การวิเคราะห์สุนทรียภาพและเนื้อหาสาระทางท้องถิ่นล้านนาในจิตรกรรมบัวหลวง

บทคัดย่อ

การวิเคราะห์สุนทรียภาพและเนื้อหาสาระทางท้องถิ่นล้านนาในจิตรกรรมบัวหลวงสำหรับการศึกษา เป็นการวิจัยเชิงศึกษาศิลปะ ศิลปศึกษา อันเป็นวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพที่มุ่งเน้นการศึกษา การรวบรวม และการวิเคราะห์ผลงานทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ที่มีเนื้อหาสาระทางท้องถิ่นล้านนา ในการประกวดผลงานจิตรกรรมบัวหลวง เพื่อให้ได้มาซึ่งคุณค่าสุนทรียภาพเชิงรูปธรรม การวิเคราะห์ครั้งนี้ผู้ศึกษาประยุกต์ใช้หลักทฤษฎีการวิเคราะห์ของGene A. Mittler และทฤษฎีทัศนศิลป์ของศาสตราจารย์กิตติคุณกำจร สุนพงษ์ศรี เพื่อเป็นแนวทางในการวิเคราะห์ผลงานทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ผลการศึกษาพบว่า ผลงานของศิลปินทั้ง 19 ท่าน ในระหว่างทศวรรษที่ 1 ถึง ทศวรรษที่ 4 (พ.ศ. 2517 – 2563) ศิลปินนำเสนอแนวความคิดทางท้องถิ่นล้านนาที่เกี่ยวข้องกับ พระพุทธศาสนา การทำความดี การมีสมาธิ วิถีชีวิตชาวล้านนาในชนบท งานประเพณี การทอผ้า ความเชื่อ จิตรกรรมฝาผนังล้านนา สถาปัตยกรรมภายใน สถาปัตยกรรมล้านนา การทำบุญ อาชีพเกษตรกรรม ความสามัคคี ความศรัทธา นิทานพื้นบ้านล้านนา การสักขาลาย จิตรกรรมฝาผนังแบบภาคกลางกับงานจิตรกรรมฝาผนังแบบล้านนา เพลงกล่อมเด็ก สัตว์หิมพานต์ตามคติล้านนา พุทธประวัติ จิตรกรรมฝาผนังล้านนาผสมผสานกับนิทานสากล ส่วนผลการศึกษาสุนทรียภาพของทัศนธาตุวิเคราะห์ออกเป็นรูปธรรมว่า ความสมดุล จังหวะ ทิศทาง ความกลมกลืน การเน้น สัดส่วน ความงามที่กล่าวมานั้นสามารถรับรู้ความรู้สึกผ่านทัศนธาตุ เรื่อง เส้น รูปร่างรูปทรง น้ำหนัก สี พื้นผิว บริเวณว่าง ที่นำเสนอจากเทคนิคสีฝุ่น สีอะคริลิค ทองคำเปลว และเทคนิคผสม ของศิลปิน แล้วนำเนื้อหาสาระผลการศึกษานำมาเผยแพร่ในรูปแบบเอกสารทางวิชาการ ต่อครูอาจารย์ นักเรียน นิสิตนักศึกษา และผู้ที่สนใจต่อไป

คำสำคัญ:  สุนทรียภาพ, ทัศนธาตุ, ทัศนศิลป์, ท้องถิ่นล้านนา, จิตรกรรมบัวหลวง

Aesthetic Analysis and Local Lanna Content in Bua Luang Paintings for Education is a qualitative research method that focuses on education, collecting, and analyzing visual arts (painting) with local Lanna content in the Bua Luang painting contest in order to obtain concrete aesthetic value. In this analysis, the researcher applied the principles of the analytical theory of Gene A. Mitler and Emeritus Professor Kamjorn Sunpongsri's theory of visual arts as a guideline for analyzing works in visual arts (painting). The results showed that the works of 19 artists during the 1st to the 4th decade (1974 – 2020) presents the local Lanna concepts related to Buddhism, doing good deeds, meditation, the way of life of the Lanna people, traditions, weaving, beliefs, Lanna murals interior architecture, Lanna architecture, doing merits, agricultural occupation, unity, faith, Lanna folk tales, tattooing, central region murals and Lanna murals, lullabies, Himmapan beasts according to Lanna traditions, Buddhist histories, and Lanna murals mixed with universal tales. As for the study of the aesthetics of visual elements, it is analyzed concretely that balance, rhythm, direction, harmony, emphasis, proportion, and beauty that mentioned above can be perceived through visual elements of lines, shapes and forms, weights, colors, textures, and spaces presented from the artist's techniques of tempera paint, acrylic paint, gold leaf and mixed techniques, and then published the content of the analysis results in the form of academic documents to teachers, students, and those who are interested. 

Keywords: Aesthetics, Visual Elements, Visual Arts, Bua Luang Paintings