ศึกษาการปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสอง ของอำเภอแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา

ผู้แต่ง

  • พูนศักดิ์ กมล สาขาวิชาพระพุทธศาสนา วิทยาลัยสงฆ์ชัยภูมิ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระครูศรีธรรมประยุต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา วิทยาลัยสงฆ์ชัยภูมิ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • กาญจนพงศ์ สุวรรณ สาขาวิชาพระพุทธศาสนา วิทยาลัยสงฆ์ชัยภูมิ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การปรับตัว, การประกอบพิธี, หลักฮีตสิบสอง

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้ศึกษาการปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา โดยมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาหลักการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสอง (2) เพื่อศึกษาการปรับตัวในการประกอบพิธีตามฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา (3) เพื่อเสนอการปรับตัวในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองในสังคมปัจจุบัน ด้วยการสัมภาษณ์เจาะลึก จากกลุ่มประชาชนอำเภอแก้งสนามนาง จำนวน 10 คน ผู้ทรงคุณวุฒิ อำเภอแก้งสนามนาง จำนวน 10 รูป/คน โดยใช้วิธีการเจาะจงตามประเด็นที่ต้องการศึกษาวิจัย จำนวน 20 คน

          จากการศึกษาพบว่า การปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง ด้านการปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญ พบว่า ในเรื่องของการทำบุญตามประเพณีหลักปฏิบัติประจำเดือน คนในชุมชนมีความตื่นตัวในการปรับรูปแบบของการทำบุญเป็นอย่างดี เพราะเหตุปัจจัยมาจากการเปลี่ยนแปลงด้านของสมัยนิยม และโรคระบาด ด้วยเหตุนั้นการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง จึงต้องมีการปรับรูปแบบในการประกอบพิธี

          การปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา พบว่า สภาพการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองที่มีมาแต่เดิมก็ยังคงเป็นการประกอบพิธีตามแบบเดิม แต่จะมีเพิ่มเติม คือ รูปแบบของการทำบุญในแต่ละเดือน ที่จะเน้นการประกอบให้ได้ประโยชน์มาก และสะดวก ประหยัด พิธีกรรมถูกต้องตามหลักฮีตสิบสอง

          ดังนั้นการนำเสนอเกี่ยวกับการปรับตัวของชุมชนในการประกอบพิธีทำบุญตามหลักฮีตสิบสองของอำเภอแก้งสนามนาง จะต้องมีรูปแบบที่ทันสมัย และสร้างความเข้าใจให้กับเยาวชนเป็นอย่างดีด้วย จึงจะเป็นรูปแบบที่ดีและเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ดีและถูกต้อง ที่สำคัญชุมชนที่อยู่ร่วมกันมีความเห็นในเรื่องการปรับเปลี่ยนพิธีการทำบุญเป็นอย่างดี

References

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม. (2541). ประชาสังคม : ทรรศนะนักคิดในสังคมไทย, สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน.

สัญญา สัญญาวิวัฒน์. (2540). ทฤษฎีและกลยุทธ์การพัฒนาสังคม. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระมหาอภิสิทธิ์ วุฑฺฒิสฺสโร (เจริญราช), พระครูสุธีคัมภีรญาณ, โสวิทย์ บำรุงภักดิ์, เกียรติศักดิ์ บังเพลิง. (2021). การศึกษาวิเคราะห์คติความเชื่อในบุญพิธีของชาวอีสานที่สอดคล้องกับคัมภีร์อรรถคาถาธรรมบท. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 8(1).

พระมหาประทีป อภิวฑฺฒโน. (2564). การศึกษาวิเคราะห์ภาพสะท้อนทางสังคมในคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถาที่มีผลกระทบต่อวิถีชีวิตชาวอีสาน,วารสารปัญญาปณิธาน, 6(2).

อภิศักดิ์โสมอินทร์. (2524). http://ejournals.swu.ac.th/index.php/jica/article/viewFile/3238/4556 วารสารสถาบันวัฒนธรรมศิลปะมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

เผยแพร่แล้ว

30-12-2023