รูปแบบการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลาง บริษัทการบินไทย จำกัด (มหาชน)

บทคัดย่อ

                งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ  (1) ศึกษาสภาพการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลางฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นบริษัท การบินไทยฯ (2) สร้างรูปแบบการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลางฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นบริษัท การบินไทยฯ และ (3) ประเมินรูปแบบการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลางฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นบริษัท การบินไทยฯ กลุ่มตัวอย่างและผู้ให้ข้อมูลหลักในการศึกษา คือ 1) พนักงานฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นที่ปฏิบัติหน้าที่สนามบินสุวรรณภูมิ เพื่อสำรวจสภาพการคิดเชิงกลยุทธ์ จำนวน 300 คน 2) ผู้บริหารองค์กรในระดับต่างๆ เพื่อตอบแบบสัมภาษณ์ จำนวน 17 คน และ 3) นักวิชาการ และผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 5 คนประเมินความเป็นไปได้และความเหมาะสมของร่างรูปแบบ เพื่อนำไปทดลองใช้รูปแบบการคิดเชิงกลยุทธ์กับผู้บริหารระดับกลาง จำนวน 25 คน โดยการวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงอนุมาน ผลการศึกษาพบว่า

                    1.สภาพการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลางฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้น บริษัท การบินไทยฯ พบว่า การคิดเชิงกลยุทธ์ในปัจจุบัน ของผู้บริหารระดับกลาง มีองค์ประกอบหลัก 6 ด้าน คือ 1) ด้านมีความยืดหยุ่นด้วยการคิดนอกกรอบเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง 2) ด้านการคิดอย่างเป็นกระบวนการด้วยการคิดเชิงระบบ 3) ด้านการคิดวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกด้วยการคิดวิเคราะห์ 4) ด้านการคาดการณ์อนาคต 5) ด้านการวางแผนอย่างเป็นขั้นตอนด้วยหลักการวางแผนกลยุทธ์ และ 6) ด้านการกำหนดทิศทางเชิงกลยุทธ์

                    2.รูปแบบการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลางฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นที่ บริษัท การบินไทยฯ พบว่า ประกอบไปด้วย 3 ส่วน คือ 1) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ ได้แก่ การยกระดับความสามารถของผู้บริหารระดับกลางให้มีการคิดอย่างเป็นระบบ การนำไปปรับประยุกต์ใช้กับการปฏิบัติงานจริง การนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลาง และการเพิ่มศักยภาพและการเตรียมความพร้อมเพื่อเป็นการสืบทอดตำแหน่ง  2) โครงสร้างเนื้อหา ได้แก่ ด้านการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก ด้านกลยุทธ์ในการพัฒนา ด้านการเตรียมการก่อนลงมือปฏิบัติ และด้านการนำผลที่ไปปฏิบัติมาประเมิน และ 3) กระบวนการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ ได้แก่ การพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ตามแนวคิด ADDIE Model ซึ่งประกอบด้วย การวิเคราะห์ความต้องการ การออกแบบกิจกรรมในการพัฒนา การปรับปรุงวิธีการพัฒนา การดำเนินการพัฒนา และการประเมินผลโดยในการวิจัยครั้งนี้ พบว่า การพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ด้วยการอบรมเชิงปฏิบัติการ เป็นกระบวนการพัฒนาแบบผสมผสานที่ประกอบด้วย 3 รูปแบบ คือ การพัฒนาโดยการฝึกอบรม โดยผู้อื่น และโดยการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ ซึ่งประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นตอนการเสริมสร้าง 2) ขั้นตอนการแบ่งปัน 3) ขั้นตอนการสนับสนุน หรือเรียกรูปแบบนี้ว่า " ESR MODEL "

1. ผลการประเมินรูปแบบการพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ พบว่า ส่วนที่ 1 รูปแบบการพัฒนาทั้ง 3 ด้าน

ได้แก่ ด้านวัตถุประสงค์ของรูปแบบ ด้านโครงสร้างเนื้อหาในการพัฒนา และด้านกระบวนการในการพัฒนามีความเหมาะสม มีความเป็นไปได้อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนที่ 2 การพัฒนาการคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระดับกลาง ฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นบริษัท การบินไทยฯ ด้วยการนำรูปแบบไปทดลองใช้ พบว่าหลังการอบรมสิ้นสุดสูงกว่าก่อนการเข้ารับการฝึกอบรมในภาพรวมและทุกด้าน นั่นคือ ผู้บริหารระดับกลาง ฝ่ายบริการลูกค้าภาคพื้นบริษัท การบินไทยฯ ได้รับการพัฒนาความคิดเชิงกลยุทธ์ ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ (1) วิเคราะห์สภาพแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก (2) การกำหนดกลยุทธ์  (3) การเตรียมการก่อนลงมือปฏิบัติ (4) การนำผลที่ปฏิบัติมาประเมินแสดงถึงว่ามีการพัฒนาที่เปลี่ยนไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ ส่วนที่ 3  ผู้เข้าร่วมอบรมมีความพึงพอใจต่อการใช้รูปแบบ ในภาพรวมอยู่ระดับมากที่สุด