ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับความเป็นนิติบุคคลของจังหวัด

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาปัญหาทางกฎหมายของความเป็นนิติบุคคลของจังหวัดผ่านการศึกษาข้อความคิดว่าด้วยความเป็นนิติบุคคลของรัฐ นิติบุคคลมหาชนในการบริหารราชการแผ่นดินในระบบกฎหมาย พัฒนาการทางกฎหมายความเป็นนิติบุคคลของจังหวัด โดยวิธีวิจัยจากหนังสือ เอกสาร วิทยานิพนธ์ทั้งของไทยและต่างประเทศเพื่อให้ทราบเหตุแห่งการให้สถานะทางกฎหมายแก่จังหวัดว่ามีความสัมพันธ์และส่งผลอย่างไรต่อระบบการบริหารราชการของจังหวัด ซึ่งจากการศึกษาพบว่าไม่มีความสัมพันธ์และไม่ก่อให้เกิดอำนาจหน้าที่ บุคลากรและงบประมาณแก่จังหวัดแยกอิสระจากส่วนกลางแต่อย่างใด การให้สถานะสืบเนื่องจากปฐมเหตุที่รัฐไทยไม่เป็นนิติบุคคลมหาชนในระบบกฎหมายภายในทำให้ผู้ทรงสิทธิและหน้าที่ในทางกฎหมายถูกยึดโยงกับองค์กรของรัฐ ส่วนประสิทธิภาพการบริหารเกิดจากผลของรัฐธรรมนูญที่ผลักดันให้เกิดระบบการบริหารราชการจังหวัดแบบบูรณาการ จังหวัดสามารถจัดทำคำของบประมาณได้เองและการตรากฎหมายเพิ่มอำนาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัด อย่างไรก็ตาม ในทางข้อเท็จจริงพบว่า จังหวัดไม่อาจเป็นเจ้าภาพในพื้นที่ได้อย่างแท้จริงด้วยติดปัญหาความเป็นนิติบุคคลส่งผลให้เกิดปัญหาทางกฎหมายด้านการบริหารจัดการที่ส่วนกลางสงวนอำนาจไม่มอบอำนาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดและการตั้งหน่วยงานส่วนกลางในภูมิภาคจำนวนมากส่งผลต่อเอกภาพการบริหารราชการของจังหวัด ปัญหาระบบบริหารงานบุคคล ระบบงบประมาณที่ขาดเอกภาพและความทับซ้อนระหว่างส่วนกลาง ส่วนภูมิภาคและส่วนท้องถิ่น จึงมีข้อเสนอแนะให้รับรองสถานะความเป็นนิติบุคคลมหาชนของรัฐในระบบกฎหมายภายใน ยกเลิกความเป็นนิติบุคคลของจังหวัดโดยยกเลิกบทบัญญัติที่รับรองสถานะของจังหวัด เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารราชการโดยบัญญัติกฎหมายให้ผู้ว่าราชการจังหวัดมีอำนาจเบ็ดเสร็จในพื้นที่ ยึดหลักการมอบอำนาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นหลัก การจำกัดอำนาจเป็นข้อยกเว้น ทบทวน/ปรับเปลี่ยนโครงสร้างหน่วยงานส่วนกลางในภูมิภาคให้เป็นราชการบริหารส่วนภูมิภาคหรือถ่ายโอนให้ส่วนท้องถิ่นและจัดแบ่งเขตพื้นที่ให้สอดคล้องกับเขตพื้นที่กลุ่มจังหวัดแบบบูรณาการและภาค กำหนดหลักเกณฑ์การกำกับดูแลในเรื่องอำนาจหน้าที่ระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้ชัดเจน อันจะทำให้จังหวัดมีสถานะที่ถูกต้องตามหลักกฎหมายปกครอง สามารถบริหารงานและบูรณาการทุกภาคส่วนได้อย่างมีประสิทธิภาพเกิดการบริหารงานฐานจังหวัดสามารถเชื่อมโยงนโยบายของรัฐบาลและตอบสนองความต้องการของประชาชนผ่านท้องที่และท้องถิ่นได้อย่างแท้จริง

คำสำคัญ: นิติบุคคล, จังหวัดแบบบูรณาการ, การมอบอำนาจ