การวิเคราะห์ภาพพุทธประวัติในจิตรกรรมฝาผนังสมัยรัตนโกสินทร์สู่การสร้างสรรค์นวัตศิลป์ แนวเรื่องศรัทธา

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้เพื่อศึกษาวิเคราะห์รูปแบบ เนื้อหาสาระ คติความเชื่อ องค์ประกอบศิลป์ สัญลักษณ์ในการแสดงออกภาพพุทธประวัติในจิตรกรรมฝาผนังสมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 1-9) เพื่อสร้างองค์ความรู้ในการสร้างสรรค์นวัตศิลป์แนวเรื่องศรัทธา และการสร้างปฏิสัมพันธ์กับคนให้มีส่วนร่วมในผลงาน ติดตั้งภายในเจดีย์พุทธคยา วัดปัญญานันทาราม จังหวัดปทุมธานี และเพื่อให้เกิดการรับรู้ภาพพุทธประวัติ นำไปสู่ความศรัทธาในพระพุทธศาสนาในสังคมปัจจุบัน และเป็นการสืบสานทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม และเป็นศูนย์รวมจิตใจ เกิดคุณธรรม จริยธรรมอันดีงาม และเป็นการประสานสัมพันธ์ระหว่างวัด ชุมชน สังคม

            จากการศึกษาวิเคราะห์ ตีความภาพพุทธประวัติในจิตรกรรมฝาผนังสมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 1-9) ได้แก่ พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร วัดบวรนิเวศราชวรมหาวิหาร วัดราชาธิวาสราชวรวิหาร เลือกวัดที่มีจิตรกรรมฝาผนังที่มีความโดดเด่นด้านพุทธประวัติ ดังเช่นประสูติ ตรัสรู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพาน โดยเลือกที่มีการแสดงออกของความศรัทธา(ความเชื่อ ความเลื่อมใส) ในพระพุทธศาสนา ที่มีรูปแบบสะท้อนรูปทรง เนื้อหา องค์ประกอบศิลป์ อันนำไปสู่ความศรัทธา และสรุปการวิเคราะห์สู่การสร้างสรรค์นวัตศิลป์ ประกอบด้วยศิลปะ วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี

            ผลงานสร้างสรรค์นวัตศิลป์ แนวเรื่อง ศรัทธา เกิดจากการสรุปวิเคราะห์ภาพพุทธประวัติ ซึ่งเป็นการพัฒนาผลงานจิตรกรรมจาก 2 มิติ สู่ 3 มิติ เสมือนจริง ที่มีผู้คนปฏิสัมพันธ์ และมีส่วนร่วมในผลงาน จำนวน 4 ผลงาน ส่งผลการรับรู้ภาพประสูติ ตรัสรู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพาน นำไปสู่ความศรัทธาที่ดีขึ้น เกิดความเชื่อ ความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา และเกิดความงาม ความดี ความจริง เป็นการยกระดับจิตใจ เกิดคุณธรรมที่ดีงาม และเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงศิลปวัฒนธรรม

คำสำคัญ : พุทธประวัติ จิตรกรรมฝาผนังสมัยรัตนโกสินทร์ นวัตศิลป์ ศรัทธา