ขอบเขตและสภาพบังคับทางกฎหมายในกรณีที่เจ้าพนักงานตำรวจใช้กำลังจับเกินความเหมาะสม

Main Article Content

ณัฐวรรณ สิตวรเวศย์

บทคัดย่อ

การจับเป็นการที่รัฐให้อำนาจแก่เจ้าพนักงานตำรวจในการจำกัดเสรีภาพของบุคคลโดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อนำตัวบุคคลผู้กระทำความผิดมาดำเนินคดีอาญาอันจะนำไปสู่การลงโทษตามกฎหมายซึ่งมีขั้นตอนและวิธีการตามที่กำหนดไว้ในกฎหมาย การใช้กำลังอาจมีความจำเป็นต่อเจ้าพนักงานตำรวจในการปฏิบัติหน้าที่จับกุมเนื่องจากในบางสถานการณ์ผู้กระทำความผิด
ไม่ยินยอมให้จับกุมแต่โดยดีอาจมีการหลบหนีหรือต่อสู้ขัดขวางเจ้าพนักงานตำรวจทำให้ไม่สามารถจับกุมตัวผู้กระทำความผิดมาดำเนินคดีได้ หรือยิ่งกว่านั้นการต่อสู้ขัดขวางดังกล่าวอาจทำให้เจ้าพนักงานตำรวจได้รับอันตรายแก่กายหรือชีวิตอีกด้วย ซึ่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 83 วรรคสาม ได้ให้อำนาจแก่เจ้าพนักงานตำรวจที่อาจจะใช้วิธีหรือการป้องกันซึ่งรวมถึงการใช้กำลังเพื่อให้การปฏิบัติหน้าที่ในการจับกุมเป็นผลสำเร็จ อย่างไรก็ตาม การใช้กำลังจับนี้กฎหมายกำหนดเพียงว่า “เหมาะสมกับพฤติการณ์” อันเป็นกรณีที่กฎหมายให้อำนาจเจ้าพนักงานใช้ดุลพินิจพิจารณาตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้น แต่ขอบเขตของความเหมาะสมยังไม่ปรากฎชัดเจนเพียงพอ การใช้กำลังจับของเจ้าพนักงานตำรวจอันอาจนำไปสู่การละเมิดสิทธิและเสรีภาพของผู้ถูกจับเกินสมควรและอาจทำให้เจ้าพนักงานตำรวจมีความรับผิดทางกฎหมาย

Article Details

ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

1. กิตติพงษ์ กิตยารักษ์ และคณะ. มาตรฐานองค์การสหประชาชาติว่าด้วยกระบวนการยุติธรรมทางอาญา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เดือนตุลา, 2553.
2. หยุด แสงอุทัย, กฎหมายอาญา ภาค 2-3. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2542.
3. สิริลักษณ์ นุรักษ์. ขอบเขตของภยันตรายที่จะนำไปสู่การใช้กำลังรุนแรงถึงตาย: ศึกษาเฉพาะคดีวิสามัญฆาตกรรม. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2541.
4. สำนักงานตำรวจแห่งชาติ, “คู่มือการปฏิบัติมาตรฐานสำหรับเจ้าหน้าที่ตำรวจสายตรวจและเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้ประสบเหตุ,(2559).” http://thaicrimes.org.
5.Carl B Klockars. A Theory of excessive force and its control, ed. And Justice for all: understanding and controlling police abuse of force, Washington, D.C: Police Excessive Research Forum, 1995.
6. Herbert L Packer. The limits of the criminal sanction. Stanford Calif.: Stanford University Press, 1968.
7. Tasmania law reform institute, Consolidation of arrest laws in Tasmania.” Final report NO.15, May 2011.
8. National Institute of Justice, “The Use-of-Force Continuum.” https://www.nij.gov/topics/law-enforcement/officer-safety/use-of-force/pages/continuum.aspx, November 8, 2018.