การเมืองกับนโยบายการศึกษา: กรณีแผนยุทธศาสตร์ปฏิรูปการศึกาษาสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อสร้างสันติสุข ปี พ.ศ. 2548 - 2551

Main Article Content

สุภาค์พรรณ ตั้งตรงไพหโรจน์
ชื่นกนก โควินท์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ที่มา หรือปัจจัยที่ใช้พิจารณาเพื่อกำหนดนโยบายการศึกษาใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ในขั้นตอนการก่อรูปนโยบาย โดยเลือกศึกษากรณีแผนยุทธศาสตร์ปฏิรูปการศึกษาสามจังหวัดชายแดนใต้ เพื่อสร้างสันติสุข ปี พ.ศ. 2548 – 2551 ซึ่งตรงกับสมัยของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร โดยศึกษาวิเคราะห์เฉพาะปัจจัยทางการเมืองที่เป็นมูลเหตุทำให้เกิดการก่อรูปนโยบาย หรือการนำปัญหาเข้าสู่วาระนโยบายทั้งนี้ จากการศึกษาโดยใช้กรอบ การวิเคราะห์ปัจจัยทางการเมืองของ Thomas Dye พบว่าแผนยุทธศาสตร์ปฏิรูป การศึกษาฯ เกิดขึ้นภายใต้ปัจจัยทางการเมือง 5 ด้าน ได้แก่  มติมหาชน ทรรศนะ ของชนชั้นปกครอง อิทธิพลของพรรคการเมือง กลุ่มผลประโยชน์ และระบบราชการ ซึ่งปัจจัยแต่ละด้านมีอิทธิพลต่อการก่อรูปนโยบายที่แตกต่างกันไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ตั้งตรงไพหโรจน์ ส., & โควินท์ ช. (2019). การเมืองกับนโยบายการศึกษา: กรณีแผนยุทธศาสตร์ปฏิรูปการศึกาษาสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อสร้างสันติสุข ปี พ.ศ. 2548 - 2551. เอเชียปริทัศน์, 39(2), 135–157. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/asianreview/article/view/227962
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Articles)
Share |

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. 2536. แผนพัฒนาการศึกษาชายแดนภาคใต้. กรงุเทพฯ: ครุสุภา.

กระทรวงศึกษาธิการ. 2548. แผนพัฒนาการศึกษาชายแดนภาคใต.้ กรงุเทพฯ:  พริกหวาน กราฟฟิค.

ขจัดภัย บุรุษพัฒน์. 2519. ไทยมุสลิม. กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา. 

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ. 2542. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดปัตตานี. ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542. 

คณะอนุกรรมการศึกษาวิถีทางการพัฒนาเพื่อความมั่นคงของมนุษย์. 2549. รายงานการศึกษาวิถีทางการพัฒนาเพื่อความมั่นคงของมนุษย์  เสนอต่อคณะกรรมการ อิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ. 

ครองชัย หัตถา. 2541. ปัตตานี: การค้าและการเมืองการปกครองในอดีต. โครงการ ปัตตานีศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

งามศุกร์ รัตนเสถียร. 2558. นักการเมืองกับสันติชายแดนใต้. กรงุเทพฯ: เบสท์ กราฟฟิค อินเตอร์พริ้นท์.

ชุลีพร วิรุณหะ. 2548. ความรู้ 3 จังหวัดภาคใต้ผ่านมุมมองประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ:  สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ถนอม ขุนเพ็ชร์. 2551. จาตุรนต์ บนทางดับไฟใต้. กรุงเทพฯ: มติชน.

นันทวรรณ ภู่สว่าง. 2521. ปัญหาชาวไทยมุสลิมในสี่จังหวัดภาคใต้. กรงุเทพฯ: สมาคม สังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.

นาตอนงค์ ภูวงษ์. 2548. การพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 – 8 (พ.ศ. 2504 – 2544). ปริญญานิพนธ์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.

ประเวศ วะสี. 2548. สามเหลี่ยมดับไฟใต้. โครงการภาคีเสริมสร้างสันติสุข 3 จังหวัด ชายแดนภาคใต้.

ปิยนาถ บุนนาค. 2547. นโยบายการปกครองของรัฐบาลต่อชาวไทยมุสลิมในจังหวัด ชายแดนภาคใต้ (พ.ศ. 2475 – 2546). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปิยนาถ บุนนาค และคณะ. 2552. นโยบายการปกครองของรัฐบาลต่อชาวไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ตั้งแต่สมัยรัฐบาลพลเอกชาตชิาย ชุณหะวัณ - รัฐบาลพันตำรวจโททักษิณ ชินวัตร (4 สิงหาคม พ.ศ. 2531-19 กันยายน พ.ศ. 2549). สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

พัทยา สายหู. 2521. ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของเศรษฐกิจการทำสวนยางของชาวบ้านในจังหวัดชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ : สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.  

พิเชฐ แสงทอง, บรรณาธิการ. 2547. ทักษิณ ชินวัตร: ปฏิรูปการศึกษาสู่สังคมแห่งการเรียนรู้. กรุงเทพฯ: เยลโล่การพิมพ์ (1988).

มารคตามไท และสมเกียรติ  บุญชู. 2549. นโยบายความมั่นคงแห่งชาติจังหวัดชายแดนภาคใต้เปรียบเทียบในรอบ 30 ปี. เอกสารประกอบการสัมมนาโครงการเมธีวิจัยอาวุโส สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย (สกว.). ศูนย์มานุษยวิทยา

สรินิธรและคณะรฐัศาสตรม์หาวทิยาลยัธรรมศาสตร์ วันศุกร์ที่ 18 และวันเสาร์ที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2549 ,ศูนย์มานุษยวิทยาสิริรธร.

รายงานผลการดำเนินงานคณะกรรมการเฉพาะกิจเพื่อพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ปีงบประมาณ 2534-2538 (ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2533). 2539. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ส่วนท้องถิ่น กรมการปกครอง.

รุ่ง แก้วแดง. 2548. สงครามและสันติสุข@ชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ มติชน.

รัตนภักดี, พระยา. 2509. ประวัติเมืองปัตตานี. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.

ศรีสมภพ จิตร์ภิรมย์ศรี, ผู้อำนวยการสถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทาง วัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. สัมภาษณ์,  29 ตุลาคม 2558.

สถาบันยุทธศาสตร์สันติวิธี สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ. 2546. คำอธิบาย ประกอบคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 187/2546 เรื่องนโยบายการจัดการ ความขัดแย้งด้วยสันติวิธี.

สภาที่ปรึกษาเสริมสร้างสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้. 2551. สภาพปัญหาและ แนวทางแก้ไขสถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้.

สมาน รังสีโยกฤษณ์. 2510. การเข้าถึงประชาชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.  

สันติ อัลอิดรุส. 2550. หมากรุกชีวิต...3 จังหวัดชายแดนภาคใต้: มุมมองจาก ประสบการณ์จริงในพื้นที่. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมการพัฒนาชนบทไทย.

สุกรี หลังปูเต๊ะ, รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยฟาฏอนี. สัมภาษณ์, 29 ตุลาคม 2558.

สุจิตต์ วงษ์เทศ, บรรณาธิการ. 2548. รัฐปัตตานีใน “ศรีวิชัย” เก่าแก่กว่ารัฐสุโขทัย ในประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ: ส�านักพิมพ์มติชน.

สุรชาติ บำรุงสุข. 2547. วิกฤตใต้: สู้ด้วยยุทธศาสตร์และปัญญา. กรงุเทพ: อนิเมทกรุ๊ป. 

สุรชาติ บำรุงสุข, บรรณาธิการ. 2553. “การก่อความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของไทย: ปัญหาและพัฒนาการ.” จุลสารความมั่นคงศึกษา 73

สรุชาติ บำรุงสุข. อาจารยประจำคณะรฐัศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สมัภาษณ,์ 27 พฤศจิกายน 2558.

สรุพงษ์ โสธนะเสถยีร. 2531. คุณลักษณะทางสังคมของชาวไทยมุสลิมและการสนองตอบต่อรัฐบาล. มปพ.

สงคราม ชื่นภิบาล. 2517. การผสมกลมกลืนชาวไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต.้ วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
สมบัติ ธำรงธัญวงศ์. 2557. นโยบายสาธารณะ: แนวความคิด การวิเคราะห์และ กระบวนการ. กรุงเทพฯ: เสมาธรรม.

เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์.  2550. รายงานการวิจัยเรื่องสภาพการจัดการศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้, สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

เสาวนีย์ จิตต์หมวด. 2531. กลุ่มชาติพันธุ์: ชาวไทยมุสลิม. กรุงเทพฯ: กองทุนสง่ารุริระอัมพร.

สำนักงานพัฒนานโยบายสาธารณะ. 2549. แนวทางด้านนโยบายในการแก้ไขปัญหา ใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. 2553. แผนพัฒนาการศึกษาในเขตพัฒนาพิเศษ จังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.ศ. 2552 – 2555. กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟฟิค.

สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. 2539. รายงานการประชุมคณะรัฐมนตรีชุดนายชวน หลีกภัย พ.ศ. 2535-2538.

สำนักนายกรัฐมนตรี. 2535. คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี นายชวน หลีกภัย นายกรัฐมนตรี แถลงต่อรัฐสภาเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2535.

อนันต์ วัฒนานิกร. 2531. ประวัติเมืองลังกาสุกะ – เมืองปัตตานี. กรุงเทพฯ:  โรงพิมพ์มิตรสยาม.

อรรณพ เนียมคง. 2538. นโยบายการศึกษาของรัฐบาลต่อชาวไทยเชื้อสายมลายู ในสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้ (พ.ศ. 2500 – 2516). วิทยานิพนธ์อักษรศาสตร มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

อารง สุทธาศาสน์. 2519. ปัญหาความขัดแย้งในสี่จังหวัดภาคใต้. กรงุเทพฯ: กรุงสยาม การพิมพ์.

อมรา พงศาพิชญ์. 2533. วัฒนธรรม ศาสนาและชาติพันธุ์: วิเคราะห์สังคมไทยแนวมานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อิบรอฮิม ซุกรี. 2541. ประวัติราชอาณาจักรมลายูปะตานี. หะสัน หมัดหมานและ มะหามะซากี เจ๊ะหะ.(แปล). โครงการจัดตั้งสถาบันสมุทรรัฐเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

อิมรอน มะลูลีม. 2538. วิเคราะห์ความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลไทยกับมุสลิมในประเทศ: กรณศึกษากลุ่มมุสลิมในเขตจังหวัดชายแดนภาคใต.้ กรงุเทพฯ: อิสลามอะเคเดมี. 

Dye, Thomas R. 1984. Understanding Public Policy. New Jersey: PrenticeHall.

Easton, David. 1953. The Political System : An Inquiry into the State of Political Science. New York: Knopf.

Eyestone, Robert. 1971. The Threads of Public Policy: A Study in Policy Leadership. Indianapolis: The Bobbs-Merrill Company.

Frohock, Fred M. 1979. Public Policy : Scope and Logic. New Jersey:  Prentice-Hall.

Lasswell, Harold D. and Abraham Kaplan. 1970. Power and Society : a framework for political inquiry. London: Yale University Press.

Pearn, B. R. 1963. An Introduction to the History of South-East Asia. Kuala Lumpur: Longmans of Malaysia.

Victor Kennedy. 1979. “Lankasuka and the Early History of Pattani,”  Muang Boran Jaurnal. 5 (December 1978 – January 1979) : 113  – 117.