Thai Political Culture with the Rule of Law
Article Sidebar
Published:
Dec 27, 2019
Keywords:
Culture Thai Political The Rule of Law
Main Article Content
Abstract
This article analyses the continuity and change of Thai political culture. It reveals that the culture itself is both a hindrance and a contribution to the application of the rule of law to Thai society. While some elements of Thai political culture such as Thai legal culture, authoritarianism, thought culture etc. obstruct the effective application of rule of law, other elements such as the rise of solidarity network, the increase of political participation and the rise of new legal consciousness among people contribute to the application. Hence, it is necessary to explore Thai political culture in order to engineer it and pave the way for the rule of law to become a predominant principle in Thai society. In doing so, this article explores the political movements of various groups of people including the “yellow” and the “red” shirts and contemporary social phenomena as these two factors are the reflection of Thai political culture. Then, it proposes the solution that needed to be done in order to engineer Thai political culture to suit the application of the rule of law.
Article Details
How to Cite
SATTAYANURAK, S. (2019). Thai Political Culture with the Rule of Law. ASIA PARIDARSANA, 40(2), 1–28. Retrieved from https://so01.tci-thaijo.org/index.php/asianreview/article/view/243194
Section
บทความวิจัย (Research Articles)
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของสถาบันเอเชียศึกษา ดูตัวอย่างอื่นประกอบ
References
ภาษาไทย
1. กมลวรรณ ชื่นชูใจ. (ม.ป.ป.) “มายาภาพของนิติธรรมในกฎหมาย.” มหาวิทยาลัยเที่ยงคืน, เข้าถึงเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2558. http://midnightuniv.org.
2. กฤษณ์พชร โสมณวัตร. 2555. “นิติสำนึกต่อ ‘โทษจำคุก’ ของพลเมืองผู้ดื้อแพ่งต่อกฎหมายประเด็น ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.” วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
3. กฤษณ์พชร โสมณวัตร. 2559. “ระบบกฎหมาย/ระบบตุลาการในยุคปฏิรูปกฎหมาย พ.ศ.2434-2454.” ใน มนุษยศาสตร์ที่แปรเปลี่ยนในโลกที่เปลี่ยนแปลง, อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์, บรรณาธิการ, 119-141. กรุงเทพฯ: ศยาม.
4. เกษียร เตชะพีระ. 2547. “คำนำเสนอ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ผู้เปิดปุ่มที่มองไม่เห็นกลางหลังคนไทย.” ใน อ่านวัฒนธรรมการเมืองไทย, นิธิ เอียวศรีวงศ์, (7)-(15). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
5. โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. 2540. “ประชาสังคม: มิติใหม่ของการเมืองสาธารณะ.” ใน ประชาสังคมกับการพัฒนาสุขภาพ, สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ, บรรณาธิการ, 36-107. กรุงเทพฯ: โครงการสำนักพิมพ์สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
6. ชัยอนันต์ สมุทวณิช. 2549. “วันรัฐประหารหรือวันเด็กกันแน่.” ผู้จัดการออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2558. http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=94900001119858.
7. ชัยอนันต์ สมุทวณิช. 2556. “วิจารณ์สถาบันไปทำไม.” ผู้จัการออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2558. http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9560000038876.
8. ดามร คำไตรย์. 2558. “กฎหมายปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกับข้อท้าทายที่เปลี่ยนไป.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 42-79.
9. ทศพล ทรรศนกุลพันธ์. 2558. “ผลสะเทือนของอินเทอร์เน็ตต่อปริมณฑลทางกฎหมาย.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 168-197.
10. ทศพล สมพงษ์. 2556. พัฒนาการและการพัฒนาประชาสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกล้า.
11. ทามาดะ โยชิฟูมิ. 2561. “‘ปัญหาใหญ่กว่าการทุจริต คือการต่อต้านทุจริต’ นักวิชาการญี่ปุ่นชี้ ถูกใช้เป็นเครื่องมือทำลาย ปชต.ไทย.” มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 6 ตุลาคม 2561.https:// www.matichon.co.th/politics/news_1158457.
12. นวลน้อย ตรีรัตน์, 2557. อภิปรายเรื่อง “เศรษฐกิจการเมืองไทยภายใต้นโยบายประชานิยม.” ใน แสงสว่างกลางอุโมงค์: หลากหลายความคิดวิเคราะห์อนาคตสังคมการเมืองไทย โครงการสัมมนาระดมความคิดนักคิดนักวิชาการเพื่อวิเคราะห์อนาคตสังคมการเมืองไทย, มูลนิธิเอเชียและมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน, รวีวารีรีสอร์ท เชียงใหม่, 16-27 ตุลาคม 2556, 67-125. เชียงใหม่: โรงพิมพ์เกวลีพรินติ้ง.
13. นวลน้อย ตรีรัตน์ และ ภาคภูมิ วาณิชกะ. 2558. “เครือข่ายผู้บริหารระดับสูงผ่านเครือข่ายทางการศึกษาพิเศษ.” ใน สู่สังคมไทยเสมอหน้า, ผาสุก พงษ์ไพจิตร, บรรณาธิการ. 109-147. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
14. นันทพร วงษ์เชษฐา. 2554. “ความหมายทางการเมืองในคำปราศรัยของ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร: 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551-12 เมษายน พ.ศ. 2552.” วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
15. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2547. "วัฒนธรรมการอ่านกฎหมาย." ใน อ่านวัฒนธรรมการเมืองไทย, มุกหอม วงษ์เทศ, บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ: มติชน. 2547.
16. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2555. “ปรองดองโดยประเด็น.” มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 21 กันยายน .2558. http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1334585676.
17. นิธิ เอียวศรีวงศ์, 2554. “วัฒนธรรมทางการเมืองไทย” วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 12, 2 (24): 49-63.
18. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2561. “อีกครึ่งที่หายไปในพุทธไทย.” มติชนสุดสัปดาห์ 38 (1989): 30
19. บุญชู ณ ป้อมเพชร. 2558. “ความเข้าใจว่าด้วย ‘สิทธิชุมชน’ ของนักกฎหมายไทย.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 122-147.
20. ภัทรัตน์ พันธุ์ประสิทธิ์. 2556. “ความเปลี่ยนแปลงของชีวิตและความรู้สึกนึกคิดของผู้หญิงชั้นกลางระดับล่าง ตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 2530 ถึงปัจจุบัน” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
21. มูลนิธิเอเชีย. 2554. “ผลสำรวจชี้คนส่วนใหญ่ไม่ใส่ "เสื้อสี" แต่ "เหลือง-แดง" อาจถึง 10 ล้านคน อึ้ง ประชาชนไม่เชื่อใจ "สื่อ." มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 10 กันยายน 2558. http://www.matichon.co. th/news_detail.php?newsid=1301316008&grpid=01&catid=01.
22. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 114 ตอนที่ 55 ก. วันที่ 11 ตุลาคม 2540, หน้า 6-7.
23. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 47 ก. วันที่ 24 สิงหาคม 2550. หน้า 3.
24. วรรณวิภางค์ มานะโชติพงษ์ และ อภิชาต สถิตนิรามัย. 2560. "พื้นฐานทัศนคติและการให้คุณค่าทางสังคม วัฒนธรรม และการเมืองของคนกรุงเทพฯ." รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
25. วรเจตน์ ภาคีรัตน์. 2553. “หลักนิติรัฐและหลักนิติธรรม.” เข้าถึงเมื่อ 30 สิงหาคม 2558. http://www.pub-law.net/publaw/view.aspx?id=1431.
26. สายชล สัตยานุรักษ์. 2550. คึกฤทธิ์กับประดิษฐกรรม “ความเป็นไทย” เล่ม 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
27. สายชล สัตยานุรักษ์. 2557. 10 ปัญญาชนสยาม เล่ม 2 ปัญญาชนหลังการปฏิวัติ 2475. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเพ่นบุคส์.
28. สิริพรรณ นกสวน สวัสดี และคณะ. 2557. คำและแนวคิดในประชาธิปไตยสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: มูลนิธิฟรีดริคเอแบร์ท สำนักงานประเทศไทย.
29. อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. 2559. ลืมตาอ้าปาก จาก “ชาวนา” สู่ “ผู้ประกอบการ”. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
30. อนุชาติ พวงสำลี และกฤตยา อาชวนิจกุล, บรรณาธิการ. 2542. ขบวนการประชาสังคมไทย: ความเคลื่อนไหวภาคพลเมือง. นครปฐม : โครงการวิจัยและพัฒนาประชาสังคม.
31. อานันท์ ปันยารชุน. 2558. “สู่บริบทใหม่ของประเทศด้วยธรรมาภิบาลในระบอบประชาธิปไตย.” ไทยพับลิก้า, เข้าถึงเมื่อ 18 กันยายน 2558. http://thaipublica.org/2015/09/anan-17-9-2558/.
32. อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์. 2557. เครือข่ายอำนาจทักษิณ: โครงสร้าง บทบาท และพลวัต.” ใน สู่สังคมไทยเสมอหน้า, ผาสุก พงษ์ไพจิตร, บรรณาธิการ, 193-225. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
33. เอกพล เสียงดัง. 2552. “ผลสะเทือนจากการต่อสู้ของขบวนการคนจนและคนด้อยอำนาจในสังคมไทย ตั้งแต่ปี 2531-2549." ใน รวมบทความที่ได้รับรางวัลวนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ สำหรับวิทยานิพนธ์เพื่อคนจน, บุญเลิศ วิเศษปรีชา, บรรณาธิการ, 90-132. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
ภาษาอังกฤษ
34. Connors, Michael Kelly. 2003. Democracy and National Identity in Thailand. London: Routledge Curzon.
35. Yoshifumi, Tamada. 2008. Myths and Realities: The Democratization of Thai Politics. Kyoto: Kyoto University Press and Trans Pacific Press.
1. กมลวรรณ ชื่นชูใจ. (ม.ป.ป.) “มายาภาพของนิติธรรมในกฎหมาย.” มหาวิทยาลัยเที่ยงคืน, เข้าถึงเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2558. http://midnightuniv.org.
2. กฤษณ์พชร โสมณวัตร. 2555. “นิติสำนึกต่อ ‘โทษจำคุก’ ของพลเมืองผู้ดื้อแพ่งต่อกฎหมายประเด็น ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.” วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
3. กฤษณ์พชร โสมณวัตร. 2559. “ระบบกฎหมาย/ระบบตุลาการในยุคปฏิรูปกฎหมาย พ.ศ.2434-2454.” ใน มนุษยศาสตร์ที่แปรเปลี่ยนในโลกที่เปลี่ยนแปลง, อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์, บรรณาธิการ, 119-141. กรุงเทพฯ: ศยาม.
4. เกษียร เตชะพีระ. 2547. “คำนำเสนอ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ผู้เปิดปุ่มที่มองไม่เห็นกลางหลังคนไทย.” ใน อ่านวัฒนธรรมการเมืองไทย, นิธิ เอียวศรีวงศ์, (7)-(15). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
5. โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. 2540. “ประชาสังคม: มิติใหม่ของการเมืองสาธารณะ.” ใน ประชาสังคมกับการพัฒนาสุขภาพ, สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ, บรรณาธิการ, 36-107. กรุงเทพฯ: โครงการสำนักพิมพ์สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
6. ชัยอนันต์ สมุทวณิช. 2549. “วันรัฐประหารหรือวันเด็กกันแน่.” ผู้จัดการออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2558. http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=94900001119858.
7. ชัยอนันต์ สมุทวณิช. 2556. “วิจารณ์สถาบันไปทำไม.” ผู้จัการออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2558. http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9560000038876.
8. ดามร คำไตรย์. 2558. “กฎหมายปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกับข้อท้าทายที่เปลี่ยนไป.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 42-79.
9. ทศพล ทรรศนกุลพันธ์. 2558. “ผลสะเทือนของอินเทอร์เน็ตต่อปริมณฑลทางกฎหมาย.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 168-197.
10. ทศพล สมพงษ์. 2556. พัฒนาการและการพัฒนาประชาสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกล้า.
11. ทามาดะ โยชิฟูมิ. 2561. “‘ปัญหาใหญ่กว่าการทุจริต คือการต่อต้านทุจริต’ นักวิชาการญี่ปุ่นชี้ ถูกใช้เป็นเครื่องมือทำลาย ปชต.ไทย.” มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 6 ตุลาคม 2561.https:// www.matichon.co.th/politics/news_1158457.
12. นวลน้อย ตรีรัตน์, 2557. อภิปรายเรื่อง “เศรษฐกิจการเมืองไทยภายใต้นโยบายประชานิยม.” ใน แสงสว่างกลางอุโมงค์: หลากหลายความคิดวิเคราะห์อนาคตสังคมการเมืองไทย โครงการสัมมนาระดมความคิดนักคิดนักวิชาการเพื่อวิเคราะห์อนาคตสังคมการเมืองไทย, มูลนิธิเอเชียและมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน, รวีวารีรีสอร์ท เชียงใหม่, 16-27 ตุลาคม 2556, 67-125. เชียงใหม่: โรงพิมพ์เกวลีพรินติ้ง.
13. นวลน้อย ตรีรัตน์ และ ภาคภูมิ วาณิชกะ. 2558. “เครือข่ายผู้บริหารระดับสูงผ่านเครือข่ายทางการศึกษาพิเศษ.” ใน สู่สังคมไทยเสมอหน้า, ผาสุก พงษ์ไพจิตร, บรรณาธิการ. 109-147. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
14. นันทพร วงษ์เชษฐา. 2554. “ความหมายทางการเมืองในคำปราศรัยของ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร: 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551-12 เมษายน พ.ศ. 2552.” วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
15. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2547. "วัฒนธรรมการอ่านกฎหมาย." ใน อ่านวัฒนธรรมการเมืองไทย, มุกหอม วงษ์เทศ, บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ: มติชน. 2547.
16. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2555. “ปรองดองโดยประเด็น.” มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 21 กันยายน .2558. http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1334585676.
17. นิธิ เอียวศรีวงศ์, 2554. “วัฒนธรรมทางการเมืองไทย” วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 12, 2 (24): 49-63.
18. นิธิ เอียวศรีวงศ์. 2561. “อีกครึ่งที่หายไปในพุทธไทย.” มติชนสุดสัปดาห์ 38 (1989): 30
19. บุญชู ณ ป้อมเพชร. 2558. “ความเข้าใจว่าด้วย ‘สิทธิชุมชน’ ของนักกฎหมายไทย.” วารสารนิติสังคมศาสตร์ 8 (1): 122-147.
20. ภัทรัตน์ พันธุ์ประสิทธิ์. 2556. “ความเปลี่ยนแปลงของชีวิตและความรู้สึกนึกคิดของผู้หญิงชั้นกลางระดับล่าง ตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 2530 ถึงปัจจุบัน” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
21. มูลนิธิเอเชีย. 2554. “ผลสำรวจชี้คนส่วนใหญ่ไม่ใส่ "เสื้อสี" แต่ "เหลือง-แดง" อาจถึง 10 ล้านคน อึ้ง ประชาชนไม่เชื่อใจ "สื่อ." มติชนออนไลน์, เข้าถึงเมื่อ 10 กันยายน 2558. http://www.matichon.co. th/news_detail.php?newsid=1301316008&grpid=01&catid=01.
22. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 114 ตอนที่ 55 ก. วันที่ 11 ตุลาคม 2540, หน้า 6-7.
23. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 47 ก. วันที่ 24 สิงหาคม 2550. หน้า 3.
24. วรรณวิภางค์ มานะโชติพงษ์ และ อภิชาต สถิตนิรามัย. 2560. "พื้นฐานทัศนคติและการให้คุณค่าทางสังคม วัฒนธรรม และการเมืองของคนกรุงเทพฯ." รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
25. วรเจตน์ ภาคีรัตน์. 2553. “หลักนิติรัฐและหลักนิติธรรม.” เข้าถึงเมื่อ 30 สิงหาคม 2558. http://www.pub-law.net/publaw/view.aspx?id=1431.
26. สายชล สัตยานุรักษ์. 2550. คึกฤทธิ์กับประดิษฐกรรม “ความเป็นไทย” เล่ม 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
27. สายชล สัตยานุรักษ์. 2557. 10 ปัญญาชนสยาม เล่ม 2 ปัญญาชนหลังการปฏิวัติ 2475. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเพ่นบุคส์.
28. สิริพรรณ นกสวน สวัสดี และคณะ. 2557. คำและแนวคิดในประชาธิปไตยสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: มูลนิธิฟรีดริคเอแบร์ท สำนักงานประเทศไทย.
29. อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. 2559. ลืมตาอ้าปาก จาก “ชาวนา” สู่ “ผู้ประกอบการ”. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
30. อนุชาติ พวงสำลี และกฤตยา อาชวนิจกุล, บรรณาธิการ. 2542. ขบวนการประชาสังคมไทย: ความเคลื่อนไหวภาคพลเมือง. นครปฐม : โครงการวิจัยและพัฒนาประชาสังคม.
31. อานันท์ ปันยารชุน. 2558. “สู่บริบทใหม่ของประเทศด้วยธรรมาภิบาลในระบอบประชาธิปไตย.” ไทยพับลิก้า, เข้าถึงเมื่อ 18 กันยายน 2558. http://thaipublica.org/2015/09/anan-17-9-2558/.
32. อุกฤษฏ์ ปัทมานันท์. 2557. เครือข่ายอำนาจทักษิณ: โครงสร้าง บทบาท และพลวัต.” ใน สู่สังคมไทยเสมอหน้า, ผาสุก พงษ์ไพจิตร, บรรณาธิการ, 193-225. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
33. เอกพล เสียงดัง. 2552. “ผลสะเทือนจากการต่อสู้ของขบวนการคนจนและคนด้อยอำนาจในสังคมไทย ตั้งแต่ปี 2531-2549." ใน รวมบทความที่ได้รับรางวัลวนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ สำหรับวิทยานิพนธ์เพื่อคนจน, บุญเลิศ วิเศษปรีชา, บรรณาธิการ, 90-132. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
ภาษาอังกฤษ
34. Connors, Michael Kelly. 2003. Democracy and National Identity in Thailand. London: Routledge Curzon.
35. Yoshifumi, Tamada. 2008. Myths and Realities: The Democratization of Thai Politics. Kyoto: Kyoto University Press and Trans Pacific Press.