รูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา
คำสำคัญ:
รูปแบบ, ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม, ผู้บริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพและตัวแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา 2) เพื่อสร้างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา
การดำเนินการวิจัยมี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมเพื่อให้ได้ประเด็นการสัมภาษณ์และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างกับผู้ให้ข้อมูล จำนวน 11 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อสร้างกรอบแนวคิดและกำหนดเป็นร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม ขั้นตอนที่ 2 ดำเนินการนำร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม ส่งให้ผู้ทรงคุณวุฒิ 3 คน เพื่อยืนยันความถูกต้องของร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม และพิจารณาตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้เชี่ยวชาญ 3 คน มีค่า IOC ตั้งแต่ 0.67-1.00 มีค่าความเชื่อมั่นอยู่ในระดับ .992 และนำรูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมใช้กับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 239 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป โดยใช้สถิติการหาค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
- สภาพและตัวแบบของภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา ประกอบด้วย 6 คุณลักษณะ ได้แก่ 1) ความยุติธรรม 2) ความรับผิดชอบ 3) ความเคารพ 4) ความไว้วางใจ 5) ความเป็นพลเมืองดี และ 6) ความเมตตา
- รูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา ประกอบด้วย 6 คุณลักษณะ ดังนี้
1) ความยุติธรรม ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษามีความเป็นกลาง ยึดหลักการบริหารสถานศึกษา ไม่เอื้อประโยชน์ต่อกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง และตัดสินใจอย่างรอบคอบ
2) ความรับผิดชอบ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาเป็นแบบอย่างในด้านการตรงต่อเวลา มุ่งเน้นประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน และมีการวางแผนการปฏิบัติงานอย่างรอบคอบ
3) ความเคารพ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาเคารพตนเอง ครูและบุคลากรทางการศึกษา ชุมชน และสังคม แสดงออกถึงการเป็นผู้มีความอ่อนน้อม ถ่อมตน และมีความสุภาพ และสามารถปฏิบัติงานร่วมกันกับบุคคลที่มีความแตกต่างกันได้
4) ความไว้วางใจ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษามีความสามารถในการสร้างมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีในสถานศึกษา ให้ความสำคัญในการตรวจสอบการปฏิบัติงานภายในสถานศึกษา และใช้วิจารณญาณในการปฏิบัติงานอย่างมีหลักการและเหตุผล
5) ความเป็นพลเมืองดี ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษามีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเองและต่อสังคม ใช้สิทธิ์ของตนและแนะนำครูและบุคลากรทางการศึกษาให้ใช้สิทธิ์ที่ตนมี และปกป้อง เทิดทูน และรักษาไว้ซึ่งสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์
6) ความเมตตา ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษามองโลกในแง่ดี อำนวยความสะดวกในด้านการปฏิบัติงานแก่ครูและบุคลากรทางการศึกษา และให้คำติชมในทางที่ดีและชื่นชมความสำเร็จของครูและบุคลากรทางการศึกษา เมื่อนำไปหาระดับความเหมาะสมในการนำไปปฏิบัติ พบว่า ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก
References
เกวลิน เมืองชู, จุติพร อัศวโสวรรณและธีระพงษ์ สมเขาใหญ่. (2564). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหาร
สถานศึกษาที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์กรของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 1. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์ 6(3). 76-77.
ดารุณี บุญครอง. (2560). วิเคราะห์แนวทางการจัดการศึกษาไทยกับการขับเคลื่อนการศึกษา สู่ยุคไทยแลนด์
0. สารอาศรมวัฒนธรรมวลัยลักษณ์ 2(1). 1-25.
ทับทิม ประมูลจะนัง. (2560). การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความรับผิดชอบต่อตนเองตามการปลูกฝังจริย
ธรรมด้วยเหตุผลของโคลเบิร์ก สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาวิจัยและประเมินผลการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ประหยัด พิมพา. (2561). การศึกษาไทยในปัจจุบัน. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขต
ร้อยเอ็ด 7 (1). 242-249.
ภาณุวัฒน์ บุญธัญกิจ. (2564). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมที่พึงประสงค์ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดกรุงเทพ
มหานครตามทัศนะของผู้บริหารและครู. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการการศึกษา มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
รัตนาภรณ์ ไชยโคตร. (2560). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการคิดวิเคราะห์โดยใช้
กิจกรรมการสอนแบบแผนผังความคิด เรื่อง พลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต วิชาการศึกษาและการสอน (มัธยมศึกษา). มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ลิขิตา เฉลิมพลโยธิน และวิโรจน์ เจษฎาลักษณ์. (2561). อิทธิพลของคุณลักษณะงานและคุณภาพชีวิตในการ
ทำงานที่มีต่อการบริการที่เป็นเลิศผ่านความผูกพันในอาชีพของพนักงานโรงแรมในอำเภอหัวหิน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี 12(29). 241 – 253.
วิภาวดี อินทร์ด้วง. (2561). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาตามการรับรู้ของครู สังกัดสำนัก
งานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 2. ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี.
ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้. (2565). รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการประจำ
ปีงบประมาณ 2566. ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้. (ศอ.บต.)
สราวุธ แช่มช้อย. (2563). การบริหารงานวิชาการของโรงเรียนภัทรญาณวิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่
การศึกษามัธยมศึกษา เขต 9. วารสารการบริหารการศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากร 11(2). 48-61.
สุภาณี รำทะแยและปิยะนาถ บุญมีพิพิธ. (2559). การศึกษาไทยในปัจจุบัน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัย
ราชภัฏเพชรบุรี 6(2). 74-81.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา. (2565). แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ 2566. ยะลา:
กลุ่มนโยบายและแผน. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษายะลา.
Golembiewski, R. T. & McConkie, M. (1975). The centrality of interpersonal trust in Group
processes. In C. L. Cooper (Ed.). Theories of Group Processes.
Sergiovanni, T. J., & Burlingame, M. (1992). Educational Governance and Administration. 3rd
ed. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 Mathucharee Phetkla, Jarunee Kao-ian, Phimpawee Suwanno
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Proposed Creative Commons Copyright Notices
