุเด็น. (2563). การมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการท่องเที่ยวชุมชน OTOP นวัตวิถี: กรณีศึกษาตำบลหน้าถ้ำ อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา. ใน Proceedings การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางแสน ครั้งที่ 17 (น. 4412–4425). https://esd.kps.ku.ac.th/kuk-gallery/article_17/full_17_22Jan.pdf
ลักษมี ทุ่งหว้า, ธราภรณ์ อิราภรณ์, และ ภาวิน ชินะโชติ. (2561). การพัฒนาศักยภาพชุมชนในการจัดการ ทีมงาน: กรณีศึกษากลุ่มแม่บ้านชุมชนเปรมฤทัย เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร. วารสารเกษมบัณฑิต, 19 (1), 63-72. https://re.kbu.ac.th/pdf_read.php?type=full&p_id=6EA039EF-8416-4983-9B0F-BF771D1A6918
วชิราภรณ์ ชมภูเมืองชื่น, อารีย์ บินประทาน, และเลหล้า ตรีเอกานุกูล. (2568). การพัฒนาชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีในจังหวัดเชียงราย. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 18 (1), 134-146. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/ social_crru/article/view/281498/188605
วัลลภ วรรณโอสถ และ สันติธร ภูริภักดี. (2567). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน OTOP นวัตวิถีเพื่อการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 9(1), 217-231. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jmbr/article/view/261377/182453
ศรัญญา ประสพชิงชนะ. (2568). การพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวชุมชนตามนโยบายโมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน (BCG Model) ถนนมิตรสัมพันธ์ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 33 (2), 131-147. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husojournal/article/view/283472/190420
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570). https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=13651
สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 – 2580 (ฉบับย่อ). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
อนุวัฒน์ ชมภูปัญญา และธนัสถา โรจนตระกูล. (2565). การพัฒนาศักยภาพชุมชนแบบมีส่วนร่วมสู่ชุมชนที่ยั่งยืน. Journal of Modern Learning Development, 7 (8), 414-430. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jomld/article/view/256695/174399
Coleman, J. (1998). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94: 95-120.
Krippendorf, J. (1980). Content Analysis, An Introduction to Its Methodology. Beverly Hills:
Sage Publication.
Pretty, J., & Ward, H. (2001). Social capital and the environment. World Development, 29(2):
-227.
Putnam, R. D. (1993). The prosperous community: Social capital and public life. The American Prospect, 13: 35-42.
