พฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น
Keywords:
พฤติกรรมการรักษาศีลแปดAbstract
พฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น
Observance of Eight Precepts Behavior of the Buddhists in Khon Kaen Province
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง พฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) โดยศึกษาข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Data) โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยด้านคุณลักษณะบุคคล 2) เพื่อศึกษาปัจจัยทางด้านจิตวิทยาและสังคม 3) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น 4) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น และ 5) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น
กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ชาวพุทธผู้ที่รักษาศีลแปดในเขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น จำนวนทั้งหมด 400 คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) สถิติถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis) ใช้วิธีการวิเคราะห์แบบขั้นตอน (Stepwise Method)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการวิเคราะห์ปัจจัยด้านคุณลักษณะส่วนบุคคล
กลุ่มตัวอย่างร้อยละที่มากที่สุดของปัจจัยด้านคุณลักษณะบุคคล คือ เพศหญิง ร้อยละ 73 ช่วงอายุ 56-65 ปี ร้อยละ 33.75 สถานภาพสมรส สมรสแล้ว ร้อยละ 70.50 ระดับการศึกษา ประถมศึกษา ร้อยละ 59.80 อาชีพแม่บ้าน/นักศึกษา/ว่างงาน ร้อยละ 27.30 ช่วงรายได้เฉลี่ยต่อเดือน 10,000-29,999 บาท ร้อยละ 34.75 และระยะเวลาที่เคยรักษาศีลแปดมาแล้วช่วงอายุ 1-5 ปี ร้อยละ 59.75
2. ผลการวิเคราะห์ปัจจัยทางจิตวิทยาและสังคม
ความคาดหวังของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่นอยู่ในระดับมากมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.69 จากฐานคะแนนเต็ม 5
ความรู้เกี่ยวกับศีลแปดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น จากคะแนนเต็ม 10 คะแนน คะแนนสูงสุด 10 คะแนน คะแนนต่ำสุด 4 คะแนน คะแนนเฉลี่ย 8.15 คะแนน
ทัศนคติที่มีต่อวัดของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น โดยรวม อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.14 จากฐานคะแนนเต็ม 5
บริบททางสังคมของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่นอยู่ในระดับมากมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.72 จากฐานคะแนนเต็ม 5
3. ผลการวิเคราะห์พฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในเขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
พฤติกรรมการรักษาศีลแปดในปัจจุบันของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่นอยู่ในระดับปฏิบัติมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.65 จากฐานคะแนนเต็ม 5
เมื่อพิจารณาศีลรายข้อ พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีระดับการปฏิบัติศีลจากระดับมากที่สุดไปหาน้อยที่สุด ตามลำดับ ดังต่อไปนี้
1) การรักษาศีลข้อที่ 3 การงดเว้นจากประพฤติผิดพรหมจรรย์ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.85
2) การรักษาศีลข้อที่ 4 การงดเว้นจากการพูดเท็จ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.82
3) การรักษาศีลข้อที่ 5 การงดเว้นจากการดื่มสุราและเมรัย โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.79 ตามลำดับ
4) การรักษาศีลข้อที่ 2 การงดเว้นจากการลักทรัพย์ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.75
5) การรักษาศีลข้อที่ 1 การงดเว้นจากการฆ่าสัตว์ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.66
6) การรักษาศีลข้อที่ 7 การงดเว้นจากการฟ้อนรำ ขับร้อง ประโคมดนตรีและทัดทรงประดับดอกไม้ปละของหอม โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.47
7) การรักษาศีลข้อที่ 8 การงดเว้นจากการนั่นนอนบนที่นอนสูงใหญ่ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.49
8) การรักษาศีลข้อที่ 6 การงดเว้นจากการกินอาหารในเวลาวิกาล โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.43
4. การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะส่วนบุคคล ปัจจัยทางจิตวิทยาและสังคมกับพฤติกรรมการรักษาศีลแปดในปัจจุบันของชาวพุทธในเขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส อาชีพ รายได้เฉลี่ยเดือน ประสบการณ์ในการรักษาศีลแปด ความรู้เกี่ยวกับศีลแปด ทัศนคติที่มีต่อวัด และบริบทด้านสังคม มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการรักษาศีลแปดในปัจจุบันของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่นในระดับสูง และมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
ส่วนเพศ และความคาดหวังในการรักษาศีลไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการรักษาศีลแปดในปัจจุบันของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น
5. การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการรักษาศีลแปดของชาวพุทธในเขต อำเภอเมืองจังหวัดขอนแก่น
ตัวแปรอิสระหรือปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการรักษาศีลแปดในปัจจุบันของชาวพุทธในจังหวัดขอนแก่น มีจำนวน 4 ตัวแปร คือ ความรู้เกี่ยวกับศีลแปด อายุ ระดับการศึกษา (ประถมศึกษา) และประสบการณ์ในการรักษาศีลแปด (ระยะเวลา)
คำสำคัญ : พฤติกรรมการรักษาศีลแปด
Abstract
The objectives of this survey research were 1) to study personnel factors, 2) to study psychological and social factors, 3) to study Eight perception observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province, 4) To study factors related to eight perceptions observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province, and 5) to study factors effecting eight perceptions observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province.
The subjects used in this study were 400 Buddhist observing eight perceptions in Mueang district, Khon Kaen province. The Quantitative data were collected by interviewing subjects. The collected data were analyzed using computer packaged program to find out frequency, percentage, mean, standard deviation, high and low value, Pearson Product Moment Correlation Coefficient, Multiple Regression Analysis and Stepwise Method.
The results of the study were as follows :
1. Analyzing personnel factors;
Most of the subjects were female accounting 73%, within age of 56-65 years old accounting 33.75%, married accounting 70.50%, holding primary level of education degree accounting 59.80%, and housewife/students/unemployed accounting 27.30%. In addition, subjects with salary within 10,000-29,999 Baht were accounted 34.75% and period of observing eight perception within 1-5 years were accounted 59.75%.
2. Analyzing psychological and social factors;
Expectation of Buddhist in Khon Kaen province was in high level with mean equal to 3.69 out of 5.
In the sect of knowledge about eight perception of Buddhist in Khon Kaen province, the highest score was 10 out of 10 and lowest was 4 out of 10; mean equal to 8.15.
Viewpoint toward monastery of Buddhist, in overall was in high level; mean equal to 4.14 out of 5.
Social context of Buddhist in Khon Kaen province was in high level with mean equal to 3.72 out of 5.
3. Analyzing Eight perception observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province
Eight perception observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province was in high level of performance with mean equal to 2.65 out of 5.
While considering each perception, the level of observing perceptions are arranged from high to low as follows:
1) 3rd Perception; to refrain from sexual activity with mean equal to 2.85
2) 4th Perception; to refrain from incorrect speech with mean equal to 2.82
3) 5th Perception; to refrain from intoxicating, drinks, and drugs with mean equal to 2.79
4) 2nd Perception; to refrain from taking that is not given with mean equal to 2.75
5) 1st Perception; to refrain from destroying living creatures with mean equal to 2.66
6) 7th Perception; to refrain from dancing, singing, music, wearing garlands, using perfumes, and beautifying the body with cosmetics, mean equal to 2.47
7) 8th Perception; to refrain from lying on a high or luxurious sleeping place, mean equal to 2.49 and
8) 6th perception; to refrain from eating at the forbidden time (i.e. after noon), mean equal to 2.43
4. Analyzing factors related to eight perceptions observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province;
Age, education level, marital status, occupation, salary, experiences in observing eight perceptions, knowledge of eight perceptions, viewpoint toward monastery, and social context had positive relation with eight perceptions observe behavior in high level and statistically significant at .01.
As for gender and expectation in observing perceptions, there were no correlation with observing behavior of Buddhist which denied specified 2 hypotheses i.e. 1 and 8.
5. Analyzing factors effecting eight perceptions observe behavior of Buddhist in Khon Kaen province;
Independent hypothesis effecting eight perceptions observe behavior at present time of Buddhist consisted of 4 variables i.e. knowledge about eight perceptions, age, education level (primary), and experiences in observing eight perceptions (period).
Key words : Eight perceptions observe behavior
