วิเคราะห์องค์ประกอบ โครงสร้างเส้นทแยง ในจิตรกรรมฝาผนังสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

บทคัดย่อ

ผลงานวิจัยนี้จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาการจัดวางโครงสร้างและองค์ประกอบภาพ ตามแนวเส้นทแยง ที่พบในงานจิตรกรรมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ โดยใช้การศึกษาทางด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ ในการศึกษาการใช้เส้นทแยงในงานจิตรกรรมไทยแบบเป็นไปตามลำดับเวลา (Chronological Order) และการวิเคราะห์จากองค์ประกอบทางศิลปะ (Formalist Technique) งานวิจัยนี้มุ่งค้นหาเอกลักษณ์ในการใช้เส้นทแยง ที่พบในในงานจิตรกรรมไทย โดยทำการเก็บรวบรวมหลักฐานจากแหล่งต่างๆ เช่น หลักฐานปฐมภูมิ ได้แก่ตัวอย่างผลงานจิตรกรรมไทยประเพณีสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น จากวัดต่างๆ จำนวน 5 แห่ง ตลอดจนเนื้อหาข้อมูลจากบทความ, ผลงานวิจัยและบันทึกที่เกี่ยวข้อง จากการวิจัยพบว่า การใช้เส้นทแยงเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบที่มีบทบาทในงานจิตรกรรมไทยประเพณี สามารถสื่อถือเอกลักษณ์ความเป็นไทยทั้งในแง่ของความงาม และสะท้อนถึงภาพความคิดและวัฒนธรรมไทยในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ได้ ผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าผลงานวิจัยนี้จะช่วยส่งเสริมความเข้าใจเพิ่มเติมเกี่ยวกับอีกหนึ่งองค์ประกอบในศิลปะไทยและชี้ให้เห็นถึงความชาญฉลาดของช่างเขียนไทยในอดีต ในการนำเส้นทแยงมาใช้ประกอบงานจิตรกรรม เพื่อประโยชน์ใช้สอยทั้งแง่ความงาม การสื่อสารกับผู้ชม และเป็นการแก้ปัญหาการออกแบบ ทำให้ได้ผลงานจิตกรรมไทยประเพณีที่เปี่ยมเอกลักษณ์