การศึกษาคุณสมบัติการป้องกันความร้อนของวัสดุพื้นถิ่นประเภทงานจักสานและงานทอ ในจังหวัดนครราชสีมา

Main Article Content

ศาสตรา ตั้งใจ

บทคัดย่อ

               งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณสมบัติทางความร้อนและการต้านทานความร้อนของวัสดุพื้นถิ่นประเภทงานจักสานและงานทอ เพื่อพัฒนาแนวทางป้องกันความร้อนในอาคารด้วยวัสดุทางเลือกที่มีประสิทธิภาพ วัสดุที่ศึกษาเป็นวัสดุประเภทงาน      จักสานและสิ่งทอที่มีลักษณะเป็นแผ่น มีทั้งลักษณะแผ่นแข็งและแผ่นบาง โดยวัสดุที่ใช้ในการทดลองมีแหล่งวัตถุดิบหรือแหล่งผลิตอยู่ในจังหวัดนครราชสีมา เพื่อเพิ่มรูปแบบการใช้ประโยชน์ให้แก่ผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่เดิม ทำการศึกษาวัสดุสี่ชนิดคือ ผ้าไหม เสื่อกก งานจักสานจากไม้ไผ่และงานจักสานจากหวาย โดยการทดสอบด้วยกล่องทดลองขนาด 60x60x60 เซนติเมตร วัดอุณหภูมิอากาศภายใน และภายนอกกล่องทดลอง อุณหภูมิผิวของวัสดุ ทำการบันทึกอุณหภูมิ ต่อเนื่องเป็นเวลา 48 ชั่วโมง เพื่อศึกษาแนวทางการใช้วัสดุ    พื้นถิ่นป้องกันความร้อนและตกแต่งในอาคาร รวมถึงการศึกษาและเปรียบเทียบด้านการนำมาใช้งาน ผลการศึกษาสรุปได้ว่า แผ่นไม้ไผ่สานมีคุณสมบัติในการป้องกันความร้อนได้มากที่สุด รองลงมาคือ แผ่นหวายสาน เสื่อกก ซึ่งผ้าไหมมีคุณสมบัติในการป้องกันความร้อนได้น้อยที่สุด วิธีการนำวัสดุมาป้องกันความร้อนและตกแต่งอาคาร การใช้ผ้าไหมหรือเสื่อกกสามารถทำได้ง่ายและสะดวก        ส่วนแผ่นไม้ไผ่สานและแผ่นหวายสานนำมาตัดแต่งและติดตั้งได้ยากกว่า ด้านราคาวัสดุพบว่าแผ่นหวายสานมีราคาเฉลี่ยต่อตารางเมตรมากที่สุด ส่วนแผ่นไม้ไผ่สานมีราคาถูกที่สุด หากพิจารณาทางด้านคุณสมบัติในการป้องกันความร้อน ความสะดวกในการติดตั้ง การใช้งานและด้านราคา สามารถสรุปได้ว่า แผ่นไม้ไผ่สานมีความคุ้มค่ามากที่สุดในการนำมาป้องกันความร้อนและตกแต่งอาคาร ผลจากการศึกษาในงานวิจัยนี้ สามารถต่อยอดในการศึกษาคุณสมบัติทางความร้อนโดยการทดลองในกล่องทดลองแบบเปิด การทดลองร่วมกับวัสดุประกอบและวัสดุเคลือบผิวอื่น ๆ หรือการศึกษารูปแบบการใช้งานที่หลากหลาย จะทำให้เพิ่มมูลค่าและการใช้ประโยชน์วัสดุพื้นถิ่นได้มากขึ้น

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงพลังงาน. (2552). หลักเกณฑ์และวิธีการคำนวณในการออกแบบอาคารแต่ละระบบ การใช้พลังงานโดยรวมของอาคาร และการใช้พลังงานหมุนเวียนในระบบต่าง ๆ ของอาคาร พ.ศ. 2552. ประกาศกระทรวงพลังงาน. ออกตามความในพระราชบัญญัติการส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2535.

ฉันทมน โพธิพิทักษ์. (2560). การออกแบบอาคารเพื่อการประหยัดพลังงาน. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์.

ชญาณิน จิตรานุเคราะห์. (2550). การวิเคราะห์สาระสำคัญของเทคโนโลยีเรือนไทยภาคกลาง (สถ.ด). กรุงเทพมหานคร:จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ณรัฐ ข้องม่วง และ อรรจน์ เศรษฐบุตร. (2559). ประสิทธิภาพการป้องกันความร้อนผ่านหลังคาเมทัลชีท โดยการใช้สีเทอร์โมโครมิก. การประชุมวิชาการเทคโนโลยีอาคารด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 3. ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ธงชัย หมั่นเพียรกิจ. (2554). ประสิทธิภาพทางความร้อนของผนังไม้ไผ่ในบ้านเขตร้อนชื้น. (สถ.ม). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พัชรพล เวียรศิลป์. (2555). การศึกษาอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ในอาคารโดยกล่องทดลอง. (สถ.ม). ขอนแก่น:มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ฤทธิชัย ศรีจวน และ ชูพงษ์ ทองคำสมุทร. (2559). การปรับปรุงฉนวนผนังยุ้งข้าวเพื่อลดการถ่ายเทความร้อน โดยการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร. การประชุมวิชาการเทคโนโลยีอาคารด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 3. ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ศูนย์ประสานงานการออกแบบอาคารเพื่อการอนุรักษ์พลังงาน. (2561). คู่มือแนวทางการออกแบบอาคารเพื่อการอนุรักษ์พลังงาน. กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน. กรุงเทพฯ: กระทรวงพลังงาน.

สถาบันอาคารเขียวไทย. (2563). เอกสารประกอบการอบรม หลักสูตรผู้เชี่ยวชาญอาคารเขียว TREES-NC รุ่นที่ 23. กรุงเทพฯ: มูลนิธิอาคารเขียวไทย.

สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. (2538). ของดีโคราช เล่มที่ 5 สาขาการช่างฝีมือ. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

สุชาติ เอี่ยมสุวรรณ์ และ ชำนาญ บุญญาพุทธิพงศ์. (2560). การเปรียบเทียบวัสดุผนังด้านอุณหภูมิและความชื้นในที่พักคนงานก่อสร้าง. การประชุมวิชาการเทคโนโลยีอาคารด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 4. ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

สุนทร บุญญาธิการ. (2542). เทคนิคการออกแบบบ้านประหยัดพลังงานเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่า. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อิสรภาพ เสงี่ยมวิบูล และ ยิ่งสวัสดิ์ ไชยะกุล. (2558). การลดการถ่ายเทความร้อนผ่านผนังอาคารโดยการบังแดด. การประชุมวิชาการเทคโนโลยีอาคารด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 2. ขอนแก่น: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

Givoni, B. (1994). Passive and low energy cooling of buildings. New York: Van Nostrand Reinhold.

John H. Lienhard IV and John H. Lienhard V. (2008). A heat transfer textbook. (3rd Edition). Cambridge. Massachusetts. U.S.A: Phlogiston Press.

Lechner, N. (2015). Heating, cooling, lighting: sustainable design methods for architects. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.

Moore, F. (1993). Environmental control systems: heating cooling lighting. New York: McGraw-Hill Book Company.

Olgyay, V. (1963). Design with climate: bioclimatic approach to architectural regionalism. New Jersey: Princeton University Press.