ความพยาบาท : มูลเหตุแห่งความขัดแย้ง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ  

         บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายของความพยาบาทในทัศนะต่าง ๆ และเพื่อศึกษาการจัดการความขัดแย้งที่มีมูลเหตุมาจากความพยาบาท ผลการศึกษา พบว่า ความพยาบาทนั้น เกิดขึ้นกับเราได้ทุกขณะ ซึ่งอาจเกิดจากคนใกล้ตัว ในที่ทำงาน ที่สาธารณะ มูลเหตุอาจมาจากการถูกดูหมิ่นเกลียดชัง ถูกหักหลัง ถูกรังแก ถูกปัดแข้งปัดขา ถูกข้ามหน้าข้ามตา ถูกด่าว่าเสียหาย ถูกใส่ร้ายป้ายสี ถูกติฉินนินทา เป็นต้น เมื่อมากระทบกับเราแล้ว ถ้าจิตใจไม่เข้มแข็งพอ ก็จะเกิดเป็นความอาฆาตพยาบาทในที่สุด การเข้าใจในอารมณ์ที่เป็นมูลเหตุแห่งความขัดแย้ง มีปรากฏในชาดกเรื่องเสรีววาณิชชาดก อันเป็นต้นกำเนิดของความขัดแย้งระหว่างสมเด็จพระพุทธเจ้ากับพระเทวทัต ในครั้งเสวยพระชาติเป็นพ่อค้าเร่ และเป็นผลสืบต่อมาจนถึงปัจจุบันชาติ ดังนั้น เราควรที่จะรู้จักการจัดการความขัดแย้ง เพื่อขจัดความพยาบาทให้ออกไปไกลตัว หลักการจัดการคือ การหลีกเลี่ยง การประนีประนอม การร่วมมือ และการรับฟังปัญหาก่อนเกิดความขัดแย้งอย่างเข้าอกและเข้าใจของอีกฝ่าย เพราะหากเราเข้าไปกระทบกับความขัดแย้งโดยตรงแล้ว ผลที่ได้นั้นมีแต่ผลเสีย เสียทั้งตนเอง เสียทั้งทรัพย์ เสียทั้งชื่อเสียง และเสียหายถึงประเทศชาติอีกด้วย การเข้าใจถึงความขัดแย้งนั้น จำเป็นที่จะต้องทราบสาเหตุ และทราบถึงวิธีการแก้ไข อันเป็นหัวใจในการแก้ไขปัญหา ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมปัจจุบันล้วนแล้วเกิดจากความขัดแย้งด้วยกันทั้งสิ้น การนำเอาเสรีววาณิชชาดกมาศึกษาเพื่อให้ทราบถึงความขัดแย้ง จึงเป็นส่วนหนึ่งในบทความนี้