ศึกษาเปรียบเทียบแนวทางการกำหนดค่าเสียหายต่อทรัพยากรป่าไม้ตามกฎหมายว่าด้วยอุทยานแห่งชาติของไทยและสหรัฐอเมริกา
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความเสียหายที่เกิดขึ้นกับทรัพยากรป่าไม้นี้มีสาเหตุมาจากหลายประการ อาทิ การบุกรุกตัด การทำลายการแผ้วถางป่าไฟป่าเพื่อการนำทรัพยากรป่าไม้ไปใช้เป็นวัตถุดิบหรือเข้าครอบครองพื้นที่ป่าไม้โดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย บทความนี้ใช้วิธีการวิจัยโดยการเปรียบเทียบกฎหมายเรื่องการกำหนดค่าเสียหายต่อทรัพยากรป่าไม้ตามหลักความรับผิดทางแพ่งภายใต้กฎหมายว่าด้วยอุทยานทั้งกฎหมายของไทยและสหรัฐอเมริกาให้บุคคลต้องชดใช้ค่าเสียหายเพื่อชดเชยความสูญเสีย อย่างไรก็ตาม ความเสียหายต่อทรัพยากรป่าไม้ไม่สามารถนำราคาตลาดมาใช้กำหนดเป็นค่าเสียหายได้ครอบคลุม จากการศึกษาพบว่าในหลายประเทศกำหนดค่าเสียหายจากมูลค่าทางเศรษฐศาสตร์ และค่าใช้จ่ายที่ใช้ในการดำเนินการของภาครัฐ เช่น ค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้ซึ่งคิดจากสิ่งที่ภาครัฐได้จ่ายไปในการทำให้ทรัพยากรป่าไม้กลับสู่สภาพเดิมก่อนมีความเสียหายเกิดขึ้น ค่าใช้จ่ายในการประเมินความเสียหาย หรือค่าใช้จ่ายในการดำเนินการเพื่อให้ได้รับค่าสินไหมทดแทน ซึ่งจากการศึกษากฎหมายของไทยพบว่า ไม่มีการกำหนดนิยามความหมายของทรัพยากรธรรมชาติ กฎหมายบางฉบับไม่มีการให้อำนาจฝ่ายปกครองออกหลักเกณฑ์กำหนดแนวทางคำนวณค่าเสียหายไว้ รวมถึงไม่มีการกำหนดค่าเสียหายอันเกิดจากค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกับการดำเนินการของภาครัฐไว้ ดังนั้น จึงควรแก้ไขเพิ่มเติมนิยามความหมายของทรัพยากรธรรมชาติใช้ชัดเจน ประการที่สอง แก้ไขกฎหมายให้มูลค่าของทรัพยากรธรรมชาติชัดเจนถึงมูลค่าทางตรงและทางอ้อมของทรัพยากรป่าไม้ด้วยและพัฒนาระบบฐานข้อมูลทรัพยากรป่าไม้ให้หน่วยงานใช้เทียบสภาพก่อนและหลังมีความเสียหายเกิดขึ้นได้
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารบัณฑิตศึกษานิติศาสตร์เป็นวรรณกรรมของผู้เขียนโดยเฉพาะคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
เอกสารอ้างอิง
PARK SYSTEM RESOURCE PROTECTION - 16 U.S.C. § 19jj (2012)
U.S. Code § 1431-1444 (2012)
U.S. Code § 100721
U.S. Code § 100722
U.S. Code § 100723
พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562
ประกาศกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช เรื่องการกำหนดมูลค่าของทรัพยากรธรรมชาติในเขตอุยานแห่งชาติ วนอุทยาน สวนพฤกษศาสตร์ และสวนรุกขชาติ พ.ศ. 2564
หนังสือ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ที่ ทส 0911.2/2181 ลงวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2547 เรื่อง แบบจำลองสำหรับการประเมินค่าเสียหายทางสิ่งแวดล้อมบางประการหลังจากการทำลายป่าไม้.
คำสั่งศาลปกครองสูงสุด คำร้องที่ คส. 20/2555 คำสั่งที่ คส. 14/2558
พงศ์ศักดิ์ วิทวัสชุติกุล และวารินทร์ จิระสุขทวีกุล, แบบจำลองสำหรับประเมินค่าเสียหายทางสิ่งแวดล้อมบางประการหลังการทำลายป่าไม้, ส่วนวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมป่าไม้ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้
สำนักอนุรักษ์และจัดการต้นนำ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พีช, ‘คู่มือการปลูกป่าเลียนแบบธรรมชาติ’, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พีช 2563, < http://portal.dnp.go.th/Content/Watershed?contentId=22087 > สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2565.
ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์, เศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ, (กรุงเทพมหานคร, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2542).
มิ่งสรรพ ขาวสอาด และ กอบกุล รายะนาคร, เครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์เพื่อการจัดการสิ่งแวดล้อม, (สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ตุลาคม 2552).
ทิพย์ชนก รัตโนสก, ในหลวง: ดวงประทีปแห่งการฟื้นฟูระบบนิเวศ, (มปพ., นิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2549).
พงษ์ศักดิ์ วิทวัสชุติกุล และคณะ, การประเมินมูลค่าระบบนิเวศ, สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) (ครั้งที่ 2, 2561)
สันติ สุขสอาด, การประเมินค่าป่าไม้ Forest Valuation, วนศาสตร์ มหาวิทยานลัยเกษตรศาสตร์
(กรุงเทพฯ พศจิกายน 2546).
อำนาจ วงศ์บัณฑิต, กฎหมายสิ่งแวดล้อม, (พิมพ์ครั้งที่ 4,วิญญูชน ,2562).
National Park Service, Damage Assessment and Restoration Handbook <https://www.nps.gov/policy/DOrders/DO-14Handbook.pdf> accessed 12 March 2022.
U.S. Department of Interior, ‘Honoring the Trust Restoring Damaged Park Resources’ The National Park Service Environmental Response Damage Assessment and Restoration Program Progress Report 2005
< http://npshistory.com/publications/honoring-the-trust.pdf>, accessed 11 February 2022 8.
U.S. Department of InteriorI, ‘BLM Natural Resource Damage Assessment and Restoration Handbook’ <https://www.doi.gov/sites/doi.gov/files/migrated/restoration/library/upload/BLM_Handbook.pdf> accessed 24 February 2022, 57.
National Park Service, Damage Assessment and Restoration Handbook <https://www.nps.gov/policy/DOrders/DO-14Handbook.pdf> accessed 12 March 2022, 4.
ธรรมนิตย์ สุมันตกุล, ‘กฎกมายกับเศรษฐศาสตร์ กฎหมายว่าด้วยทรัพย์ กฎหมายสัญญา กฎหมายละเมิดและกฎหมายสิ่งแวดล้อม’(มิถุนายน 2558) < https://www.krisdika.go.th/data/activity/act263.pdf> สืบค้นเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2565, 50.
ธรรมนิตย์ สุมันตรา, การจัดการทรัพยากรร่วมกัน <https://www.krisdika.go.th/data/activity/act356.pdf> สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2565.
Hotelling 1947 อ้างใน อดิศร์ อิศรางกูร ณ อยุธยา, การประเมินมูลค่าสิงแวดล้อม: คืออะไร ทําอย่างไร และทําเพือใคร. (กรุงเทพมหานคร, คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, 2542) < http://library1.nida.ac.th/res1/research25-1/11030.pdf > สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2565.
คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, Economic Value of Environment (มูลค่าทางเศรฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม) < http://hsmi.psu.ac.th/hiarc/wp-content/uploads/2020/11/mod_3_2_1.pdf > สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2564.
Karen Bradshaw, ‘Settling for Natural resource damages’ (2016) Harvard Environmental law Review Vol.40 < https://harvardelr.com/wp-content/uploads/sites/12/2015/11/Bradshaw-40-HELR-211.pdf > accessed 16 March 2022.
RICHARD T CARSON, ROBERT C METCHELL, MICHAEL HANEMANN and others, ‘Contingent Valuation and Lost Passive Use: Damage from the Exxon Valdez Oil Spill’ (2003) Kluwer Academic Publishers, Environmental and Resource Economic s 25: 257-286 <https://gspp.berkeley.edu/assets/uploads/research/pdf/Exxon_Valdez_Oil_Spill.pdf> accessed 10 March 2022.
วินัย เรืองศรี, การประเมินมูลค่าสิ่งแวดล้อม : ประสบการณ์จากศาลยุติธรรมสหรัฐอเมริกา,” เอกสารประกอบการสัมมนทางวิชาการเรื่องแนวทางใหม่ในการพัฒนากระบวนการยุติธรรมด้านสิ่งแวดล้อม, สถาบันวิจัยรพีพัฒนศักดิ์และสถาบันพัฒนาข้าราชการฝ่ายตุลาการ สำนักงานศาลยุติธรรม (2556)
สำเริง ปานอุทัยและคณะ, ‘ศักยภาพของป่าอนุรักษ์และป่าเศรษฐกิจในการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์’, (2555), เอกสารสัมมนานิเวศวิทยาป่าไม้. การประชุมสัมมนานิเวศวิทยาป่าไม้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะวนศาสตร์ ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้;มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สถาบันวิทยาการขั้นสูงแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศูนย์วิทยาการขั้นสูงด้านทรัพยากรธรรมชาติเขตร้อน, 117 – 124.
--, การวิเคราะห์กระบวนทัศน์ด้านสังคม<http://dspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/6446/9/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%204.pdf> สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2565.
ประชาไท, นักวิจัยรับ ‘แบบจำลอง’ คดีโลกร้อนต้องปรับ ส่วนชาวบ้านชวน กสม.ร่วมฟ้องกลับ ‘ป่าไม้-อุทยานฯ’ <https://prachatai.com/journal/2012/02/39445> สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2565
ราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. 2554 <https://dictionary.orst.go.th/> สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2565
TIIS, ‘การทบทวนบริการของระบนิเวศ (Ecosystem Service Review: ESR)’ < https://www.nstda-tiis.or.th/methodology_developm/esr/> สืบค้นเมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2565
MGA online, ‘เครือข่าย 3 ภาคฟ้องศาลปกครอง เพิกถอนแบบจำลองค่าเสียหายโลกร้อน’
<https://mgronline.com/politics/detail/9550000065327> สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2565
Richard J.Larrabee and Wrangell-St.Elias, ‘16 USC 19jj Quite possibly the most powerful act know to the Park Service,’ <http://npshistory.com/publications/eq/16-usc-19jj.pdf> accessed 30 June 2022
OECD, ‘NATURAL RESOURCES’, <https://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=1740> accessed 30 May 2022.