มาตรการกำกับดูแลธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นผ่านแพลตฟอร์มดิจิทัล : ศึกษากรณีการปล่อยเช่าห้องชุดในอาคารชุด

Abstract

การกำกับดูแลธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นกรณีการปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดแบบรายวันหรือแบบรายสัปดาห์ โดยมีลักษณะการให้บริการใกล้เคียงกับการประกอบกิจการโรงแรมซึ่งภาครัฐควบคุมมาตรฐานการให้บริการผ่านใบอนุญาตประกอบกิจการโรงแรมภายใต้พระราชบัญญัติโรงแรม พ.ศ. 2547 ในขณะที่ผู้ประกอบการภาคเอกชนนำห้องชุดในอาคารชุดปล่อยให้เช่าแบบรายวันหรือแบบรายสัปดาห์มีวัตถุประสงค์ในการแบ่งปันห้องชุดในอาคารชุดเพื่อหารายได้เสริมตามแนวคิดเศรษฐกิจแบ่งปัน (sharing economy) ซึ่งให้เป็นไปตามบทบัญญัติของพระราชบัญญัติอาคารชุด พ.ศ. 2522 จากกรณีคดีดำเลขที่ 50/2561 คดีแดง 59/2561 ศาลจังหวัดหัวหิน และคดีดำ เลขที่ 277/256 และคดีดำแดง เลขที่ 900/2561 ศาลจังหวัดเพชรบุรี การที่ภาครัฐได้นำหลักการอนุญาตประกอบกิจการโรงแรมมากำกับดูแลการประกอบกิจการธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นกรณีการปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดตามพระราชบัญญัติโรงแรม พ.ศ. 2547 อันไม่สอดรับและเหมาะสมสำหรับธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นประเภทนี้ซึ่งกำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดดเข้าสู่เศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลของประเทศไทยในปัจจุบัน เป็นการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชนอย่างเกินสมควรแก่เหตุในการประกอบอาชีพหรือประกอบกิจการตามที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ได้ให้การรับรองและคุ้มครองไว้ส่งผลให้เกิดปัญหาต่อผู้ประกอบการภาคเอกชนที่ปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุด

บทความนี้มุ่งศึกษาเปรียบเทียบมาตรการกำกับดูแลการปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดของธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นทั้งประเทศไทยและต่างประเทศ ได้แก่ กรณีประเทศญี่ปุ่นและกรณีเมืองซานฟรานซิสโกของประเทศสหรัฐอเมริกา โดยวิเคราะห์ในประเด็นข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องและมีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับมาตรการกำกับดูแลการปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดของประเทศไทยให้มีประสิทธิภาพและเกิดความเหมาะสม ผลการศึกษาพบว่ากฎหมายที่เกี่ยวข้องไม่มีความเหมาะสมและไม่สอดรับกับลักษณะการให้บริการของธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นกรณีการปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดแต่อย่างใด จึงทำให้รัฐต้องมีการกำกับดูแลธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นประเภทดังกล่าวผ่านใบอนุญาตประกอบกิจการโรงแรมอันเป็นการจำกัดสิทธิและเสรีภาพการประกอบอาชีพของประชาชนมากเกินสมควรแก่เหตุ จนนำไปสู่เกิดการลักลอบปล่อยให้เช่าห้องชุดในอาคารชุดผิดกฎหมายและขาดการรับรองมาตรฐานการให้บริการธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นกรณีปล่อยเช่าห้องชุดในอาคารชุด รวมถึงมาตรฐานความมั่นคงและความปลอดภัยของผู้ใช้บริการ อีกทั้งรัฐไม่สามารถจัดเก็บข้อมูลของผู้ประกอบการภาคเอกชนและผู้ใช้บริการได้ ตลอดจนไม่สามารถจัดเก็บค่าธรรมเนียมในการประกอบกิจการเข้าสู่รายได้รัฐด้วยเช่นกัน ดังนั้น รัฐควรปล่อยให้ประชาชนใช้เสรีภาพในการประกอบอาชีพโดยนำห้องชุดในอาคารชุดซึ่งเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเองปล่อยให้เช่า โดยรัฐควรกำหนดมาตรการกำกับดูแลที่เหมาะสมในธุรกิจที่พักอาศัยท้องถิ่นประเภทดังกล่าว เพื่อผู้ประกอบการภาคเอกชนปฏิบัติตามกฎหมายและมาตรการกำกับดูแลที่ได้กำหนดไว้ โดยมีวัตถุประสงค์ต้องการให้เกิดความมั่นใจและความปลอดภัยในร่างกาย ชีวิต และทรัพย์สินของผู้ใช้บริการ