การศึกษารูปแบบสัณฐานทางสถาปัตยกรรม เมืองโบราณบางขลัง เขตอำเภอสวรรคโลก และอำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

        เมืองโบราณบางขลัง มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อบริบทของศิลปะสุโขทัย ถือเป็นเมืองสำคัญตามแนวถนนพระร่วง ที่เชื่อมระหว่างเมืองโบราณสุโขทัย กับเมืองโบราณศรีสัชนาลัย อีกทั้งยังปรากฏร่องรอยของเมืองโบราณ ก่อนสมัยสุโขทัย ณ สถานที่แห่งนี้ ซึ่งคงปรากฏหลักฐานทางโบราณคดีหลงเหลืออยู่หลายแห่ง ที่สำคัญ ได้แก่ วัดใหญ่ชัยมงคล วัดโบสถ์ วัดเจ็ดแถว  วัดริมทาง และวัดเขาเดื่อ  

        ในปัจจุบัน เมืองโบราณบางขลัง ได้รับการบูรณะตามกระบวนการอนุรักษ์ โดยกรมศิลปากร แต่ก็ยังคงอยู่ในสภาพที่ไม่สมบูรณ์มากนัก มีการรุกล้ำพื้นที่จากวัด และชุมชนโดยรอบ มีการตัดเส้นทางคมนาคมทับซ้อนเขตโบราณสถาน การที่เมืองโบราณบางขลัง ตั้งอยู่นอกเขตของอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย และศรีสัชนาลัย อีกทั้งยังตั้งอยู่ห่างไกลจากเส้นทางท่องเที่ยวหลัก ทำให้ขาดการดูแล บำรุงรักษา จากหน่วยงานภาครัฐเท่าที่ควร

        งานวิจัยนี้ เป็นการศึกษาสภาพภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ กระบวนการอนุรักษ์ แผนผัง สัดส่วน รูปแบบ รูปทรง และองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม เพื่อนำเสนอรูปแบบสันนิษฐานทางสถาปัตยกรรมของเมืองโบราณบางขลัง อันแสดงให้เห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ และคุณค่าในศิลปสถาปัตยกรรมสุโขทัย