มาตรการทางกฎหมายจัดซื้อจัดจ้างเพื่อส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้า ในองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
การศึกษาฉบับนี้วิเคราะห์กฎหมายและนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดจ้างรถโดยสารสาธารณะ
ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย โดยเปรียบเทียบกับต่างประเทศ เช่น สหภาพยุโรปและประเทศญี่ปุ่น พบว่าประเทศไทยยังมีช่องว่างในการบังคับใช้กฎหมายและนโยบายที่ส่งเสริมการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง
ภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายและสร้างแรงขับเคลื่อนให้ภาคเอกชนปรับตัวเพื่อเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยการกำหนดมาตรฐานและเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ภาคส่วนอื่น ๆ โดยการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเป็นเครื่องมือสำคัญในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยี
ที่ยั่งยืน และสอดคล้องกับเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก แม้ว่าประเทศไทยจะมีนโยบายส่งเสริมการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่กฎหมายและระเบียบปฏิบัติยังมีความไม่ชัดเจนและขาดการบังคับใช้
ที่เข้มงวด เมื่อศึกษาเปรียบเทียบกับต่างประเทศที่มีระบบการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมที่พัฒนามากกว่า โดยมีคู่มือและมาตรฐานที่ชัดเจน
เพื่อแก้ไขปัญหาและส่งเสริมการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย ควรมีการปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 โดยเฉพาะการกำหนดนิยามที่ชัดเจนของสินค้าและบริการที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพิ่มหลักเกณฑ์ในการคัดเลือกผู้จัดหา และสร้างความโปร่งใสในการจัดซื้อจัดจ้าง ซึ่งการศึกษาชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการปรับปรุงกฎหมายและนโยบายเพื่อสนับสนุนการจัดซื้อจัดจ้างรถโดยสารสาธารณะที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย
การดำเนินการดังกล่าวจะช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สร้างความยั่งยืนให้กับประเทศ และสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ นอกจากนี้การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการติดตามและตรวจสอบการดำเนินงานของภาครัฐ และการสร้างความตระหนักรู้ให้กับประชาชนและภาคเอกชนเกี่ยวกับความสำคัญของการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการพัฒนาบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการจัดซื้อจัดจ้างให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการและแนวทางการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมีความสำคัญอย่างยิ่ง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารบัณฑิตศึกษานิติศาสตร์เป็นวรรณกรรมของผู้เขียนโดยเฉพาะคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
References
บรรณานุกรม
หนังสือ
ภาษาไทย
ชาญชัย แสวงศักดิ์, กฎหมายว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พิมพ์ครั้งที่ 4 (วิญญูชน 2563).
อํานาจ วงศ์บัณฑิต, กฎหมายสิ่งแวดล้อม พิมพ์ครั้งที่ 3. (วิญญูชน 2557).
ภาษาต่างประเทศ
Patricia Birnie Alan Boyle and Catherine Redgwell, International law and the environment (Third Edition, Oxford University press 2009).
Roberto Caranta & Martin Trybus (eds), The Law of Green and Social Procurement in Europe (First Edition, pdf, DJØF Publishing Copenhagen 2010).
Wolter J. Fabrycky and Benjamin S. Blanchard, Life-Cycle Cost and Economic Analysis (Prentice Hall 1991).
บทความ
ภาษาต่างประเทศ
Basic Policy on Promoting Green Purchasing <https://www.env.go.jp/en/laws/policy/green/2.pdf>
สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2567.
European Commission, ‘Buying green’ A handbook on green public procurement 3rd Edition
(2016) <https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/8c2da441-f63c-11e5-8529-
aa75ed71a1/language-en> สืบค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2565.
Green Purchasing Network, ‘Transportation (Freight Vehicle) Contract Guidelines,’ <https://www.gpn.jp/-assets/pdf/gpn_gl_truck.pdf> สืบค้นเมื่อ 19 มกราคม 2567.
Green Purchasing Network, ‘Car purchasing guidelines,’<https://www.gpn.jp/assets/pdf/gpn_gl9.pdf>
สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2567.
United Nations Development Programme, ‘Sustainable Development Goals’<https://www.undp.org/-content/dam/undp/library/corporate/brochure/SDGs_BookletWeb_En.pdf> สืบค้นเมื่อ 20 พฤษภาคม 2565.
วิทยานิพนธ์และรายงานส่วนบุคคล
ภาษาไทย
มณฑิรา มีรส, ‘รูปแบบการประยุกต์ใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารงานองค์การบริหารส่วนจังหวัดกรณีศึกษา จังหวัดปราจีนบุรี,’ (วิทยานิพนธ์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา2558).
วรวรรณ เชยชิด, ‘เงื่อนไขของการใช้หลัก Precautionary Principle ภายใต้ความตกลงว่าด้วยการบังคับใช้มาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช’ (วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2559).
รายงานและเอกสารที่ออกโดยหน่วยงานต่างๆ
ภาษาไทย
กพร.ปม. กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร กรมป่าไม้, คู่มือการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม <https://forestinfo.forest.go.th/-Content/file/ParticipateManagementManual.pdf> สืบค้นเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2567.
กลุ่มสถิติการขนส่ง กองแผนงาน กรมการขนส่งทางบก, หัวข้อ จำนวนรถจดทะเบียนสะสม ณ วันที่ 31 พฤษภาคม 2565 <https://web.dlt.go.th/statistics/> สืบค้นเมื่อ 22 พฤษภาคม 2565.
มติคณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ ครั้งที่ 3/2564 และครั้งที่ 1/2565 <https://resolution.soc.go.th/-PDF_UPLOAD/2565/P_405797_20.pdf> สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2567.
มติคณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ ครั้งที่ 1/2566 <https://resolution.soc.go.th/PDF_UPLOAD/-2566/P_410075_14.pdf> สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2567.
ยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งของไทย ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) กระทรวงคมนาคม มกราคม 2562 <https://www.otp.go.th/uploads/tiny_uploads/PDF/2563-06/25630603-StrategicPlan20y-EditJan62.pdf> สืบค้นเมื่อ 19 เมษายน 2566.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ‘แผนที่นำทางการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2564 – 2573’ <https://climate.-onep.go.th/-wp-content/uploads/2019/07/NDC-Roadmap-for-Printing.pdf> สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2566.
หนังสือกระทรวงคมนาคม ด่วนที่สุด ที่ คค (ปคร) 0208/185 ลงวันที่ 31 พฤษภาคม 2562 เรียนเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, สรุปสาระสำคัญแผนฟื้นฟูกิจการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ พ.ศ. 2561
(ฉบับปรับปรุง 11 ต.ค. 2561) <http://www.bmta.co.th/sites/default/files/files/about-us/-rehabilitationplan-october61-summary-edit_0.pdf> สืบค้นเมื่อ 21 พฤษภาคม 2565.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, แผนฟื้นฟูกิจการขององค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ฉบับปรับปรุงใหม่ เมษายน 2563) <http://www.-bmta.co.th/sites/default/files/files/about-us/rehabilitation-plan-april63_0.pdf> สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2565.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, แผนฟื้นฟูกิจการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) <http://www.bmta.co.th/sites/default/-files/files/about-us/rehabilitation-plan-may61-edit_0.pdf> สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2565.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, แผนฟื้นฟูกิจการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) พ.ศ. 2561 (ฉบับปรับปรุง) <http://www.bmta.-co.th/sites/default/files/files/about-us/rehabilitation-plan-october61-edit1_0.pdf> สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2565.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, แผนฟื้นฟูกิจการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) (ฉบับปรับปรุงใหม่) <http://www.bmta.co.th/-sites/default/files/files/about-us/rehabilitation-plan-april63_0.pdf> สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2565.
ภาษาต่างประเทศ
Ministry of Environment Government of Japan, Basic Policy concerning the Promotion of Contracts considering Reduction of Emissions of Greenhouse Gases and Others by the State and Other Entities (Provisional Transition, 2023. February) <https://www.env.go.jp/content/000120364.pdf> สืบค้นเมื่อ 19 มกราคม 2567.
Rio Declaration on environment and development, Report of the United Nation, Rio de Janeiro, 3-14 June 1992 <https://www.un.org/en/development/desa/population/migration/general-assembly/docs/globalcompact/A_CONF.151_26_Vol.I_Declaration.pdf> สืบค้นเมื่อ 21 พฤษภาคม 2565.
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
ภาษาไทย
--‘ขสมก. แจงจำเป็นจัดหารถเมล์ EV แก้ปัญหาขาดแคลน ชี้จ้างเหมาแทนจัดซื้อ ไม่ใช้งบลงทุน ไม่ต้องกู้เงินเพิ่ม’ ผู้จัดการออนไลน์ (30 มิถุนายน 2565) <https://mgronline.com/business/detail/9650000062336> สืบค้นเมื่อ 25 กันยายน 2566.
--‘ความตกลงปารีส’ (Paris Agreement) ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ, Green Network, 16 พฤศจิกายน 2564 <https://www.greennetworkthailand.com/%E0%B8%84%E0%B8%A7%-E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA-paris-agreement/> สืบค้นเมื่อ 21 สิงหาคม 2566.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ‘การพัฒนาที่ยั่งยืน’ <https://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/-sec/Lom12/04-03.html> สืบค้นเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2565.
รัฐบาลไทย <https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/79255> สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2567.
วรรณิกา จิตตินรากร, ‘ขสมก.เจอโจทย์หินลด PM2.5 ลุยปรับรถโดยสารพลังงานสะอาด’ <https://www.-bangkokbiznews.com/business/979162> สืบค้นเมื่อ 20 พฤษภาคม 2565.
สหภาพยุโรปกับการจัดซื้อจัดจ้างโดยรัฐสีเขียว: Green Public Procurement (GPP) <https://www.ryt9.com-/s/beco/2014396> สืบค้นเมื่อ 22 สิงหาคม 2566.
สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน กระทรวงพลังงาน <https://www.eppo.go.th/index.php/th/plan-policy/climatechange/unitednation/unfccc> สืบค้นเมื่อ 23 พฤษภาคม 2565.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ‘เกี่ยวกับ SDG’<https://sdgs.nesdc.go.th/%E0%B9%80-%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A-sdgs/> สืบค้นเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2565.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, การบริการ <http://www.bmta.co.th/th/services> สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2567.
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ, จำนวนผู้ใช้บริการรถโดยสาร ขสมก. ประจำวันที่ 5 สิงหาคม 2567 <http://www.bmta.co.th/th/-content/> สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2567.
อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (UNFCCC) <http://www.environnet.-in.th/archives/1543> สืบค้นเมื่อ 23 พฤษภาคม 2565.
ภาษาต่างประเทศ
Kara Anderson,‘An Overview of EU Green Public Procurement (GPP)’ (3 Mar 2023, greenly) <https://-greenly.earth/en-gb/blog/company-guide/an-overview-of-eu-green-public-procurement-gpp> สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2566.
European Commission, ‘Green Public Procurement Criteria and Requirements’ < https://green-business.-ec.europa.eu/green-public-procurement/gpp-criteria-and-requirements_en> สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2566.
European Commission, ‘Life-cycle costing’ < https://green-business.ec.europa.eu/green-public-procurement/life-cycle-costing_en> สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2566.
European Commission, Public procurement for better environment <https://ec.europa.eu/-environment/gpp/gpp _policy_en.html> สืบค้นเมื่อ 22 สิงหาคม 2566.
Michiel A. Heldeweg, ‘Towards good environmental governance in Europe’ <https://heinonline.org/-HOL/LandingPage?handle=hein.kluwer/eelr0014> สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม 2566.
มติคณะรัฐมนตรี
มติคณะรัฐมนตรี เรื่อง มติคณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ ครั้งที่ 3/2564 และครั้งที่ 1/2565
กระทรวงพลังงาน (15 กุมภาพันธ์ 2565).
มติคณะรัฐมนตรี เรื่อง ขอความเห็นชอบแผนฟื้นฟูกิจการองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ กระทรวงคมนาคม
(25 มิถุนายน 2562). นร 0505/22106 ลงวันที่ 27 มิถุนายน 2562.
กฎหมาย
ภาษาต่างประเทศ
Act on Promotion of Contracts of the State and Other Entities, Which Show Consideration for Reduction of Emissions of Greenhouse Gases, etc. (Green Contract Act), Ministry of the Environment, Government of Japan <https://www.env.go.jp/en/laws/policy/green/contract.html> สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2567.
Act on Promotion of Procurement of Eco-Friendly Goods and Services by the State and Other Entities A.D. 2000 Japan Law Translation <https://www.japaneselawtranslation.go.jp/en/laws/-view/2719> สืบค้นเมื่อ 11 มกราคม 2567.
Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions Public procurement for a better environment, EUR-Lex <https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?-uri=COM:2008:0400:FIN:EN:pdf> สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2566.
Directive 2009/33/ EC on the promotion of clean and Energy - Effective Road Transport Vehicles.
Directive 2014/23/EU of the European Parliament and of the Council on the award of concession contracts (‘the Concessions Directive’).
Directive 2014/24/EU of the European Parliament and of the Council of 26 February 2014 on public procurement and repealing Directive 2004/18/EC Text with EEA relevance <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:32014L0024>.
Directive 2014/25/EU of the European Parliament and of the Council of 26 February 2014 on procurement by entities operating in the water, energy, transport and postal services sectors and repealing Directive 2004/17/EC” <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/-EN/TXT/?uri=celex%3A32014L0025> สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2566.
Directive 2019/1161 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2019 amending Directive 2009/33/EC on the promotion of clean and energy-efficient road transport vehicles (Text with EEA relevance.) <https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2019/1161/oj> สืบค้นเมื่อ 15 กันยายน 2566.
Paris Agreement 2015.
The Basic Environment Act, Law No.91 of 1993. <https://policy.asiapacificenergy.org/sites/-default/files/The%20Basic%20Environment%20Law%20%28EN%29.pdf> สืบค้นเมื่อ 19 มกราคม 2567.
The Treaty on The Functioning of the European Union.
United Nations Framework Convention on Climate Change 1992 <https://unfccc.int/files/-essential_background/background_publications_htmlpdf/application/pdf/conveng.pdf> สืบค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2565.